تقدیر جهانی از ناجی "تالاب کمجان"

به گزارش خبرنگار محیط زیست باشگاه خبرنگاران پویا؛  تالاب بین‌المللی کمجان با حدود 4 هزار هکتار مساحت در فاصله 120 کیلومتری شمال شرق شیراز در روستای کمجان از توابع بخش کربال شهرستان خرامه واقع شده است. کمجان از تالاب‌های مهم کشور است که در اولین کنوانسیون بین‌المللی تالاب‌ها در رامسر ثبت شد. این تالاب در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشت و یک درصد از پرندگان خاورمیانه را در خود جای می‌داد. این تالاب در دهه 60 به دلیل ایجاد کانال‌هایی توسط شرکت آب و جهاد کشاورزی مدتی در لیست تالاب‌های به کلی نابود شد اما در سال 88 به همت اهالی روستای کمجان با سد کردن چندین قسمت از کانال های احداثی به طور چشم‌گیری احیا شد.

پروژه خودجوش احیای "تالاب کمجان" که توسط سیروس زارع و با مشارکت مردم و فعالان محیط زیست در سال 1388 شروع شده بود, همچنان ادامه دارد و این پروژه که موفقیت بزرگی در عرصه احیای تالا‌ب‌ها محسوب می‌شود، جایزه پروژه برتر محیط زیستی را از مؤسسه انرژی گلوب دریافت کرد و از سیروس زارع به عنوان متولی احیای این تالاب تقدیر شد.

سیروس زارع در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران پویا در رابطه با پروژه احیای "تالاب کمجان" بیان کرد: تالاب کمجان در سال 1971 میلادی شناسایی و بعد از شکل‌گیری اولین کنوانسیون جهانی تالاب‌ها که در رامسر برگزار شد در سال 1973 میلادی به تایید کنوانسیون رسید و در فهرست تالاب‌های بین‌المللی ثبت شد. کنوانسیون  رامسر تنها کنوانسیون جهانی است که به نام کشور ما است و برگزاری آن برای نخستین بار در رامسر افتخاری برای کشور ما به عنوان پیشگام نشست هم‌اندیشی جهانی جهت حفظ عرصه‌های تالابی محسوب می‌شود. در این نشست کشورهای عضو متعهد شدند که با همکاری یکدیگر از عرصه‌های تالابی در سراسر جهان محافظت کنند.

وی ادامه داد: در دهه 60 و به منظور توسعه کشاورزی, بدون مطالعه کافی، زهکشی‌هایی توسط سازمان آب و وزارت جهاد کشاورزی در بستر تالاب کمجان اتفاق افتاد. این زهکشی‌ها که بدون در نظر گرفتن اصل توسعه پایدار و ملاحظات زیست محیطی انجام شده بود باعث خشک شدن تالاب و تبدیل آن به کانون ریزگرد شد.

زارع درباره آغاز پروژه احیای تالاب تصریح کرد: در سال 88 و 25 سال بعد از اینکه تالاب کاملا خشک شده بود به کمک مردم محلی اقدام به احیای تالاب کردیم و با ایجاد آب‌بند بر روی زهکش‌هایی که عامل خشکیدگی تالاب شده بودند، روان‌آب‌های موجود را به بستر خشکیده تالاب هدایت کردیم. در ابتدا به نظر می‌رسید که این اقدام ما علیه دستگاه‌های دولتی باشد اما بعد از گذشت چهار سال پشت سر گذاشتن کشمکش‌های فراوان که سازمان آب منطقه‌ای علیه ما در دادگاه شهرستان خرامه طرح دعوا کرده بود، رای دادگاه به نفع احیای تالاب کمجان صادر شد. 

وی با بیان اینکه تالاب در حال حاضر وضعیت نسبتا خوبی دارد, افزود: روند خودجوش احیای تالاب کمجان همچنان ادامه دارد و این کار به کمک مردم و همراهی سازمان محیط زیست در حال انجام است.

ناجی تالاب کمجان درباره علل خشک شدن تالاب‌ها در ایران گفت: مشکل اصلی زیاده‌خواهی و بهره‌برداری بیش از حد از منابع آب و عدم در نظر گرفتن اصل توسعه پایدار در بارگذاری از منابع آبی است. در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی کشورها 40 درصد برداشت از منابع آبی تجدیدپذیر را در دستور کار دارند, میزان برداشت از این آب‌ها در کشور ما حدود 80 درصد است.

زارع ادامه داد: در سال‌های اخیر بدون در نظر گرفتن الگوی کشت مناسب کشاورزی را به صورت کمّی افزایش دادیم و با حفر چاه‌های فراوان و بهره‌برداری بیش از اندازه از آب‌های زیرزمینی و سطحی باعث شدیم تا 90 درصد آب کشور در کشاورزی سنتی مصرف شود.

وی با تاکید بر نقش 7 درصدی صنایع در مصرف آب کشور گفت: استقرار صنایع در استان‌های خشک کشور یکی از دلایل کم‌آبی است که در این سال‌ها به آن دچار شده‌ایم، در صورتی که این صنایع آب‌بر در نوار ساحلی آب‌های آزاد، خلیج فارس و دریای عمان توسعه پیدا می‌کرد  مشکلی کمتری در تامین آب آن‌ها ایجاد می‌شد.

زارع با بیان اینکه هنوز امکان احیای تالاب‌های کشور وجود دارد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ایران رتبه مطلوبی در منابع آب کارستی جهانی را در اختیار دارد با مدیریت مناسب می‌توان تالاب‌های کشور را از خشک شدن بیشتر نجات داد و یا احیاء کرد. باید الگوی کشت در کشاورزی سنتی را اصلاح کنیم و بهره‌برداری از منابع آبی را با مدیریت اصولی به سمت و سوی درستی هدایت کنیم. لازم است اصل توسعه پایدار را در اجرای پروژه‌‌هایی که در کشور انجام می‌‌شود را در نظر بگیریم.

انتهای پیام/