هشدار فعالان اقتصادی ترکیه درباره تنش با اروپا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه به نیویورک رفته تا راهی برای تقویت روابط رو به موت آنکارا – واشنگتن پیدا کند. اما چنین به نظر می رسد که رابطه ترکیه با اتحادیه اروپا نیز، به مراتب حال و روز بدتری دارد و اتفاقاً ترمیم این رابطه، نیاز به کار و تلاش بیشتری دارد. چرا که علاوه بر اهمیت مساله عضویت در اتحادیه اروپا برای ترکیه، نفس حفظ این روابط و آثار و دستاوردهای اقتصادی آن، برای آنکارا اهمیت حیاتی دارد.

در چنین شرایطی است که فعالان اقتصادی ترکیه و به ویژه سران «توسیاد» معتقدند که افزایش تنش و اختلاف با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، پیامدهای اقتصادی بدی برای ترکیه خواهد داشت و بازار به راحتی تحت تاثیر این تنش ها قرار می گیرد.

خروج ترکیه از مسیر اصلاحات

دیروز سیمون کاسلوسکی رئیس انجمن صنعتگران و بازرگانان ترکیه (TÜSIAD) از سیاست دولت اردوغان در مورد دستور کار مهاجرت انتقاد کرد. اگر چه کاسلوسکی اصالتاً ایتالیایی است اما از کودکی در ترکیه بزرگ شده و ترکی را چنان سلیس و خوب صحبت می کند که همه از یاد برده اند او یک اروپایی زاده است.

او می گوید:«در حال حاضر، متأسفانه روابط ما با غرب و به طور خاص با اتحادیه اروپا در طولانی مدت مانع پیشرفت و اصلاحات شده است».

رئیس توسیاد از سیاست های دولت اردوغان در مورد پناهجو و مهاجر انتقاد دارد و در این مورد گفته است:«در حوزه تقسیم کار بین المللی، گویی ترکیه به مرکز جذب پناهجویان تبدیل شده و به عنوان مرزبان یک  قلعه اروپایی عمل می کند که بسته و محدود شده است. ایفای چنین نقشی کاملاً متضاد با اهداف بلندمدت توسعه اقتصادی است و ترکیه باید دست از این سیاست بردارد».

رئیس توسیاد بر این باور است که پناه بردن به معاملات متغیر روزمره، در تضاد با ارزش های فکری و سیاسی جمهوری است.

علاوه بر این، دور شدن ترکیه از مسیر اصلاحات سیاسی و حقوقی را خطرناک دانسته و گفته است:«بازگرداندن روابط ترکیه و اتحادیه اروپا به چشم انداز عضویت و ادغام در اتحادیه، باید هدف اصلی سیاست خارجی آنکارا باشد. تنها با اتکای بر اساس اصول و ارزش ها و تداوم راه اصلاحات است که می توان به یک خط سیاست خارجی ایمن و مثمر ثمر بازگشت».

جایگاه اروپا در اقتصاد ترکیه

حجم مبادلات تجاری بین ترکیه و اتحادیه اروپا در چند سال اخیر از سرعت بالایی برخوردار بوده و در سال 2020 میلادی به رقم 143 میلیارد دلار رسید.

آمارهای وزارت بازرگانی ترکیه نشان دهنده این است که اتحادیه اروپا همچنان مهمترین شریک تجاری این کشور است. صادرات 69 میلیارد دلاری کالا در سال 2020 میلادی به مقصد کشورهای عضو اتحادیه اروپا موجب آن شده که میزان صادرات ترکیه به این کشورها، معادل سهم 41.3 درصدی از کل بازار صادرات ترکیه باشد و با احتساب کشورهای اروپایی خارج از اتحادیه، کل سهم مزبور به 50 درصد می رسد و به اصطلاح باید گفت: برای بازار صادرات کالاهای ترکیه، تمام دنیا یک طرف، اروپا یک طرف.

البته در مورد واردات هم این قاعده صدق می کند و اروپا برای ترکیه مهمترین مبدا واردات کالا است. طبق ارقام سال 2020 میلادی، 33.4 درصد از کل واردات 219 میلیارد دلاری ترکیه معادل 73 میلیارد دلار از مبدا اتحادیه اروپا بوده است.

بازار 450 میلیون نفری اتحادیه اروپا برای ترکیه مهمترین مقصد صادراتی است و میزان صادرات ترکیه به انگلیس نیز پس از برگزیت و پس از امضای تجارت آزاد بین آنکارا – لندن، افزایش چشمگیری داشته است.

از میان عمده ترین اقلام صادر شده به اروپا می توان به این موارد اشاره کرد: ترکیه در سال 2020 میلادی بیش از 10 میلیارد دلار خودرو (مونتاژ) به اروپا صادر کرده، سهم صادرات پوشاک به مرز 6 میلیارد دلار رسیده، مواد صنعتی و سنگ های قیمتی نیز در حد 5 میلیارد دلار صادر شده و صادرات فولاد هم عددی نزدیک به 4 میلیارد دلار بوده است.

ترکیه – اروپا، پیچ و خم تعرفه و گمرک

یکی از مهمترین مزایای تکمیل عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا، این است که بخش مهمی از جمعیت جوان جویای کار اهل ترکیه می توانند وارد بازارهای اروپا شوند و درآمد کسب کنند. اما این فقط یکی از دستاوردها است.

در حوزه های تجارت آزاد، کاهش هزینه های تعرفه و گمرک و تسهیل مسیر ترانزیت و سرعت انتقال، مجموعه ای از سود و منافع قابل توجه را عاید صادرکنندگان ترکیه خواهد کرد. همچنین در حوزه توریسم نیز، شرایط برای ترکیه بهتر خواهد شد و این کشور می تواند در این مدت، در رقابت با قدرت های توریسم اروپا همچون فرانسه و اسپانیا، امتیازات بیشتری بگیرد. چرا که شواهد نشان داده نرخ سفر به ترکیه و گردش در این کشور، به مراتب کمتر از سفر تفریحی به فرانسه و اسپانیا و دیر کشورهای اروپایی است.

به موازات این موضوعات مهم، امکان استفاده از مزایای سیستم بانکی و ارزی اتحادیه اروپا، ترکیه را در شرایط بهتری و مطلوب تری قرار خواهد داد. در نتیجه کسی در این مورد تردیدی ندارد که عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا، دستاوردهای اقتصادی بالایی خواهد داشت.

با این وجود، آن چه در میدان عمل و بر روی ارض واقع دیده می شود، این است که افق روشنی در مورد پیوستن ترکیه به اتحادیه وجود ندارد و شاید در شرایط کنونی، بالاترین پیروزی برای ترکیه این باشد که کاری کند اصل رابطه گسسته نشود اما در عین حال، پیشرفتی هم حاصل نخواهد شد.

اختلافات مهمی همچون سرنوشت قبرس ترک و به نتیجه نرسیدن در مورد ساختار فدرالی یا دو دولتی، روابط پر تنش بین ترکیه و یونان و برخی تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه، مجموعه ای از مشکلات جدی هستند و در کنار این مشکلات، پرونده قطوری از انتقادات سیاسی و حقوقی اتحادیه اروپا از ترکیه بر روی میز مذاکره کنندگان است که ظاهراً دولت اردوغان برنامه خاصی برای رفع این نواقص ندارد و امیدوار است که با استفاده از کارت پناهجویان، به رفتار کژ دار و مریز خود ادامه دهد.

در پایان باید گفت، با توجه به نقش حیاتی میزان صادرات کالا از ترکیه به مقاصد اروپایی، دولت اردوغان ناچار است راهکارهایی برای کاهش اختلاف با اتحادیه اروپا پیدا کند.

علاوه بر تحرکات ترکیه در شرق مدیترانه و پرونده قبرس، مجموعه ای از انتقادات سیاسی و حقوقی اتحادیه اروپا از چند و چون حکمرانی در ترکیه، شرایطی را پدید آورده که افق روشن و نویدبخشی برای توسعه روابط ترکیه و اروپا دیده نمی شود و اگر این مشکلات در میان مدت حل نشوند، می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم، بر سرنوشت حزب حاکم ترکیه نیز اثر بگذارد.

انتهای پیام/