تحلیلگر تحولات آفریقا تشریح کرد: نقش بازیگران داخلی و خارجی در تحولات سودان/ شاهد اردوکشی‌های خیابانی خواهیم بود
کارشناس تحولات شمال آفریقا کودتای پیاپی در سودان را ناشی از قدرت طلبی بازیگران داخلی دانست و گفت: اصولا این بازیگران، قدرت را در شریک شدن با دیگران نمی‌بینند چراکه سودان اساسا جامعه مدنی نداشته تا بازیگران داخلی آن تمرین گفت‌وگو و دموکراسی کنند.
« حسین ابراهیم نیا» در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم با اشاره به دستگیری شماری از وزیران دولت انتقالی خارطوم و بازداشت خانگی نخست وزیر سودان توسط نظامیان این کشور گفت: پیچیدگی‌های سیاسی در سودان از دو بعد داخلی و خارجی ریشه می‌گیرد. این کشور دارای یک ساختار قبیله‌ای است و هنوز جامعه مدنی ریشه داری در سودان شکل پیدا نکرده است چرا که افرادی همچون عمرالبشیر ( که درسال 2019 از قدرت برکنار شد) همواره تلاش کردند، یک ساخت دیکتاتوری بر اساس « پوپولیسم » و «کلاینتالیسم» که معمولا در شمال آفریقا شاهد آن هستیم، پیاده سازی کنند.
به گفته وی، در این ساختار حاکمیت از یک رانت نامحدود منابع مالی برخوردار است و در آمد کشور به جای اینکه صرف توسعه و رفاه جامعه شود، صرف حفظ حاکمیت فرد یا گروه در قدرت می‌شود. در حقیقت، بخش زیادی از در آمدهای سودان در حفظ سیستم سیاسی ، نظامی‌گرایی و تقویت میلیتاریسم هزینه می‌شود.
این کارشناس تحولات شمال آفریقا کودتای پیاپی در سودان را ناشی از قدرت طلبی بازیگران داخلی دانست و اظهار داشت: اصولا این بازیگران، قدرت را در شریک شدن با دیگران نمی‌بینند بلکه می‌کوشند، قدرت را به طور کامل در اختیار خود داشته باشند چراکه سودان اساسا جامعه مدنی نداشته تا بازیگران داخلی آن تمرین گفت‌وگو، انتخابات و دموکراسی کنند.
وی دخالت بیگانگان در امور داخلی سودان را دومین عامل تاثیرگذار در تحولات داخلی این کشور دانست و گفت: بعد دوم خود متاثر از عامل نخست است. از آنجایی که بازیگران سیاسی در سودان اصولا یک سطح تعامل، دور اندیشی سیاسی و اشتراک مواضع ملی را ندارند، خود بدل به زمینه‌ای شده‌اند که بازیگران خارجی با یک گروه وارد مذاکره می‌شوند و تلاش می‌کنند تا اهداف سیاسی خویش را در سودان پیش ببرند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در میان بازیگران سیاسی در داخل سودان و هم در میان بازیگران خارجی اعم از همسایگان، قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای یک ترس امنیتی حاکم شده که زمینه عدم اعتماد و آشوب را در سودان فراهم کرده است لذا مشاهده می‌شود، نظامیانی که به سیاستمداران دولت انتقالی اعتماد ندارند، بامداد امروز در خارطوم کودتا کردند و «عبدالله حمدوک » نخست وزیر این کشور تحت بازداشت خانگی قرار گرفت . همچنین پنج تن از وزیران دولت انتقالی خارطوم دستگیر شدند.
وی درباره علت بازداشت خانگی نخست وزیر سودان گفت: کودتاجیان همواره نیاز دارند که قدرت خود را به رخ جامعه بکشند و این در حالی است که دولت انتقالی خارطوم در وضعیت شکننده‌ای قرار داشت چرا که با اعتراضات گسترده معیشتی مردم روبرو بود. با وجود این، به نظر می‌رسد هدف نهایی کودتاچیان حذف دولت انتقالی نیست بلکه فشار به سیاستمداران سودانی برای اعمال قدرت نظامیان است. در حقیقت، در این مرحله نظامیان می‌کوشند یک ضلع مهم قدرت باشند، هرچند که ممکن است روند تحولات سودان با توجه به دخالت بیگانگان تغییر پیدا کند اما در این مرحله همان فشار به سیاستمداران سودانی برای اجرای برنامه‌های نظامیان مد نظر است.
این کارشناس تحولات شمال آفریقا با اشاره به تهدید احزاب و گروه‌های سیاسی به نافرمانی مدنی درباره چشم انداز رخدادهای سودان طی روزهای آینده گفت: همانطوری که قبلا عرض شد، سودان تجربه جامعه مدنی و بازی‌های سیاسی دموکراتیک را ندارد. هرچند که این کشور در فاصله سال‌های 1958 تا 1986 چند انتخابات حزبی را تجربه کرده اما تمام این تجربه‌ها تلخ بوده‌اند زیرا بیشتر پارلمان‌ها با تضارب آرای بالای تشکیل شدند و سرانجام دولت‌های ائتلافی ضعیف و غرق در فساد درون حزبی با برون حزبی پای به عرصه تحولات خارطوم گذاشتند.
وی با بیان اینکه اولویت نخست احزاب سیاسی سودان مبانی وحدت آفرینی نیست، اظهار داشت: بر همین اساس، هرچند وقت یکبار نظامیان وارد عرصه سیاسی این کشور می‌شوند و حال اینکه احزاب سیاسی تهدید به نافرمانی مدنی می‌کنند. این تهدید طی روزهای آینده چندان بر نظامیان اثرگذار نخواهد بود زیرا آنان در نظر ندارند به طور کامل شخصیت‌ها، احزاب و گروه‌های سیاسی را از صحنه حذف کنند با وجود این، شاهد اعتراضات خیابانی خواهیم بود و این درحالی است که نظامیان هم طرفدارانی دارند و این موضوع سبب می‌شود تا ما شاهد اردوکشی‌های خیابانی باشیم.
ابراهیم نیا با اشاره به چند قطبی بودن جامعه سودان گفت: این چند قطبی بودن در کودتا و انتخابات خود را بروز دادهاند لذا طی ماه‌های آینده شاهد گسترش شکاف عمیق میان نظامیان و سیاسیتمداران سودانی خواهیم بود. ناگفته نماند، از آنجایی که نظامیان سودانی همانند نظامیان در مصر و الجزایر دارای قدرت برتر نیستند و همواره با نیروهای اجتماعی در داخل روبرو هستند لذا نمی‌توانند به آن شکلی که می‌خواهند قدرت را به طور کامل در اختیار داشته باشند زیرا این انگاره در ذهن مردم وجود دارد که کودتا نوعی انحراف از مسیر اصلی جامعه مدنی است که سال‌ها برای رسیدن به آن تلاش شده است.
این کارشناس تحولات شمال آفریقا درباره چشم انداز روند انتقالی قدرت در سودان گفت: عوامل داخلی، دخالت‌های خارجی همراه با تفکرات قدرت محور ، فقدان فرهنگ سیاسی گفت‌وگو ، ضعف مبانی وحدت آفرین میان گروه‌ها و عدم تجربه سیاسی مانع شکل گیری یک حکومت منسجم و با ثبات در آینده خواهد شد.
وی تضارب آراء میان طرفداران سکولاریسم و اسلام‌گرایی در سودان را یکی دیگر از مشکلات بزرگ بر سر راه این کشور دانست و گفت: عنوان نمونه در خصوص رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی ( و عادی سازی روابط با تل آویو ) همین آلان در سودان موضوع بحث و اختلاف است. به هرحال، احزاب سکولار، گروه‌های اسلامگرا را متهم می‌کنند که می‌خواهند از انتخابات آزاد در راستای نقض ارزش‌های دموکراتیک استفاده کنند.
به عقیده این کارشناس شمال آفریقا، مجموعه این عوامل و کوتاه نیآمدن نظامیان سبب خواهد شد، یک دوره چانه زنی بی نتیجه میان سیاستمداران سکولار، اسلام‌گرایان و نظامیان ادامه یابد و با توجه به وضعیت فعلی و دخالت بازیگران خارجی عملاً این چانه زنی‌ها در کوتاه مدت بی نتیجه خواهد بود و وضعیت بی‌ثبات فعلی ادامه خواهد یافت
ابراهیم نیا در پایان تصریح کرد: چنانچه نظامیان موفق شوند مسیرهای قدرت را کاملا تحت اختیار بگیرند، این امر لزوماً به ثبات و آینده روشن برای سودان منجر نخواهد شد، چراکه ساختار قدرت به سمتی حرکت خواهد کرد که نیروهای قدرت طلب بازیگر نیز از تحقق ارزش‌های دموکراتیک در سراسر حوزه‌های زندگی استقبال نخواهند کرد.
انتهای پیام/
