میزگرد انتخاباتی تسنیم در بغداد؛ بررسی ابعاد و چالشهای پنجمین انتخابات عراق پس از صدام
کارشناسان و تحلیلگران عراقی معتقدند این دوره از انتخابات عراق، سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده است، اما با بیانیه راهگشای مرجعیت عالی دینی، مردم عراق با مشارکت گسترده خود در این رویداد می‌توانند تمام چالشهای خطرناک پیشِ‌رو را پشت‌سر بگذارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بغداد، عراق این روزها شاهد پنجمین انتخابات پارلمانی پس از سقوط رژیم صدام است، انتخابات این دوره مهمترین انتخابات در تاریخ دموکراسی و دولت‌سازی در عراق به‌شمار می‌رود.
درباره این انتخابات و چالشهای پیشِ روی آن، دفتر خبرگزاری بین‌المللی تسنیم در بغداد میزبان دکتر «هاشم الکِندی» رئیس مرکز مطالعات راهبردی «النباء»، استاد «محمد الحَمَد» کارشناس رسانه و مدیر شبکه ماهواره‌ای آفاق و استاد «نبیل العزاوی» مدیر مرکز مطالعات راهبردی «المستقبل» بود.
مهمترین محورهای میزگرد انتخابات عراق در دفتر تسنیم در بغداد
ـ انتخابات این دوره، مهمترین انتخابات در تاریخ روند سیاسی عراق به‌شمار می‌رود، اهمیت این انتخابات در تأکید گسترده مراجع عظام بر ضرورت مشارکت هوشیارانه و تأثیرگذار مردم است.
ـ شاخص‌ها و معیارهای مدنظر مراجع تقلید برای انتخاب نمایندگان شامل، مسئله حاکمیت ملی، و نیز مسئله حفظ قانون و امنیت و نیز تأکید بر رفاه مردم عراق و شکوفایی آن است.
ـ این انتخابات، تحکیم و ثبیت حاکمیت عراق و حفظ امنیت و نیز تثبیت وفاداری به حشد شعبی است.
ـ حشد شعبی یکی از پایه‌ها و ستون امنیت کشور و دولت عراق و اقتدار آن و حاکمیت قانون و ثبات امنیت به‌شمار می‌رود.
ـ چالشهای پیشِ‌رو، خطرناک و پایدار و بزرگ است و موجودیت و ساختار کشور را تهدید می‌کند و ملت عراق در قبال آن هوشیار است.
ـ یکی از این چالش‌هایی که اصولاً ملت عراق با آن روبه‌رو است، چالشی است که حشد شعبی را تهدید می‌کند.
ـ ملت عراق و حتی مرجعیت دینی بر این باور است که مؤسسه حشد شعبی اهمیت فراوانی دارد و در معرض تهدید طرح‌های بین‌المللی و ابزارهای داخلی‌شان در عراق قرار دارند.
ـ دشمنان تلاش می‌کنند برخی جوامع و نظامهای مخالف عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را به تسلیم وادارند، به همین سبب از طریق عادی‌سازی با معیشت مردم می‌جنگند. (معیشت مردم را به عادی‌سازی گره زده‌اند)
ـ برخی طرف‌ها تلاش می‌کنند با بی‌اثر و بیهوده نشان دادن انتخابات و مشارکت مردم، آنها را از شرکت در انتخابات دلسرد و منصرف کنند.
ـ باید به پروژه و طرح وادار کردن جامعه به پذیرفتن رژیم صهیونیستی اشاره کرد، در واقع این پروژه وجود دارد و بانیان آن برای اجرای این طرح تلاش می‌کنند.
ـ دو گروه وجود دارند؛ یکی کسانی که دچار تردید هستند و دیگری کسانی که انتخابات را تحریم کرده‌اند. این دو دسته، در تغییر معادله اهمیت دارند و با بیانیه مرجعیت این دو گروه فعال شده‌اند.
ـ همدستان طرح‌های آمریکا برخی از احزاب و به‌طور مشخص احزاب اسلامی فعال در مرکز و جنوب عراق را تهدید و تلاش می‌کنند این احزاب را به‌هرطریق ممکن از صحنه دور کنند.
ـ در این دور از انتخابات در برابر دو گروه قرار داریم؛ یک گروه برای اعمال حاکمیت مستقل عراق و خارج کردن کشور از زیر یوغ اشغالگران و گروه دیگر برای کنار آمدن با بیگانگان و حضور اشغالگران تلاش می‌کند.
مشروح میزگرد مربوط به انتخابات پارلمانی عراق در دفتر خبرگزاری تسنیم در بغداد
تسنیم: دکتر هاشم! انتخابات این دوره چه تفاوتی با انتخابات‌های دوره‌های گذشته دارد؟
هاشم الکندی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما و بینندگان خبرگزاری و سلام ویژه دارم خدمت همکارانم، استاد العزاوی و استاد الحمد.
همان‌طور که شما در توصیف این انتخابات گفتید، انتخابات این دوره، مهمترین انتخابات در تاریخ روند سیاسی عراق به‌شمار می‌رود، پس از آنکه عراق با چالش بزرگ دخالت‌ها و نیز تلاش‌های خارجی به‌ویژه آمریکایی، انگلیسی و برخی کشورهای عربی مزدور خلیج فارس برای سرقت تظاهرات و منحرف کردن آن از مسیر خود روبه‌رو شد و نیز شاهد ضربه زدن به تمام اقدامات و گامهای عراق بود که خواهان خروج از حلقه فشارها و دخالت‌های آمریکا با هدف خدمات‌رسانی و رشد اقتصاد عراق و عدم اعتنا به اراده و خواسته آمریکایی است،
به همین سبب این انتخابات زودهنگام بخشی از این مسیر و نیز جزئی از قانون جدید انتخابات است که چه‌بسا ملاحظات فراوانی درباره آن وجود دارد، اما گروه‌های سیاسی با این متغیرات برای حمایت از انتخابات و اصل گردش مسالمت‌آمیز قدرت همراهی نشان دادند و اینکه انتخابات گذرگاهی برای گزینه‌های ملت عراق با هدف انتخاب نمایندگان خود در قوه مقننه باشد.
چه‌بسا اهمیت این انتخابات در تأکید گسترده مراجع عظام بر ضرورت مشارکت هوشیارانه و تأثیرگذار مردم و انتخاب نمایندگانی باشد که برای بهبود خدمات‌رسانی فعالیت کنند و اینکه نمایندگان واقعی ملت عراق باشند.
بیانیه‌های مراجع به وضوح و صراحت به شاخص‌ها و معیارهای انتخاب نمایندگان از سوی رأی‌دهندگان اشاره می‌کند که اولین شاخص و معیار واضح، مسئله حاکمیت ملی، و نیز مسئله حفظ قانون و امنیت، و نیز تأکید بر رفاه مردم عراق و شکوفایی آن است.
چه‌بسا این مسائل اساسی باشد و در بیانیه آیت الله الحائری مرجع تقلید به‌وضوح به مسئله خروج نیروهای اشغالگر خارجی از عراق و موضوع حمایت از حشد شعبی اشاره شده است و به همین خاطر این انتخابات، تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز است.
این انتخابات، تحکیم و تثبیت حاکمیت عراق و حفظ امنیت و نیز تثبیت وفاداری به حشد شعبی است، حشد شعبی یکی از پایه‌ها و ستون امنیت کشور و دولت عراق و اقتدار آن و حاکمیت قانون و ثبات امنیت به‌شمار می‌رود.
تسنیم: استاد محمد، چالشهای پیشِ‌روی این انتخابات و قدرت ملت عراق برای پشت‌سر گذاشتن آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
«محمد الحَمَد»: از جناب‌عالی به‌خاطر میزبانی این نشست و نیز از دکتر هاشم الکندی و نبیل العزاوی تشکر می‌کنم. البته چالشهای بسیار بزرگ و فراوانی پیشِ‌روی ملت عراق به‌ویژه در این مرحله بسیار حساس کنونی وجود دارد. عراق از نبرد با گروه تروریستی جهانی داعش سربلند و پیروز بیرون آمد.
ملت عراق انتظار داشت نخبگان سیاسی از این پیروزی بهره‌برداری و استفاده کنند و همچنین انتظار داشت که از خون‌های ریخته‌شده در خاک عراق برای آزادی این سرزمین پاک، بهره برده شود و تأثیرات مستقیم آن بر زندگی روزانه خود را ببینند اما با تأسف فراوان، چالش‌ها و طرح‌های شوم علیه کشور مانع تحقق آن شد.
چالشهای پیشِ رو، خطرناک و پایدار و بزرگ است و موجودیت و ساختار کشور را تهدید می‌کند. ملت عراق به‌وضوح در برابر این چالش‌ها که موجودیت و اصول و ارزش‌های جامعه عراق را تهدید می‌کند، هوشیار و آگاه شده است، یکی از این چالش‌هایی که اصولاً ملت عراق با آن روبه‌رو است، چالشی است که حشد شعبی را تهدید می‌کند.
ملت عراق و حتی مرجعیت دینی بر این باور است که مؤسسه حشد شعبی اهمیت فراوانی دارد و در معرض تهدید طرح‌های بین‌المللی و ابزارهای داخلی‌شان در عراق قرار دارد، علاوه بر آن باید به این اشاره کنیم که حتی مرجعیت دینی و ارزش‌های جامعه و دین اسلام در کشور در معرض تهدید قرار دارد.
ملت عراق خطرات همه این چالش‌ها را درک می‌کند، علاوه بر آن باید به مسئله عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی اشاره کنم که بسیاری از نظامهای عربی در این مسیر وارد شده‌اند، البته جوامع و ملت‌های عربی مخالف عادی‌سازی روابط هستند.
این مسئله به‌وضوح آشکار است که تلاش می‌کنند برخی جوامع و نظامهای مخالف عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را به تسلیم وادارند، به همین سبب از طریق عادی‌سازی با معیشت مردم می‌جنگند (معیشت مردم را به عادی‌سازی گره زده‌اند).
ما امروز در برخی کشورها به‌ویژه در عراق جنگ اقتصادی با معیشت مردم را به‌وضوح می‌بینیم، در حقیقت یکی از مهمترین چالش‌ها، ایجاد نارضایتی از طریق مشکلات اقتصادی است تا مردم را از رفتن پای صندوق‌های رأی منصرف کنند.
ارزیابی‌ها و بررسی‌ها پیش از بیانیه مرجعیت نشان داد که نوعی بی‌رغبتی نسبت به حضور در انتخابات و چه‌بسا نارضایتی از سوی جامعه عراق برای رفتن پای صندوق‌های رأی وجود داشت و اینکه میزان مشارکت اندکی بیشتر از انتخابات 2018 خواهد بود، ولی پس از بیانیه مرجعیت عالی و مراجع دیگر این میزان افزایش چشمگیر و ملموسی پیدا کرد به‌طوری که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که میزان مشارکت در این انتخابات، دو برابر میزان مشارکت در سال 2018 خواهد بود.
این یکی از مهمترین چالشهاست، اما به لطف و یاری خدا و مرجعیت عالی آن را پشت‌سر خواهیم گذاشت. چالش دیگر، تحرکات و اتهام‌زنی‌هایی برای جلوگیری از مشارکت بالای مردم در انتخابات است، تلاش برای وادار کردن مردم به تحریم انتخابات، اتهام تقلب از جمله این چالشهاست.
امروز برخی برنامه‌هایی را می‌بینیم که با این طرح‌ها مرتبط است، برنامه‌های رسانه‌ای وجود دارد که با این طرح‌ها مرتبط است، برخی شبکه‌های ماهواره‌ای با این طرح‌ها مرتبط هستند که تلاش می‌کنند با بی‌اثر و بیهوده نشان دادن انتخابات و مشارکت مردم، آنها را از شرکت در انتخابات دلسرد و منصرف کنند.
همه این مسائل وجود دارد، اگر نتایج انتخابات خلاف نظر و خواسته بانیان این پروژه‌های ضدعراقی باشد، شروع به اتهام‌زنی خواهند کرد، همچنین درخواست‌هایی برای برگزاری مجدد انتخابات مطرح است، این مهمترین چالش است، چالش انصراف از مشارکت و چالش سوم، بروز تقلب است.
ما در اینجا از طریق این تریبون اعلام می‌کنیم که در صورت کاهش میزان مشارکت، تقلب با نسبت بالایی رخ خواهد داد. هرچه میزان مشارکت پایین‌تر باشد، نسبت تقلب بالاتر و بر نتایج انتخابات تأثیرگذار خواهد بود اما هراندازه میزان مشارکت شهروندان عراقی بالا باشد، تقلب کمتر که تأثیر گسترده‌ای بر سازوکار انتخابات و حتی سطح مشارکت نخواهد داشت.
به همین دلیل من معتقدم که اینها چالشهای اساسی هستند. چالش بزرگتر و خطرناک‌تری که روند انتخابات با آن روبه‌رو است، نتایج و پیامدهای آن و ائتلاف‌های آینده است، چه‌بسا نتایجی را شاهد باشیم که دلخواه طرف دیگر و چه پروژه آمریکایی باشد، وضعیت ائتلاف‌ها، چه‌بسا سبب شود که کشور به‌سمت پرتگاه حرکت کند، چه‌بسا شاهد چالش اقتصادی باشیم.
همچنین باید به پروژه و طرح وادار کردن جامعه به پذیرفتن رژیم صهیونیستی اشاره کرد، در واقع این پروژه وجود دارد و بانیان آن برای اجرای این طرح تلاش می‌کنند، آنها در بهره‌برداری از گروه تروریستی داعش شکست خوردند که شاخه نظامی سازمان صهیونیستی برای گسترش رژیم صهیونیستی پس از برچیدن مرزهاست.
چالش دیگر، جنگ نرم از جمله توافقات عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی موسوم به توافق ابراهیمی جزئی از این جنگ نرم است.
پرونده دیگری که روی آن کار می‌کنند، موضوع اقتصاد است، تمام این امور و مسائل با هم مرتبط هستند و چالش وجودی بزرگ به‌شمار می‌رود و به همین سبب نخبگان و جامعه عراقی این خطر را درک کرده‌اند و قطعاً این آگاهی و درک خطر بر میزان مشارکت تأثیر مثبت خواهد گذاشت تا با این پروژه مقابله کنیم همان‌طور که قبلاً با گروه تروریستی داعش مقابله کردیم.
تسنیم: با تشکر از استاد محمد، سؤال دیگرم از استاد نبیل است، مسئله نظارت سازمان ملل و شورای امنیت و اتحادیه عرب چه مفاهیم و نشانه‌هایی دارد و تأثیرات آن بر انتخابات چگونه است؟
نبیل العزاوی: اولاً از میزبانی شما تشکر می‌کنم، ثانیاً به دکتر هاشم و استاد محمد سلام و درود عرض می‌کنم. معتقدم این انتخابات، بنیادی و اساسی است و همانند انتخابات گذشته، اجرایی و ظاهری نیست، انتخابات این دوره کاملاً متفاوت از انتخابات دوره‌های قبلی است.
متغیرات فراوانی وجود دارد، حتی طبقه سیاسی هم به این امور عادت نکرده است، اینکه شهروندان به خیابان بریزند و به‌صورت گسترده تظاهرات کنند و امور دیگری که دلایل و علل آن را می‌دانید.
انتخابات این دوره بر اساس قانون جدید انتخابات یعنی حوزه‌های متعدد برگزار می‌شود و این برای اولین بار است که شاهد این رویداد هستیم، حتی در قانون اساسی عراق چیزی به‌نام انتخابات زودهنگام وجود ندارد، در نتیجه این انتخابات بر اساس امور متعددی برگزار می‌شود و این امور باید مسیرهای اشتباه را اصلاح کند و گروه‌های سیاسی باید اشتباهات رخ‌داده در سال‌های اخیر را اصلاح کنند.
هیچ دیدگاه واقعی برای مدیریت کشور عراق وجود ندارد. هیچ منطق و عقلانیتی در اداره مسیرهایی که به آن عادت کرده‌‌ایم، وجود ندارد، در نتیجه امروز همه بر این انتخابات حساب باز می‌کنند و آن را دنبال می‌کنند. از اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب، شصت و پنج سفارت و 550 ناظر حرف می‌زنیم که معنایش این است که پیامدها و تأثیرات این انتخابات تنها متوجه عراق نیست و دیگران را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. ما در جامعه و فضا و جغرافیایی قرار داریم که تأثیر می‌گذاریم، ولی تحت تأثیر قرار نمی‌گیریم، در نتیجه امروز همه انتخابات را زیر نظر دارند و دنبال می‌کنند، نتایج این انتخابات بسیار مهم است و اعتبار آن اهمیت دارد.
امروز همه شبکه‌های خبری جهان، خبرهای مربوط به این انتخابات را منتشر و پخش می‌کنند، هرچند اولین مرحله انتخابات با حضور نظامیان برگزار شد، اما تأثیر بزرگی بر نگاه به این انتخابات و نتایج آن گذاشته است.
تا کنون یک حالت یا مورد مشخص و منفی را ثبت نکرده‌ایم، در نتیجه بر این انتخابات حساب باز می‌کنیم که روز یکشنبه برگزار خواهد شد.
انتخابات روز یکشنبه تکمیل‌کننده انتخابات روز جمعه (ویژه نظامیان و زندانیان و آوارگان) خواهد بود، امروز اظهارات یکی از اعضای هیئت اتحادیه عرب را شنیدیم که گفته بود قبلاً برای نظارت بر انتخابات به بیست و دو کشور سفر کرده بود، اما سازماندهی لجستیکی را که از سوی نیروهای امنیتی و کمیساریای عالی انتخابات عراق شاهد بوده، در آن کشورها شاهد نبوده است.
این کمیساریا امروز مدیریت روند انتخابات را به‌عهده دارد، هرچند نوپاست، اما با اعضا و کمیساریا و قضات مستقل، روند انتخابات را مدیریت می‌کنند.
منتظر برگزاری انتخابات روز یکشنبه هستیم و پس از آن می‌توان گفت که ما را در ریل صحیح قرار می‌دهد، اگر همان‌طور که میهمانان گرامی شما به آن اشاره کردند، اگر مشارکت بالا باشد، من بر مسئله مشارکت تأکید می‌کنم.
دو گروه وجود دارند؛ یکی کسانی که دچار تردید هستند و دیگری کسانی که انتخابات را تحریم کرده‌اند، باید این نکته را درک کنیم که این دو دسته، در تغییر معادله اهمیت دارند، یعنی این دو طیف، 45 درصد (افراد واجد شرایط) را تشکیل می‌دهند. امروز با بیانیه مرجعیت و موفقیت این انتخابات و تشویق مردم به شرکت در آن، معتقدم این دو گروه فعال شده‌اند.
با ارزیابی‌های ساده‌ای که انجام داده‌ایم، این دو گروه در انتخابات سرنوشت‌ساز شرکت خواهند کرد که مسیر کشور عراق را مشخص خواهد کرد و پس از آن دیدگاه جدیدی را شاهد خواهیم بود، دیدگاه واقعی، دیدگاه واقعی دولت‌سازی.
همان‌طور که مرجعیت اشاره کرد، مرجعیتی که به سرزنش فراوان روند سیاسی سابق پرداخت و به‌صراحت اعلام کرد که زمان تغییر فرا رسیده است و پس از آن دیگر جایی برای پشیمانی از آنچه انجام داده‌ایم، وجود نخواهد داشت، در نتیجه امروز با مشارکت واقعی روبه‌رو هستیم، در نتیجه معتقدم در آینده شاهد بهبود اوضاع به‌ویژه با مشارکت گسترده در انتخابات خواهیم بود.
تسنیم: استاد هاشم، آیا انتخابات، نقشه حضور گروه‌های سیاسی را تغییر خواهد داد؟
هاشم الکندی: با توجه به داده‌ها انتظار می‌رود، حجم و میزان حضور نیروهای سیاسی سنتی در صحنه بیشتر باشد و با وجود تمام تلاش‌های بیگانگان برای بهره‌برداری از تحولات و رخدادهای عراق برای تغییر در حجم و اندازه حضور این نیروها در صحنه سیاسی از طریق انتخابات و تأثیرات آن و حتی تهدیدها از سوی کسانی که با طرح آمریکا در عراق همراهی داشتند و در قالب تظاهرات این تهدیدها نمایان شد و تلاش کردند به این طریق برخی از احزاب و به‌طور مشخص احزاب اسلامی فعال در مرکز و جنوب عراق را تهدید و این احزاب را به‌هرطریق ممکن از صحنه دور کنند، مثلاً با بهره‌برداری از تظاهرات اقدام به سوزاندن دفاتر و مقرهای این احزاب کردند، اما تمام این اقدامات در حد و حدود داده‌ها باقی ماند و با حضور هواداران و طرفداران این احزاب آشکار شد که چه طرف‌هایی در تلاش هستند احزاب اسلامی را مهار کنند و مشخص شد، این احزاب چه جایگاهی در اذهان و افکار عمومی دارند و مبرّا از نقشه‌ها و به‌دور از توطئه‌های بیگانگان هستند،
به همین دلیل انتظار می‌رود این احزاب جایگاه و موقعیت خود را حفظ کنند، البته ممکن است در این میان برخی متغیرات باشد که بر این احزاب در انتخابات تأثیر بگذارد، اما این متغیرات در آخرین درجات اهمیت و تأثیرگذاری هستند، مثلاً و به‌طور مشخص دیدگاه‌ها درباره حضور نظامیان آمریکایی در عراق و یا نیروهای حشد شعبی و آینده و سرنوشت این نیرو و یا رویکرد عراق در قبال عادی‌سازی روابط با اسرائیل همه اینها، می‌تواند، تغییراتی در نقشه انتخابات ایجاد کند.
اما به‌طور کلی شاهد تغییر و تحولات چندانی در این صحنه و میدان نخواهیم بود، این سبب شده است در این دور از انتخابات برای ما آشکار و مشخص شود که در برابر دو گروه قرار داریم؛ یک گروه، گروهی است که در تلاش برای اعمال حاکمیت مستقل عراق است و تلاش می‌کند عراق از زیر یوغ اشغالگران و تأثیرگذاری عوامل و کشورهای خارجی رها کند و گروه دوم که تلاش می‌کند، با کنار آمدن با بیگانگان، منافع خود را از طریق نبود حاکمیت مستقل دولت و حضور اشغالگران و دادن امتیازها و تحریک افکار عمومی محقق کند.
در این میان، کسانی که خواهان استقلال و حاکمیت برای عراق هستند، وفادار به خون شهدا و ازخودگذشتگی و جانفشانی آنها نیز هستند که پرچمدار آنها در مبارزه با تروریسم و آزادسازی عراق، شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس بودند.
تسنیم: استاد محمد، لطفاً درباره چالشهای احتمالی و تقلب در انتخابات بگویید؛ چقدر این چالشهای احتمالی عینیت دارند و تا چه‌اندازه می‌توانند، بر نتایج انتخابات تأثیر بگذارند؟
محمد الحَمَد: خیلی ممنون...، چند دقیقه قبل درباره تقلب در انتخابات صحبت کردم، در اینجا بار دیگر تکرار می‌کنم، در همه کشورهای جهان از جمله در آمریکا که انتخابات ریاست‌جمهوری با رقابت شدید بین دونالد ترامپ و جو بایدن برگزار شد، یکی از موضوعات مورد بحث و مناقشه در کشوری که قدرتمندترین کشور در جهان به‌شمار می‌رود، موضوع تقلب در انتخابات بود، بنابراین موضوع تقلب مطرح است.
اما بار دیگر من به این موضوع اشاره و آن را تکرار می‌کنم که اگر میزان مشارکت بالا و گسترده باشد، تقلب در نتایج انتخابات واقعاً بی‌تأثیر خواهد بود، اما اگر میزان مشارکت کم باشد، واقعاً شاهد تقلب فاجعه‌بار در انتخابات خواهیم بود و واقعاً نتایج انتخابات تغییر خواهد کرد و همه امور و قضایا را تغییر خواهد داد و حقیقتاً این همان خواسته طرف مقابل از انتخابات است اما اگر بخواهم از بعد فنی وارد موضوع شوم، باید واقعاً از نخبگان سیاسی عراق، به‌خصوص پارلمان تشکر کنم که قانون جدید انتخابات را تصویب و آن را الکترونیکی کرد و باعث شد شمارش آرا به‌صورت الکترونیکی و نه دستی انجام شود، موضوعی که در انتخابات 2018 و دوره‌های قبل شاهد آن نبودیم.
شمارش آرا به‌صورت دستی مشکلات زیادی را در انتخابات‌های پیشین ایجاد کرده بود، از جمله اینکه به صندوق‌ها حمله می‌شد و یا شاهد سوزاندن صندوق‌ها بودیم، این اتفاقات و اتفاقات مشابه آن سبب شده بود تصویری بسیار منفی از انتخابات عراق ارائه شود و متأسفانه نیروهای سیاسی سابق حاضر در پارلمان از تجربه‌های گذشته بهره نبرده و استفاده نکردند و همان روند گذشته را ادامه دادند، بدون اینکه بتوانند تصویری جدید به افکار عمومی عراق ارائه دهند و انتخابات بر همان منوال سابق یعنی به‌صورت کاملاً دستی در قالب دادن تعرفه‌های اخذ رأی به مراکز و شعب اخذ رأی و قرار دادن آنها در اختیار رأی‌دهندگان ادامه یافت.
این سبب می‌شود اهمیت رأیگیری الکترونیکی و شمارش آرای الکترونیکی بیش از پیش نسبت به شیوه دستی نمایان شود و این یکی از مسائل بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود.
موضوع دوم، مأموریت و وظیفه به‌کارگیری و پیاده‌سازی انتخابات الکترونیکی به شرکت‌هایی داده شد که با علامت‌های سؤال بزرگی از نظر ماهیتی روبه‌رو بودند، با این حال بار دیگر تکرار می‌کنم، اگر میزان مشارکت بالا و گسترده باشد، همه این امور تأثیری نخواهد گذاشت، اما اگر میزان مشارکت کم باشد، قطعاً بر نتایج تأثیر خواهد گذاشت، این شرکت‌ها ماهیتشان زیر سؤال است، این شرکت‌ها همان شرکت‌هایی هستند که با سازمان ملل در ارتباط هستند و نتایج انتخابات را در اختیار این سازمان قرار می‌دهند و سازمان ملل بر نتایج ارائه‌شده از سوی آنها تکیه می‌کند و آن نتایج را نتایج رسمی می‌داند.
همین شرکت‌ها بودند که سازوکار انتخاباتی عراق را بنا نهادند که از جمله این شرکت‌ها می‌توان به شرکت کره‌ای «میرا» اشاره کرد، همچنین شرکت آلمانی «هس» که دارای برخی ارتباطات از نوعی است که به آن اشاره کردم، شرکت بعدی شرکت اسپانیایی «الکترا» است که سیستم کارت‌های شناسایی و کارت‌های انتخاباتی را ارائه می‌کند و شرکت اماراتی «یاه ست» که وظیفه ارتباطات و انتقال داده‌ها را به‌عهده دارد، این شرکت‌ها مسئولیت برگزاری انتخابات در عراق را به‌عهده دارند، بدون اینکه وارد جزئیات شویم، همه می‌دانند فعالیت آنها به‌چه‌ترتیب و بر چه‌منوالی است و حتی اگر هم اتفاقی رخ ندهد، باز روی روند انتخابات تأثیرگذار هستند، در واقع این بزرگ‌ترین و بارزترین چالش پیشِ‌روی انتخابات عراق به‌شمار می‌رود و البته در صورتی که مشارکت در انتخابات اندک و پایین باشد.
اما اگر مشارکت در انتخابات گسترده و وسیع باشد، روند امور به‌طور تأکید روند دیگری خواهد گرفت، در صورتی که شمارش آرا دستی باشد، این شرکت‌ها البته تأثیر چندانی بر روند انتخابات نخواهد داشت، اگرچه برخی گزارش‌های دولتی وجود دارد که تأکید می‌کند، دولت اقداماتی برای جلوگیری از وقوع هرگونه تقلب در انتخابات اتخاذ کرده است. آنها از سازوکارهای عملی هنگام رأیگیری صحبت می‌کنند، در حالی که همه می‌دانند هنگام رأیگیری، تقلبی صورت نمی‌گیرد، اگر قرار باشد، تقلبی رخ دهد، بی‌شک بعد از پایان عملیات رأیگیری است، آنچه شهروندان عراقی باید از آن بیمناک و نگران باشند، تقلبی است که بعد از این عملیات رخ خواهد داد، طی مدت یک ماهی که بین رأیگیری و اعلام نتایج انتخابات وجود دارد، فرصت بسیار خوبی برای تقلب در انتخابات است که باید در خصوص آن نگران بود.
نگرانی بعد درباره نرم‌افزار است که وقتی همواره آن‌لاین باشد و ماهواره‌ها داده‌ها را به سِرور اصلی انتقال دهند چه ضمانت واقعی و حقیقی وجود دارد که وارد این سیستم نشود، چه سازوکاری برای مقابله با این نفوذها و هک‌ها وجود دارد، این هم یک علامت سؤال دیگری است که بدون پاسخ است، در این بین تنها چیزی که می‌تواند پاسخگوی تمام این سؤالات باشد، حضور گسترده در انتخابات است که باعث می‌شود تأثیری روی روند واقعی و نتایج حقیقی انتخابات نداشته باشد.
تسنیم: سؤال ما از استاد نبیل است، نظر شما درباره رأیگیری خاص شامل نیروهای امنیتی، آوارگان و زندانیان که انجام شد، چیست؟
نبیل العزاوی: می‌دانید که رأیگیری خاص شامل زندانیان و آوارگان و نیروهای امنیتی است، رصدی که در میزان مشارکت در انتخابات انجام دادم، نشان داد که میزان مشارکت آوارگان پایین بوده است و این امری مورد انتظار بود، چون آنها مطالبات زیادی دارند، به همین ترتیب، زندانیان که هنوز مشخص نیست میزان مشارکت آنها چه‌اندازه بوده است، می‌گویند 600 تا 700 نفر، اما به‌طور تأکید تعداد آنها بسیار بیشتر است.
اما میان همه اینها آنچه بسیار اهمیت دارد، حضور و مشارکت نیروهای امنیتی و نظامی در تمام سطوح و در همه حوزه‌ها در انتخابات است، برآورد شخصی من این است که امروز خروجی‌های انتخابات در حوزه نیروهای مسلح و امنیتی عراق در تمام حوزه‌ها و تمام سطوح بسیار موفق بوده است، چه در حوزه امنیتی و لجستیکی و اینکه هیچ حادثه و رخدادی یا منع رفت‌وآمدی ثبت نشده است و همه چیز آرام است و این موضوعی بسیار خوشایند و خوب است، همه این داده‌ها تأکید می‌کند که باید شاهد انتخابات سرنوشت‌سازی باشیم.
همان‌طور که پیشتر هم به آن اشاره کردیم و امیدوارم انتخابات سراسری به همان ترتیب و شکل انتخابات خاص ما برگزار شود، البته این به‌معنای نبود مشکلات و موانع در انتخابات نیست و نخواهد بود و این سبب می‌شود که امیدوار باشیم انتخابات بدون مانع حقیقی و به سلامت و روندی که بایسته است، برگزار شود و این موضوعی است که رئیس کمیته عالی مستقل انتخابات عراق به آن اشاره داشت و خاطرنشان کرد که از آرای مردم محافظت خواهد شد و نتایج انتخابات ظرف 24 ساعت بعد اعلام خواهد شد و ما نیز منتظر می‌مانیم و پس از آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
انتهای پیام/+
