نگاهی به ویژگی‌های سد ایلیسوی ترکیه و تبعات آن برای همسایگان
سد ایلیسو در جنوب ترکیه که از حدود ۳ سال پیش در حال آبگیری بود، هفته گذشته توسط رئیس جمهوری ترکیه به صورت رسمی افتتاح شد، ولی از همان زمان، اعتراضات به سیاستهای آبی این کشور و تاثیرات منفی این سد بر زندگی مردم پایین دست افزایش یافت.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها، نگرانی از کاهش آب دجله در پی آبگیری سد ایلیسوی ترکیه به موضوع تنش بین عراق و ترکیه تبدیل شده ولی مقامات ترکیه مدعی هستند که میزان برداشت آنها از این سد بیشتر از حقابه ترکیه نیست و نیمی از آب آن نیز در رودخانه جاری خواهد بود.
علاوه بر رسانه ها، مقامات و مردم عراق، رسانه های ایران نیز بر تاثیرات منفی افتتاح این سد بر روی زندگی مردم جنوب عراق و به خصوص بر افزایش احتمال بروز پدیده گرد و غبار در جنوب ایران متمرکز شده اند، ولی مقامات ترکیه با رد این تاثیرات، خواهان بررسی همه جوانب حوزه آبریز رودخانه دجله توسط کارشناسان 3 کشور ایران، عراق و ترکیه شده‌اند.
اردوغان در مراسم افتتاح این سد، پروژه ایلیسو را نماد صلح، برادری، آرامش، رفاه و قدرت ترکیه و یکی از بزرگترین سدهای با نیروگاه برقابی عنوان کرد و گفت که "منازعات آینده برای کنترل منابع آب و تولید مواد غذایی رخ خواهد داد."
وی با اشاره به سرمایه گذاری 28.4 میلیارد دلاری ترکیه در 19 سال گذشته برای احداث 8 هزار و 817 طرح مدیریت منابع آب گفت: ترکیه در دو دهه گذشته 613 سد با گنجایش 46 میلیارد متر مکعب احداث کرده و مجموع ذخایر سدهای ترکیه به 179 میلیارد متر مکعب رسیده است.
رئیس جمهور ترکیه همچنین از افزوده شدن 20 میلیون هکتار به مجموع اراضی آبی ترکیه در 19 سال گذشته گفت: از این اراضی تاکنون بالغ بر 6 میلیارد دلار درآمد حاصل شده است.
اردوغان همچنین با اشاره به ساخت 605 نیروگاه برقابی در ترکیه در دو دهه گذشته افزود: با احداث این سدها، مجموع تولید برق ترکیه از 32 هزار مگاوات به 100 هزار مگاوات افزایش یافته است.
سد ایلیسو بر روی سرشاخه‌های رودخانه دجله احداث شده و به عنوان بزرگترین سد ساخته شده بر روی این رودخانه، یک پروژه برقابی محسوب می شود که نقش مهمی برای تامین انرژی کشور ترکیه خواهد داشت.
مقامات ترکیه مدعی هستند که این سد با هدف تولید انرژی برقابی احداث شده و پس از آبگیری کامل، مشکلی برای جریان آب رودخانه دجله ایجاد نخواهد کرد.
بر اساس برنامه زمان بندی شده بین عراق و ترکیه، مقرر شده بود که این سد در مدت 3 سال آبگیری شود تا جریان آب رودخانه قطع نشود و بر اساس این توافق، افتتاح رسمی این سد پس از 3 سال انجام شد.
کارشناسان مدعی هستند که این سد، به کاهش دبی آب دجله در پی خشکسالی منجر شده و مشکلات جدی برای مردم عراق و کاهش آب در پایین دست سد ایجاد خواهد کرد. اما مراد آجو مدیر کل امور آب دولتی ترکیه در گفت و گو با خبرگزاری آناتولی ترکیه اعلام کرد که این سد با هدف تولید انرژی برقابی احداث شده و برق تولید شده توسط نیروگاه سد، سالانه بالغ بر 1.5 میلیارد دلار درآمد برای اقتصاد ترکیه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: ارتفاع این سد از بستر رودخانه 135 متر بوده و با 6 توربین تولید برق و نیروگاه نصب شده آن به قدرت یک هزار و 200 مگاوات، قادر است سالانه چهار میلیارد و 120 میلیون کیلووات ساعت برق تولید کند.
آجو همچنین با اشاره به صرف 1.5 میلیارد یورو برای احداث این پروژه گفت: با راه اندازی کامل نیروگاه نصب شده این سد، چهار درصد انرژی برقابی ترکیه از طریق نیروگاه این سد تامین خواهد شد و به همین علت این پروژه برای ترکیه بسیار مهم و حیاتی است و همچنین در مدت زمان کوتاهی هزینه صرف شده را از طریق تولید انرژی برق جبران خواهد کرد.
بنا به اعلام رسانه های ترکیه، آبگیری سد ایلیسو که با هدف دو منظوره تولید انرژی برق و ذخیره و مدیریت آب بر روی رودخانه دجله در جنوب ترکیه ساخت شده، از خرداد 97 آغاز شده است.
سد ایلیسو با ظرفیتی معادل 10.6 میلیارد متر مکعب گنجایش(2 برابر بزرگترین سد ایرانی یعنی کرخه)، در حد فاصل استان ماردین و شیرناک ساخته شده و از نظر ذخیره آب، دومین و از نظر ظرفیت نیروگاهی چهارمین سد بزرگ ترکیه به شمار می رود.
احداث این سد که از سال 2006 آغاز شده و بعد از سد آتاتورک با 49 میلیارد متر مکعب گنجایش(معادل تمام سدهای ایرانی) که در 1992 بر روی رودخانه فرات احداث شد، دومین سد بزرگ ترکیه و از جمله سدهای بزرگ جهان به شمارمی رود.
بنا بر اعلام رسانه های ترکیه، این سد بیش از 121 هزار هکتار از اراضی دیم در حوزه پایاب در شهرستانهای نصیبین، جزیره، ایدیل و سیلوپی ترکیه را به اراضی آبی مدرن تبدیل می کند و بنا بر اعلام کارشناسان کشاورزی ترکیه، مشروب کردن اراضی پایاب سد، با 10 درصد از حجم آب مخزن آن نیز ممکن است.
انتهای پیام/
