وزارت بهداشت: سالانه ۳۰۰۰میلیارد تومان برای پوکی استخوان هزینه میشود!
مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: مطالعات ما نشان میدهد که هزینه پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن بالغ بر ۳۰۰۰میلیارد تومان در سال است که به سیستم سلامت و خانواده‌ها تحمیل میشود.
به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا، دکتر افشین استوار در نشست خبری که در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، درخصوص اهمیت رسیدگی به سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان، بیان کرد: امروز چهارمین روز از هفته ملی سلامت استخوان است و باید بیش از پیش بر این مقوله مهم در سلامتی انسان تأکید کنیم.
وی افزود: پوکی استخوان یکی از مهمترین بیماریهای دوره سالمندی محسوب میشود و مشخصاتش این است که تراکم معدنی استخوان در آن به‌تدریج با افزایش سن، کاهش می‌یابد؛ به‌گونه‌ای که استخوان پوک، ترد و شکننده میشود و ممکن است با یک ضربه کوچک شکسته و فرد دچار ناتوانی شود.
ابتلای 200میلیون نفر به پوکی استخوان در جهان
استوار با اعلام اینکه در دنیا حدود 200 میلیون نفر در مجموع به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستند، افزود: متأسفانه از هر 2 خانم بالای 50 سال و هر 4 مرد بالای 50 سال، یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه میکند بنابراین، عواقب پوکی استخوان بسیار شدید است. متأسفانه به‌دنبال شکستگی در 80 درصد موارد، فرد به هیچ عنوان به وضعیت قبلی خودش از نظر توانایی حرکتی و انجام کارهای روزانه‌اش بازنمی‌گردد. در 50 درصد موارد فرد به عصا و کمک دیگران برای راه‌رفتن نیاز پیدا میکند و با کمال تأسف در موارد شکستگی لگن که یکی از شدیدترین عواقب بیماری پوکی استخوان است، در 20 تا 50 درصد موارد ظرف یک سال بعد از وقوع شکستگی فرد فوت میکند.
اهمیت تشخیص به‌موقع پوکی استخوان
وی ادامه داد: بالغ بر 170هزار مورد شکستگی ناشی از پوکی استخوان در کشور اتفاق میافتد و حدود 4200 مورد مرگ نیز به همین علت در کشور رخ میدهد که عدد بسیار زیادی است. هزینه اقتصادی پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن هم در کشور بسیار بالاست و مطالعات ما نشان میدهد که این هزینه بالغ بر 3000 میلیارد تومان در سال است که به سیستم سلامت و خانواده‌ها تحمیل میشود. علی‌رغم بار زیاد پوکی استخوان و شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان، این بیماری قابل درمان است و داروها و درمان مؤثر آن در کشور وجود دارد و در دسترس افراد است، اما متأسفانه نسبت قابل‌توجهی از افرادی که پوکی استخوان دارند، از بیماری خودشان مطلع نیستند و بر همین اساس امسال شعار هفته ملی سلامت استخوان را به "مهار پوکی استخوان با تشخیص به‌موقع" اختصاص دادیم.
وی گفت: تمام بانوان بالای 50 سال به‌خصوص بعد از سنین یائسگی، باید برای اینکه از سلامت استخوان خودشان مطمئن شوند، به پزشک مراجعه کنند و در صورتی که پوکی استخوان تشخیص داده شد، باید برای درمان اقدام کنند. معمولاً درمان پوکی استخوان طولانی‌‌مدت است و در فاز اول درمان حداقل سه تا پنج سال فرد باید دارو را دریافت کند بنابراین، اهمیت زیادی دارد که افراد مبتلا به پوکی استخوان، درمانشان را کامل کنند تا تراکم معدنی استخوان افزایش و خطر شکستگی بعد از درمان کاهش یابد، بنابراین، ما به همه بانوان بالای 50 سال و مردان بالای 60 سال توصیه می‌کنیم که برای اطمینان از سلامت استخوان‌هایشان به پزشک مراجعه کنند.
استوار گفت: نکته بسیار مهم دیگری که باید اشاره کرد این است که زمینه پوکی استخوان در سنین پایین به‌خصوص در کودکان و نوجوانان ایجاد میشود. فرد تا قبل از سن 25سالگی به حداکثر تراکم استخوان می‌رسد و تراکم استخوان باید در آن سن شکل بگیرد و در صورتی که عوامل خطر پوکی استخوان در آن سن وجود داشته باشند، زمینه ایجاد پوکی استخوان در آن سن فراهم میشود.
وی ادامه داد: مهمترین عامل خطر و عامل زمینه‌ای پوکی استخوان، سبک تغذیه است. مصرف ناکافی لبنیات، دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین‌دی، مصرف ناکافی میوه و سبزیجات، عوامل زمینه‌ساز پوکی استخوان هستند. سایر عوامل خطر رفتاری که در سبک زندگی افراد وجود دارد هم بسیار بااهمیت هستند. مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر از سایر عوامل خطری هستند که فرد را مستعد پوکی استخوان میکنند. ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان‌‌ها و مصرف برخی داروها مانند کورتون‌ها، فرد را مستعد ابتلا به پوکی استخوان میکند و اگر فرد در خانواده و والدین و فامیل درجه‌یک، سابقه شکستگی ناشی از پوکی استخوان دارد، باید هوشیار باشد که ممکن است مستعد ابتلا به پوکی استخوان باشد.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: کشور ما یکی از سریع‌‌ترین رشد جمعیت سالمندی را در دنیا و در منطقه دارد، از طرفی، بیماری‌ها و مشکلات مربوط به دوران سالمندی نیز در کشور ما شیوع و بروز خاصی دارد و روز به روز در حال افزایش است و بر همین اساس وزارت بهداشت برنامه‌‌های بسیار متنوعی را با رویکرد ادغام‌یافته برای تمام سنین در همه سطوح پیشگیری، درمان و بازتوانی برای پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن، در نظر میگیرد و اجرا میکند.
وی ادامه داد: در سطح پیشگیری، مهمترین استراتژی ما اطلاع‌‌رسانی و افزایش آگاهی عمومی است تا در سنین به‌ویژه نوجوانی و جوانی با رعایت سبک زندگی سالم، از وقوع پوکی استخوان در سنین بالاتر پیشگیری شود. برنامه‌‌های تشخیص به‌موقع و درمان پوکی استخوان در نظام مراقبت‌‌های اولیه بهداشتی در حال ادغام است و امیدواریم همه افراد به این خدمات در پایین‌‌ترین سطحی که از سوی مراقب سلامت و پزشک ارائه میشود، دسترسی داشته باشند.
استوار خاطرنشان کرد: پیشگیری از شکستگی‌های ثانویه در برنامه‌‌های بیمارستان‌‌ها در حال ادغام است. وقوع یک شکستگی فرد را برای شکستگی مجدد مستعد میکند و در صورتی که برای فرد شکستگی اتفاق بیفتد، احتمال اینکه در 6 یا هشت ماه بعد از شکستگی اول، مجدداً شکستگی رخ دهد، خیلی زیاد است، بنابراین در بیمارستان‌‌ها باید کسانی که با شکستگی ناشی از پوکی استخوان مراجعه میکنند، بررسی و درمان مناسب شوند.
تأمین و توزیع عادلانه دستگاه‌‌های سنجش تراکم استخوان در سراسر کشور
وی با بیان اینکه تأمین داروهای مورد نیاز و پوشش بیمه‌ای مناسب برای پوکی استخوان نیز از سایر برنامه‌‌های در دستور کار وزارت بهداشت است، ادامه داد: تأمین و توزیع عادلانه دستگاه‌‌های سنجش تراکم استخوان در سراسر کشور (با توجه به اینکه این دستگاه‌‌ها اغلب در تهران و مراکز استان‌‌ها قرار دارند) و دسترسی به آنها در مناطق کمتربرخوردار نیز در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد.
حداکثر توده استخوانی تا 25سالگی ایجاد میشود
مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سؤالی درخصوص تأثیر کاهش مصرف برخی گروه‌‌های غذایی مانند گوشت و لبنیات بین مردم و خطر بروز پوکی استخوان، عنوان کرد: قطعاً این موضوع مؤثر است. عوامل تغذیه‌‌ای مهمترین عامل در پیشگیری از پوکی استخوان محسوب می‌شوند. حداکثر توده استخوانی نهایتاً تا 25سالگی ایجاد میشود بنابراین، اگر تغذیه مناسب وجود نداشته باشد و این تراکم اتفاق نیفتد، فرد در میانسالی و سالمندی مستعد پوکی استخوان خواهد بود، بنابراین، آنچه تحت عنوان امنیت غذایی نام برده میشود، بسیار اهمیت دارد. تمام خانواده‌ها باید مراقب باشند که کودکانشان از تغذیه مناسب برخوردار باشند. وظیفه دولت هم تأمین این اقلام غذایی بسیار ضروری به‌ویژه برای سنین پایین است تا از پوکی استخوان جلوگیری شود.
وی در پاسخ به سؤالی درخصوص وضعیت داروهای بیماران مبتلا به پوکی استخوان، تصریح کرد: به‌هرحال تحریمها به‌اشکال مختلف وقوع پوکی استخوان و برنامه‌‌های پیشگیری و درمان پوکی استخوان را تحت تأثیر قرار داده است. خوشبختانه داروهای درمان پوکی استخوان و داروی اصلی خط اول و دوم درمان این بیماری، تولید داخل کشور و موجود و در دسترس هستند، اما قطعاً از طرق مختلف تحریمها تأثیر داشته است. امیدوارم با رفع تحریمها شاهد باشیم که سلامت مردم کمتر تحت تأثیر چنین پدیده ظالمانه‌ای قرار گیرد.
استوار در ادامه در پاسخ به سؤالی درخصوص احیای طرح شیر مدارس و تأثیر آن در بهبود وضعیت پوکی استخوان، بیان کرد: مصرف لبنیات یکی از مهمترین منابع تأمین کلسیم و ویتامین‌دی و پروتئین‌های مورد نیاز به‌ویژه در سنین پایین و در کودکان است، بنابراین از هر روش و شیوه‌ای که ممکن است باید مصرف لبنیات به‌اندازه کافی وجود داشته باشد. هم خانواده‌ها باید توجه داشته باشند و هم دولت باید به‌هرصورتی به‌خصوص برای افرادی که در دهک‌‌های پایین اقتصادی و اجتماعی قرار دارند، این منبع غیرقابل جایگزین را تأمین کند.
خدمات تشخیص و درمان پوکی استخوان تحت پوشش بیمه قرار دارد
وی در پاسخ به سؤالی درخصوص وضعیت پوشش بیمه‌ای دارو و درمان مبتلایان به پوکی استخوان، گفت: اولاً که خدمات تشخیص و درمان پوکی استخوان تحت پوشش بیمه قرار دارد، در واقع تشخیص پوکی استخوان، از طریق سنجش تراکم استخوان است که از طریق دستگاه‌‌های به‌خصوصی انجام میشود و تراکم معدنی استخوان را اندازه می‌‌گیرند. در صورتی که افراد در چارچوب پروتکل‌های معاونت درمان برای تشخیص پوکی استخوان مراجعه کنند، تحت پوشش بیمه قرار دارد. حتی با تجویز پزشکان خانواده، بیمه سنجش تراکم استخوان را قبول میکند. همچنین داروهای خط اول و دوم درمان پوکی استخوان نیز تحت پوشش بیمه قرار دارند. حال در صورتی که داروی جدیدی معرفی یا تولید شود، با هماهنگی معاونت درمان و شورای‌عالی بیمه آنها هم در پروتکل کشوری آورده میشود و تحت پوشش بیمه قرار میگیرد.
کاهش مراجعات برای تشخیص پوکی استخوان به‌دلیل شیوع کرونا
استوار همچنین در پاسخ به سؤالی درخصوص وضعیت غربالگری بیماریهای غیرواگیری همچون پوکی استخوان بعد از کرونا، اظهار کرد: متأسفانه پاندمی کووید19 روی دریافت خدمات پیشگیری و تشخیص پوکی استخوان تأثیر گذاشته است. مردم به‌دلیل ترس از ابتلا به کرونا کمتر برای تشخیص به‌موقع پوکی استخوان مراجعه کرده‌اند و در درازمدت ممکن است که این موضوع به‌روی سلامتشان تأثیر داشته باشد. از طرفی از آنجایی که فعالیت‌‌ها و بیرون رفتن‌ها مقداری در این دوران کمتر شده، در نتیجه میزان شکستگی‌‌ها تا حدودی کاهش یافته است. موضوع دیگر این است که از آنجایی که فعالیت بدنی کاهش یافته است، این موضوع در درازمدت به‌روی تراکم استخوان تأثیر دارد، بنابراین، پاندمی کرونا اثرات منفی هم از نظر دریافت خدمات و هم از نظر پیشگیری از پوکی استخوان نه‌تنها در ایران بلکه در دنیا داشته است.
وی در مورد کاهش مصرف لبنیات در افزایش پوکی استخوان تصریح کرد: کاهش مصرف لبنیات قطعاً روی دستیابی به حداکثر تراکم استخوان مؤثر است. اگر حداکثر تراکم استخوان در نوجوانی و جوانی تا قبل از 25سالگی تأمین نشود، خطر پوکی استخوان در میانسالی و سالمندی افزایش می‌یابد، بنابراین در وضعیتی که دسترسی مردم یا توان خریدشان برای لبنیات کاهش می‌یابد، قطعاً در آینده علاوه بر مشکلات مربوط به کوتاه‌قدی و سایر تبعاتی که روی سلامت فرد در نوجوانی و جوانی دارد، در دوران سالمندی هم مؤثر خواهد بود.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت در ادامه درخصوص رشد سرطان و مهمترین عوامل این رشد در کشور و همچنین تمهیدات انجام‌شده برای پیشگیری از آن، عنوان کرد: عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر، به‌طور کلی عوامل خطر مشترکی هستند. عوامل خطر رفتاری مانند تغذیه نامناسب، مصرف سیگار، مصرف الکل و کم‌تحرکی به‌همراه آلودگی هوا به‌عنوان یک عامل خطر محیطی، مهمترین علت افزایش موارد سرطان هستند. عوامل خطر فیزیولوژیک مانند چاقی هم در این میان مؤثرند که وابسته به عوامل خطر تغذیه‌‌ای وابسته است. البته درباره سرطان باید دو موضوع را از هم جدا کرد؛ کشور ما کشوری است که جمعیت سالمند در آن به‌سرعت در حال افزایش است، بنابراین بخشی از افزایش تعداد موارد سرطان به‌دلیل سالمند شدن جمعیت است و بنابراین از آنجایی که سرطان بیماری‌ای است که در سنین بالا اتفاق میافتد، طبیعی است که بروزش افزایش می‌یابد، در عین حال بخش قابل توجه آن هم مربوط به سبک نامناسب زندگی و عوامل خطر است.
وی درخصوص مصرف قرص کلسیم و تأثیر آن بر جلوگیری از پوکی استخوان، گفت: مصرف مکملها فقط در صورتی توصیه میشود که پزشک تجویز کرده باشد. مصرف مکمل‌های ویتامین‌دی به‌علاوه کلسیم در صورتی که پزشک تجویز کند، برای افرادی که کمبود ویتامین‌دی یا نیاز به مکمل دارند، لازم است و در صورتی مصرف مکملها توصیه میشود که پزشک تجویز کرده باشد.
استوار همچنین یادآور شد: امروز در جدول هفته ملی سلامت استخوان روز پیشگیری از سقوط و شکستگی نام‌گذاری شده است، نکته مهم این است که پوکی استخوان در صورتی میتواند خطر ایجاد کند که منجر به شکستگی شود. تا زمانی که شکستگی اتفاق نیفتد، پوکی استخوان به خودی خود مشکلی ندارد. یکی از مهمترین زمینه‌‌های ایجاد شکستگی، سقوط است که به‌ویژه در سالمندان اتفاق میافتد. باید زمینه‌‌های سقوط و زمین خوردن را در افراد سالمند از بین ببریم. وجود برخی بیماری‌ها مانند فشار خون بالا یا قند خون بالا میتواند فرد را مستعد سقوط کند، همچنین، مشکلات شنوایی و بینایی هم میتواند فرد را مستعد سقوط کند.
وی ادامه داد: عوامل محیطی مانند کمبود روشنایی به‌ویژه برای سالمندان و وجود موانع در خانه و در اجتماع باعث میشود که فرد مستعد سقوط شود. در حمام گاهی اوقات این سقوط اتفاق میافتد، در عین حال تقویت عضلات هم بسیار مهم است. تقویت عضلات با استفاده از انواع ورزش‌ها باعث میشود که فرد تعادلش را حفظ کند. متأسفانه 30 درصد افراد بالای 60 سال در کشور ما دچار درجاتی از تحلیل عضله هستند که باعث میشود که فرد موقع انجام کارهای روزمره زمین بخورد. مطالعات نشان میدهد که به‌خلاف تصور، افراد بیشتر در خانه زمین می‌‌خورند و باعث شکستگی میشود. صبح زود یکی از زمان‌‌هایی است که سقوط بیشتر اتفاق میافتد. در دقایق بعد از مصرف داروها به‌ویژه داروهای کاهنده فشار خون یا قند خون ممکن است فرد مشکلاتی پیدا کند که فشار خون و قند خونش افت کند و سقوط رخ دهد، این موانع باید رفع شود تا سقوط رخ ندهد.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت در پایان درخصوص احتمال تأثیر کرونا بر سلامت استخوان‌ها، اظهار کرد: شواهدی مبنی بر اینکه کرونا روی استخوان‌ها تأثیر بگذارد، وجود ندارد، البته تأثیرات غیرمستقیم دارد، به‌عنوان مثال ممکن است فرد به‌دلیل ترس از ابتلا به کرونا به پزشک مراجعه نکند و در تشخیص به‌موقع یا درمان دچار مشکل شود. تداخلی بین دریافت داروهای پوکی استخوان و واکسن و کرونا هم وجود ندارد و فرد میتواند در زمان ابتلا به کرونا داروهای پوکی استخوانش را نیز مصرف کند.
انتهای پیام/+
