گزارشی از دیدار شاعران با وزیر ارشاد/ بودجه‌های سینما کلان و شعر در کُنج/ اسماعیلی: "هنر ویترینی" را خواهیم شکست + گزارش تصویری

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست صمیمانه جمعی از شاعران با «محمدمهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت سالروز پاسداشت شعر و ادب پارسی دیشب در تالار وحدت برگزار شد. این جلسه نخستین جلسه‌ای بود که اهالی ادب و فرهنگ پس از انتخاب اسماعیلی به عنوان وزیر فرهنگ با او داشتند تا نقطه‌نظرات و نکات خود را درباره شعر و ادب بیان کنند. اسماعیلی پیش از این نیز جلسه‌ای صمیمانه با جمعی از اهالی سینما برگزار کرده بود.

در این نشست، شاعرانی نظیر «سیدحمیدرضا برقعی»، «سعید بیابانکی»، «علی‌محمد مؤدب‌»، «مصطفی محدثی خراسانی»، «محمود اکرامی»، «ناصر فیض»، «مرتضی امیری اسفندقه»، «سید محمدجواد شرافت»، «رضا اسماعیلی»، «افشین علا»، «جواد محقق»، «فریبا یوسفی»، «نغمه مستشار نظامی» و... حضور داشتند و «اسماعیل آذر» نیز اجرای این برنامه را به عهده داشت. همچنین «محمود شالویی» که اخیراً به عنوان مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیرکل حوزه وزارتی شد، در این جلسه حضور داشت.

«ایوب دهقانکار» مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در ابتدای این جلسه سخنرانی و ضمن اشاره به رویکرد خانه کتاب، گزارشی از برنامه‌های این مرکز در پاسداشت شعر و ادب پارسی ارائه کرد.

سپس نوبت به شاعران حاضر در جلسه رسید تا مطالب مورد نظر خود را با وزیر ارشاد در میان بگذارند. جواد محقق به عنوان نخستین شاعر به 2 نکته اشاره کرد و گفت: اولین موضوع رسیدگی به وضعیت شعر و ادب و شاعران در سراسر کشور است تا بتوانند جایگاه اصلی خود را پیدا کنند. متأسفانه در بعضی استان‌ها وضعیت خوبی نداریم که از این نظر باید رسیدگی صورت گیرد.

وی اضافه کرد: به نظر می رسد که با توجه به وجود بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، لازم است وزارت ارشاد دیگر نهادهای موازی که خارج از این مجموعه هستند را غیرفعال کند و همه کارها از طریق همین مرکز انجام شود.

لزوم تأمین زیرساخت‌ها برای تربیت استعداد

علی‌محمد مؤدب، شاعر آیینی در بخش دیگری از این جلسه گفت: در طول تاریخ، شعر پارسی کارکردهایی داشته که سبب اعتبار برای سرزمین ما شده است. شعر برای ما هویت‌ساز بوده و از این نظر باید نگاه به آن، نگاه جدی‌تری باشد. به نظر می‌رسد که در سیاست‌گذاری کلان فرهنگی، شعر باید شأن خود را پیدا کند. باید زیرساخت‌هایی فراهم شود که بتواند ضمن تربیت استعدادها، در حوزه حفاظت از فرهنگ فارسی نیز فعالانه عمل کند.

انجمن‌های ادبی استوانه استوار زبان فارسی

«سعید بیابانکی» شاعر نام آشنای کشور دیگر سخنران این جلسه بود و گفت: چند سالی است که موضوع فرسایش زبان فارسی مطرح شده و گفته می‌شود آن چیزی که بچه‌های نسل جدید می‌خوانند و می‌شنوند با زبان فارسی فاصله زیادی دارد. از این روی لازم است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌هایی جدی برای حفظ و پاسداشت زبان فارسی در نظر گیرد. به نظر بنده یکی از این راه‌ها استفاده از ادوات خاص آموزشی متناسب با سلیقه نسل جدید است. دیگر آموزش زبان فارسی به شیوه‌های سنتی راهکار درستی نیست. پیشنهاد بنده این است که چند مؤسسه دانش‌بنیان از طرف وزارتخانه حمایت شوند که کارشان تولید نرم‌افزار، بازی و... با رویکرد یادآوری، حفظ و پاسداشت زبان فارسی باشد. باید از قالب‌هایی استفاده کرد که نسل جدید بیشتر با آنها مأنوس است. بدون شک هر چه شعر فارسی گسترش پیدا کند به ادبیات فارسی کمک کرده‌اید.

وی اضافه کرد: بسیاری از شاعران موفق که در نسل جوان ظهور پیدا کردند محصول انجمن‌های ادبی بودند. بنده معتقدم که این انجمن‌ها استوانه‌های استوار زبان فارسی هستند. از این روی از آقای وزیر درخواست دارم که این انجمن‌ها را به صورت گسترده و فارغ از جناح‌های سیاسی حمایت کنند. متأسفانه در حوزه شعر، تمرکزی در کشور ما وجود ندارد و همه برای خودشان کنگره و شب شعر برگزار می‌کنند. از این نظر احساس می‌شود که کار از دست وزارتخانه در رفته است و لازم است تمرکز صورت گیرد.

بیشتر عزیزانی که در این جلسه حضور دارند چهره‌های شاخصی هستند که از همین وزارتخانه نشان درجه یک فرهنگ دریافت کرده‌اند. بنده پیشنهاد تشکیل حلقه‌ای از مشاوران برای آقای اسماعیلی را می‌دهم.

شاعران زینت المجالس نیستند

ناصر فیض سخنران دیگر این جلسه بود. او گفت: امیدوارم در این دوره اتفاقاتی که در دوره‌های گذشته وعده داده شده بود، محقق شود. بسیاری از کسانی که اینجا حضور دارند، دست‌پرورده این نظام هستند و امیدوارم که از آنان به عنوان زینت المجالس استفاده نشود.

«میلاد عرفان‌پور» شاعر آیینی گفت: سال‌هاست که شعر در بدنه وزارت ارشاد غایب است و در معاملات فرهنگی و هنری، شعر حذف شده و تنها کنجی از خانه کتاب بدان داده شده است. این اتفاق،‌ حق و جایگاه شعر نیست. این موضوع در حالی است که مقام معظم رهبری در سخنان خود می‌فرمایند که اگر بنا باشد از بین تمام هنرها یکی را انتخاب کنیم، شعر است. اکنون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارای معاونت هنری است و بودجه‌های کلان سینمایی به جشنواره‌ها اختصاص پیدا می‌کند اما در معاونت فرهنگی خبری از پرداخت به شعر نیست.

وی اضافه کرد: بارها تأکید شده است که شعر مهم‌ترین میراث فرهنگی ما است اما تاکنون در جایگاه معاون وزیر کسی را نداشتیم که در این حوزه دارای سابقه باشد.

هر مسئولی اشتباه می‌کند، شاعر فحشش را می‌خورد!

افشین علا، شاعر دیگری بود که در این جلسه صحبت کرد. او گفت: احساس می‌کنم بعد از 40 و اندی سال، دولت آقای رئیسی تنها دولتی است که هیچ فرصتی برای اشتباه ندارد و در مقوله فرهنگ، اگر بخواهیم باز هم سستی و اشتباه کنیم حیثیت نظام زیر سؤال می‌‌رود.

وی اضافه کرد: در حوزه فرهنگ، ادبیات و شعر بسیار مظلوم بوده است و خیلی از شاعرانی که از آرمان‌های نظام دفاع می‌کنند، دشنام می‌شنوند. متأسفانه هر مسئولی که اشتباه می‌کند، فحشش را شاعر می‌خورد و به ما می‌گویند هنوز هم برایشان شعر می‌گویید؟ ما شاعر ارزش‌های انقلاب، منافع کشور، قهرمانان وطن، مدافعان حرم و... هستیم اما الفاظی نظیر شاعر حکومت و شاعر دولتی را به ما می‌دهند. به نظرم شعر و ادبیات ما به جای محتوا محوری، اکنون درگیر سلبریتی‌زدگی است.

این شاعر و نویسنده بیان داشت: البته به شما بابت انتخاب آقای دکتر شالویی تبریک می‌گویم. این انتخاب واقعاً برایم امیدوارکننده بود چرا که چنین انتخابی جناحی نیست بلکه فنی و تخصصی است.

علا تأکید کرد: بنده معتقدم که جمهوری اسلامی نیاز به سفیران فرهنگی دارد، آن هم در شرایطی که در همسایگی ما امارت اسلامی تشکیل شده و ما هم جمهوری اسلامی هستیم اما این دو کشور رویکردهای کاملاً متفاوتی به فرهنگ و ادب دارند. باید پرسید که این سفیران کجا هستند؟ فرد اول کشور ما کسی است که از نظر تسلط بر فرهنگ، هنر، حکمت، فلسفه و... در قلّه است اما متأسفانه در بین مسئولان فرهنگی کمتر کسانی را داریم که بتوانند سفیران فرهنگی باشند. به نظرم در دیپلماسی فرهنگی غفلت‌های بزرگی داشته‌ایم.

تصویرگران کودک ما برای دختر شیخ شارجه کار می‌کنند!

وی با اشاره به ضعف‌هایی که در زمینه ادبیات کودک وجود دارد، گفت: همان‌طور که می‌دانید یکی از دغدغه‌های من ادبیات کودک است. در این حوزه و در دهه‌های گذشته بسیار درخشان بودیم اما در یکی دو دهه اخیر افول کردیم. اکنون شارجه تبدیل به قطب تصویرگری کتاب کودک شده است. بنده در حوزه انتشار کتاب وسواس زیادی دارم اما اخیراً دو کتاب منتشر کردم. سراغ هر تصویرگر کودک خوب که رفتم به من می‌گفتند که ما هنوز تصویرگری‌مان تمام نشده دختر شیخ شارجه آنها را می‌خرد. ادبیات کودک بِرند ما بود اما اکنون دچار افول شدیم.

«علی انسانی» آخرین شاعری بود که در این جلسه صحبت کرد. او گفت: از آقای وزیر درخواست دارم که به داد شعر آیینی برسد. متأسفانه ریشه‌های ابتذال، شعر بد خواندن و... در حال رشد است که اگر اشتباه نکنم دست غیب در کار است. دقت کنید که انرژی هسته‌ای شیعه، هیئت و شعر آیینی است اما بعضاً غذای مسموم به هیئتی‌ها داده می‌شود.

ایرانی‌ها با وجود عشق به اسلام و قرآن، هویت خود را با زبان فارسی حفظ کردند.

اسماعیلی وزیر فرهنگ در پایان این جلسه گفت: میراث بزرگ زبان فارسی با شعر حفظ شده است و شاعران، حافظان فرهنگ ما بوده‌اند. پس از ورود اسلام به برخی کشورها بسیاری از مناطق اسلامی که امروز به عربی سخن می‌گویند در اصل به زبان‌های دیگر حرف می‌زدند، اما ایرانی‌ها با وجود عشق به اسلام و قرآن، هویت خود را با زبان فارسی حفظ کردند.

وی ادامه داد: امروز وقتی از هویت ایرانی حرف می‌زنیم ‌اولین‌ مؤلفه آن همین زبان فارسی است. قدرت زبان شعر و ادب که برای همه ما یک میراث فکری و فرهنگی مشترک به وجود آورده، امروز دارای یک قلمرو‌ وسیع با جغرافیای انسانی است که از افغانستان گرفته تا پاکستان و تاجیکستان شاهد زبان و ادب فارسی هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: بنای دولت مردمی این است که در حوزه هنرهای اصیل ایرانی یک بازنگری داشته باشد. تلاش می‌کنیم نگاهی که هنر را به یک موضوع ویترینی تقلیل می‌دهد بشکنیم. یکی از رویکردهای ما در دولت، تقویت انجمن‌های ادبی است. خیلی از شاعران حاضر در این جلسه، حاصل تشکل‌ها و انجمن‌های ادبی هستند، بنابراین باید ساختار و بودجه مناسب را برای این ‌کار در نظر بگیریم.

انتهای پیام/؛