چالش‌های سرمایه‌گذار میلیاردی احداث "مارینا" در چابهار؛ موانع پیش رو تسهیل می‌شود؟
گروه استانها - یک سرمایه‌گذار برای ساخت "مارینا" در چابهار اقدام اما حالا با چالش اخذ مجوز مواجه است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سواحل مکران، "محمدرضا نائب‌پور" استاد غواصی چابهار را سال 83 برای استقرار مدرسه غواصی خود انتخاب کرده و بعد از دیدن ساحل زیبای "لیپار" در اینجا مستقر شده است؛ پس از آن دیگر نتوانسته از اینجا دل بکند اما حالا بعد از این که این همه سال آنجا را آباد و به قولی حق کسب و کار و پیشه نیز برای خود در آنجا ایجاد کرده اما حالا منطقه آزاد چابهار می‌خواهد او را از لیپار بیرون کند.
موضوع جالبی به نظر می‌رسد و تعاریفی که از مدرسه غواصی و مدرک سه ستاره خود در زمینه غواصی دارد، ما را بیشتر راغب می‌کند که در این زمینه گزارشی تهیه کنیم. می‌گوید شاگردان زیادی از اقصی نقاط ایران و حتی جهان دارد و اگر چند وقت پیش مسابقات غواصی ارتش‌های جهان در ایران برگزار شد تنها عامل برگزاری آن در کنارک او بوده است.
به گفته‌ها نمی‌شود اعتماد کرد، خودمان برای بررسی موضوع به کلبه غواصی چابهار انتهای ساحل لیپار می‌رویم؛ ادعا می‌کند غواصی که اینجا راه‌اندازی کرده در سواحل عمان و خلیج فارس توسط کشورهای عربی با قیمت 100 دلار برای هر گردشگر و تفریح کننده برگزار می‌شود اما او در این ساحل منحصر به فرد و زیبا، تنها با 370 هزار تومان یعنی کمتر از 15 دلار، هر گردشگر را به غواصی می‌فرستد؛ این بار مهمان او هستیم تا گزارشی از دنیای زیر آب و کلبه غواصی چابهار تهیه کنیم.
در کلبه غواصی چه خبر بود
بعد از اینکه لباس‌های غواصی را پوشیدیم، با هیجان دیدن هرچه سریعتر دنیای زیر آب، سمت قایق می‌رویم و با قایق به انتهای موج شکن بندر "شهید بهشتی" می‌رسیم. در آنجا خیلی سریع کمی آموزش می‌بینیم و باید این را هم اضافه کرد قبل از سوار شدن به قایق نیز همین آموزش‌ها را دیده بودیم اما از اسپری برای عینک و اسپری ضدعفونی کننده برای شیء دهنی خبری نیست؛ برای غواصی باید چیزی را داخل دهان گذاشت و بعد به داخل آب رفت و آن شیء نیز به کپسول اکسیژن وصل است تا در دنیای زیر آب بشود نفس کشید.
یکی از همراهان تعریف می‌کند هر بار که مدیرعامل منطقه آزاد و خانواده‌اش برای غواصی می‌آیند، بیش از اندازه نیرو برای غواصی همراه آنها می‌فرستند و حتی یک عکاس اختصاصی نیز برای آنها در زیر آب می‌فرستند که البته ما نیز در زیر آب عکاس داریم اما در واقع او همان فردی است که ما را برای آوردن به زیر آب راهنمایی می‌کند و دوربین را نیز خود مجموعه کلبه غواصی بنا بر درخواست ما و برای تهیه گزارش تصویری از دنیای زیر آب در اختیارمان قرار داده که طی گزارش‌های پیشین منتشر شد.
بعد از اتمام غواصی از دنیای زیر آب، روی آب می‌رویم و سمت ساحل حرکت می‌کنیم که در راه نیز بوی زننده گازوئیل که توسط یکی از لنج‌ها در همین نزدیکی و روی آب دریا تخلیه شده، به شدت آزارمان می‌دهد و پس از پیاده شدن از قایق، بدون اینکه بتوانیم دوش بگیریم، سریعاً لباس‌هایمان را می‌پوشیم و و به خانه می‌آییم تا بتوانیم در خانه بدنمان را بشوییم.
موضوعاتی که صاحب کلبه غواصی چابهار مطرح می‌کرد جالب توجه بود؛ اینکه 17 سال در آنجا مستقر بوده و حالا به دلیل آمدن یک شرکت که بر اساس ادعای او بدون هیچ فراخوانی او را به اینجا راه داده و زمینی را به او واگذار کرده‌اند که کلبه غواصی نیز در دل آن زمین قرار دارد، غیراخلاقی به نظر می‌آید اما باید به قانون نیز رجوع کرد و دید که آیا قانون نیز با این صحبت موافق است؟ که متوجه می‌شویم حریم 60 متری ساحل می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار بگیرد اما کسی صاحب او نخواهد شد و در واقع دولت و همه مردم صاحب ساحل هستند.
با این حال هنوز وجدانمان راضی نمی‌شود، چرا که بالاخره بهره‌بردار کلبه غواصی چابهار این مکان را آباد کرده و اینکه بخواهند او را به زور و بدون توسل به قانون بیرون کنند منطقی به نظر می‌رسد، آن هم با شرایطی که او عنوان می‌کند و مدعی است به یک باره و بدون خبر قبلی به او گفته‌اند باید از اینجا بروی چرا که قرار است سرمایه‌گذار کلانی برای سرمایه‌گذاری به این منطقه بیاید و از طرفی نیز روز ششم فروردین‌ماه یعنی یک روز تعطیل تفاهم‌نامه این موضوع را نیز امضا کرده‌اند.
قرارداد با "مکین دریا" B.O.T است
باز هم به ادعاهای مطرح شده از سوی بهره‌بردار کلبه غواصی چابهار اکتفا نمی‌کنیم و با محمد هدایی معاونت اقتصادی منطقه آزاد چابهار تماس می‌گیریم که وی مدعی می‌شود صاحب کلبه غواصی چابهار نمی‌تواند آنجا صاحب باشد و آنجا فقط به صورت اجاره در اختیار او قرار گرفته بود که اجاره را نیز آن طور که باید می‌داد پرداخت نکرده و با توجه به آمدن یک سرمایه‌گذار با 150 میلیارد تومان حجم سرمایه‌گذاری، مجموعه منطقه آزاد چابهار اقناع شده که دیگر ساحل لیپار جایی برای یک کلبه غواصی قدیمی و سنتی نیست.
هدایی صحبت‌های جالب دیگری نیز مطرح می‌کند و می‌گوید سرمایه‌گذار "مکین دریا"(سرمایه‌گذار جایگزین برای کلبه غواصی چابهار با اشاره به اینکه قرار است زمین کناری کلبه غواصی نیز در اختیار این شرکت برای بهره‌برداری به صورت B.O.T قرار بگیرد) برای راه‌اندازی اصولی کار خود، حتی به دانشگاه بین‌المللی چابهار نیز رفته و با آنها نیز قراردادی بسته تا رشته‌های مورد نیاز برای اشتغال در مکین دریا را نیز فراهم کند و البته اقدامات دیگری که از حسن نیت مکین دریا برای راه‌اندازی این پروژه خبر می‌دهد.
معاون اقتصادی منطقه آزاد چابهار، شرکتی را که قرار است در ساحل لیپار به جای کلبه غواصی جانمایی شود و البته فضای بیشتری نیز از کلبه غواصی چابهار برای استقرار خود در نظر گرفته "مکین دریا" معرفی می‌کند؛ این شرکت سوابق زیادی در ساخت مارینا‌های ساحلی دارد و حضور چنین سرمایه‌گذاری در بندر چابهار که تنها دو پرواز روزانه از پایتخت دارد و گاهی مواقع نیز این تعداد پرواز به یک پرواز در روز می‌رسد، جای بسی تعجب است.
مارینای چابهار چه مشخصاتی دارد؟
مارینا که می‌توان به آن بندر کوچک، بندر تفریحی یا محوطه بندری گفت، محوطه‌ای بندری برای قایق‌های کوچک و تفریحی است. در مارینا معمولاً امکانات پهلوگیری و لنگراندازی و نیز آب و برق برای قایق‌ها فراهم است که در برابر دریافت هزینه در اختیار قایق‌ها گذاشته می‌شود. تفاوت مارینا با بندر در این است که مارینا برای قایق‌های کوچک و با تعداد کم مسافر ساخته شده و بر خلاف بندرهای بزرگ امکاناتی برای پهلوگیری کشتی و قایق‌های بزرگ و انتقال کالا و مسافر در حجم زیاد ندارد.
بالاخره مشخصات مارینای چابهار به دستمان می‌رسد، این طرح مجموعه گردشگری و تفریحی با مساحت 9 هزار مترمربع در خشکی صرفاً با فعالیت رستوران، ساختمان نگهبانی، کلوپ دریایی، فروشگاه دریایی، ساختمان، بلو مارین، گرین مارین، بیوتی مارین و همچنین اسکله شناور دریایی به اندازه سه هکتار (اسکله‌های شناور دریایی مکین دریا، اسکله‌های منحصر به فرد و از مستحکمترین‌ها در کل جهان هستند) قرار است در چابهار ساخته شود.
به افراد آگاه دیگری زنگ می‌زنیم چرا که کار از ششم فروردین تا به الان هنوز انجام نشده است و حتماً این موضوع دلایل خاصی دارد آن هم وقتی که یک مجموعه بزرگ 50 میلیارد تومان جیرینگی برای شروع ساخت پروژه‌ای آماده می‌کند و از طرفی هم باید توجه داشت قرارداد برای ساخت مارینای چابهار، بین مکین دریا و منطقه آزاد چابهار منعقد شده است. یکی از معاونان منطقه آزاد چابهار شماره‌ای از صاحب اصلی شرکت مکین دریا چابهار در اختیار ما قرار می‌دهد.
صاحب مکین دریا یک ایرانی الاصل است که سرمایه‌گذاری‌هایش را از خارج ایران آغاز کرده و مدتی است که سرمایه‌گذاری‌های خود را به اینجا آورده است. با او که خارج از کشور مستقر است تماس می‌گیریم؛ "حامد صادقی‌کیا" مالک مکین دریا مدعی است شرکتش اسکله‌های شناور زیادی در جهان احداث کرده و بیشتر فعالیت او نیز در حوزه دریا است.
او تحصیل کرده در رشته نفت بوده که بعد از مدتی کار در ایران را رها می‌کند و به خارج از کشور می‌رود و حالا بعد از 20 سال که موفق شده در آنجا سرمایه زیادی برای خود کسب کند، همچنان به ایران تعلق خاطر زیادی دارد و برای مثال در جزیره کیش، قشم و بندر انزلی سه مارینا ایجاد کرده که بر اساس گفته خودش از رده بالایی در میان اماکن گردشگری ایران برخوردار است.
با توجه به تاکید رهبری و برای مردم محروم پای این کار آمده‌ام
وی که حالا برای اولین بار قرار است با یک خبرگزاری ایرانی مصاحبه کند، می‌گوید این روزها تنها به دلیل تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر ضرورت توسعه سواحل مکران پای کار چابهار و مشکلات و معضلات سرمایه‌گذاری در آن مانده و به هیچ عنوان از تصمیم خود برای ساخت مارینا پا پس نخواهد کشید.
همین موضوع ما را بسیار خوشحال می‌کند که با مردی صحبت می‌کنیم که با وجود دیدن انواع موانع در مسیر هنوز پا پس نکشیده بلکه مردانه ایستاده و می‌خواهد تا آخر راه را بپیماید تا برای مردم کشورش کاری انجام دهد. او در ادامه از محیط زیست سیستان و بلوچستان گلایه می‌کند و می‌گوید با وجود همکاری همه ارگان‌ها اما حالا این ارگان برایش بزرگترین موانع را سر راه قرار داده در حالی که برای ساخت مارینا‌های پیشین، محیط زیست هیچکدام از این موانع را پیش پای او نگذاشته بود و فقط از او انجام کارهای معمول برای ساخت یک بنای دریایی را خواسته بودند تا ضمن حفظ محیط زیست، آن را نیز ارتقا بدهند.
براساس ادعای خودش محیط زیست به او گفته باید مرجان بکاری، در دریا باید جلبک بکاری، باید در مارینا یک ساختمان برای استقرار محیط زیست در آنجا بسازی و در این زمینه باید تعهدنامه محضری بدهی که همه این کارها را انجام خواهی داد اما صادقی کیا می‌گوید این درخواست‌ها قانونی نیستند و پیش از این سابقه نداشته محیط زیست استان‌های دیگر که در آن جاها سرمایه‌گذاری کرده چنین درخواست‌هایی از او بکنند و به همین دلیل او نمی‌تواند انجام چنین موضوعاتی را قبول کند.
بهره‌بردار کلبه غواصی چابهار بماند
این سرمایه‌گذار می‌گوید برای کلبه غواصی چابهار نیز برنامه دارد و از او خواسته با هم کار کنند البته این موضوعات توسط بهره‌بردار کلبه غواصی چابهار مورد قبول واقع نشده چرا که او می‌خواهد همان کلبه غواصی سنتی‌اش را داشته باشد و بنا بر گفته صادقی‌کیا در حالی که زندگی در ساختمان کلبه غواصی غیرمجاز است، به دلیل رعایت نشدن فاصله 60 متر از دریا، بهره‌بردار آن کلبه در آنجا می‌خوابد و به عبارت دقیق‌تر زندگی می‌کند.
از صادقی کیا بیشتر درباره مخالفت محیط زیست می‌پرسیم، او اعتقاد دارد کسی در حال سنگ‌اندازی برای عدم توسعه آن منطقه است در حالی که او قصد دارد یکی از بهترین و مدرن‌ترین مارینا‌های جهان را در چابهار محروم از انواع امکانات رفاهی و تفریحی بسازد، این سرمایه‌گذار باز هم تأکید می‌کند که اگرچه تحت بی‌مهری سازمان محیط زیست سیستان و بلوچستان قرار گرفته اما پا پس نخواهد کشید و می‌خواهد به هر شکلی که امکان دارد ساخت این مارینا را در چابهار کلید بزند تا مردم محروم چابهار از این مسیر نفع ببرند چرا که باید در نظر داشت وجود اماکن گردشگری درجه یک با جذب گردشگران خارجی می‌تواند زمینه ایجاد مشاغل زیادی برای مردم بومی منطقه فراهم بیاورد.
موارد ابلاغ شده به سرمایه‌گذار قابل تغییر نیست
با این تفاسیر قطعه گمشده پازل جهت روشن شدن موضوع اظهار نظر محیط زیست بود که در این راستا سراغ مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان رفتیم؛ وحید پورمردان در حالی که گلایه‌های صادقی کیا را وارد ندانست، توضیح داد: پرونده هم‌اکنون جلوی روی من باز است و این طور که من می‌بینم ما خیلی زیاد با این شرکت راه آمده و حتی خیلی به ایشان راحت گرفته‌ایم و آن بندهایی هم که در نامه به ایشان واصل شده، باید طی یک تعهد محضری توسط ایشان پذیرفته شوند تا ما مجوز ایشان را بدهیم و بندها نیز شامل موارد سختی نیستند.
وی افزود: اگر ما از این شرکت خواستیم ساختمانی برای محیط زیست بسازد نه اینکه آن ساختمان به ما تعلق داشته باشد، بلکه این ساختمان به خود شرکت مکین دریا تعلق خواهد داشت و وظیفه این ساختمان پایش محیط زیست است که حتی کارمندش نیز از خود مکین دریا خواهد بود و در نتیجه اگر مکین دریا قصد ساخت مارینا را در چابهار دارد باید به این موضوع توجه داشته باشد و این را نیز در نظر بگیرد که محیط زیست دریایی برای حفظ جانوران آبزی نباید تخریب شود و همان مرجان‌هایی که در آنجا قرار دارند توسط محیط زیست هزینه هنگفتی برای انتقال آنها انجام شده که قبل از استحصال از دریا در بندر شهید بهشتی قرار داشتند که در پی پروژه توسعه بندر به ناچار منتقل شدند.
پورمردان اضافه کرد: همه خواسته‌های ما برای حفظ محیط زیست و توسعه پایدار منطقه است تا صیادان نیز از ساخت این مارینا متضرر نشوند چرا که وجود مرجان‌ها و دیگر زیست گونه‌های دریایی برای تداوم بقای آبزیان و ماهیان مهم است.
گزارش از سیدخلیل موسوی
انتهای پیام/395/ ت