تلاش عربستان برای پس گرفتن جایگاه منطقه‌ای خود از امارات

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی یک تور منطقه‌ای در خلیج فارس را  از 6 دسامبر در عمان آغاز کرد  و پس از توقف در ابوظبی، دبی، قطر و بحرین در 10 دسامبر سفر خود را در کویت به پایان رساند.

سفر بن سلمان یک هفته قبل از اجلاس سران خلیج فارس انجام شد که رهبری عربستان سعودی تلاش کرد برای تقویت اعتبار بن سلمان و غلبه بر مشکلاتی که وی برای بازسازی جایگاه منطقه‌ای و بین المللی خود با آن مواجه است، سرمایه گذاری کند.

پایگاه الخلیج الجدید نوشت: محمد بن سلمان در سفر خود به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با سلطان عمان، امیران قطر و کویت، پادشاه بحرین و ولیعهد ابوظبی دیدار کرد. وی در این دیدارها  تلاش کرد تا نشان دهد  که «بن سلمان» رهبر واقعی عربستان است که همه رهبران دیگر باید با او تعامل کنند.

اجلاس سران ابتکار خاورمیانه سبز، که رهبران منطقه را در ماه اکتبر به ریاض آورد  قرار بود، ولیعهد سعودی را به عنوان یک شخصیت مرکزی با اهمیت منطقه‌ای معرفی کند.

تغییر زمینه شورای همکاری خلیج فارس

چند تحول در خاورمیانه زمینه را برای سفر منطقه‌ای محمد بن سلمان فراهم کرد. مرگ «سلطان قابوس بن سعید» پادشاه سابق عمان و «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیرسابق  کویت در سال 2020 دو تن از دولتمردان ارشد را که به نظر می رسید نسبت به رویکرد بی پروا بن سلمان در امور منطقه تردید داشتند، حذف کرد.

در واقع، سفر قبلی بن سلمان به کویت در سپتامبر 2018 تنها چند ساعت بعد و در بحبوحه گزارش‌ها مبنی بر اختلافات سیاسی بر سر تعدادی از موضوعات از جمله محاصره قطر بود.

شیخ «مشعل آل احمد الصباح» ولیعهد کویت با توجه به وضعیت نامناسب سلامتی «نواف الاحمد الجابر الصباح» پادشاه کویت اولین دیدار رسمی خود به عربستان را آغاز کرد و ماه ژوئن با بن سلمان ملاقات کرد. یک ماه بعد، «هیثم بن طارق» سلطان عمان در اولین سفر خارجی خود از زمان تصدی این سمت به عربستان سعودی رفت.

این اولین سفر یک سلطان عمانی به عربستان در بیش از یک دهه گذشته است. این سفر منجر به ابتکارات اقتصادی مهمی شد و پس از یک دوره بی تفاوتی، موضع جدیدی در روابط عربستان و عمان پدیدار شد.

روابط پر تنش میان قطر و عربستان در سال 2017 آغاز شد.اگرچه رسانه‌ها برای اولین بار از زمان لغو محاصره قطر بر سفر محمد بن سلمان به دوحه در 8 دسامبر تمرکزکردند؛ اما این دیدار پنجمین دیدار با تمیم آل ثانی در سال 2021 بود. زیرا امیر قطر 4 بار در اجلاس « العلا» و یک بار در ماه می و سپس سپتامبر از عربستان سعودی دیدار کرد. همچنین وی در ماه اکتبر برای شرکت در طرح خاورمیانه سبز به این کشور سفر کرد.

تمرکز  عربستان بر دیپلماسی منطقه‌ای

محمد بن سلمان از تمرکز بر دیپلماسی منطقه‌ای چندین هدف را دنبال کرده است. اگرچه «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا به وعده‌های خود در رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری مبنی بر توقف فروش تسلیحات به عربستان و بررسی پرونده حقوق بشری در این کشور عمل نکرد؛ اما ارتباط با ولیعهد سعودی  را رد کرد و ملاقات با  وی را به مقامات رده پایین خود سپرد.

محمد بن سلمان نیز با وجود اینکه عربستان سعودی ریاست دوره‌ای اجلاس سران 20 را در سال گذشته برعهده گرفت، از شرکت در این اجلاس در رم در ماه اکتبر اجتناب کرد، و همچنین  وی در نشست آب و هوایی در گلاسکو در نوامبر سال جاری شرکت نکرد تا حدی به این دلیل که شاید او می خواست از هرگونه تحقیر بایدن جلوی دوربین‌ها دور باشد.

ولیعهد سعودی از طریق سفرهای خود به دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس و مشارکت در اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس، می‌خواهد این پیام را به واشنگتن ارسال کند که کشورهای منطقه آماده تعامل با وی هستند، حتی اگر کاخ سفید نخواهد. به نظر می رسد که بی میلی بن سلمان به سفرهای بین المللی به ویژه به اروپا و آمریکای شمالی از زمان قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی با صحنه‌های استقبال از وی در پایتخت‌های منطقه مغایرت داشته باشد.

همانطور که دولت بایدن اذعان کرده است که باید به تعامل با رهبران سعودی در مورد یمن ادامه دهد، سعودی‌ها نیز ممکن است بر این باور باشند که واشنگتن باید محمد بن سلمان را به عنوان یک شخصیت منطقه‌ای بشناسد.

تلاش محمد بن سلمان برای  بازسازی وجهه  منطقه‌ای خود

علاوه بر صحنه‌های معرفی مجدد بن سلمان به‌عنوان یک شخصیت سیاسی، سعودی‌ها ممکن است پس از موجی از تحولات منطقه‌ای که در آن امارات به جای عربستان سعودی نقش اصلی را ایفا کرد، به دنبال بازپس‌گیری ابتکار عمل باشند.

در هفته‌های پس از سفر بن سلمان به پایتخت‌های خلیج فارس، «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی برای دیدار با «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در 24 نوامبر به آنکارا سفر کرد .همچنین «طحنون بن زاید» مشاور امنیت ملی امارات با همتای ایرانی خود و «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران در 6 دسامبر در تهران دیدار کرد.

ابتکارات امارات برای برقراری ارتباط مجدد با ترکیه و ایران و تعمیق روابط با اسرائیل نشان می‌دهد که چگونه رهبری امارات به طور فعال برای محافظت از منافع خود در منطقه حرکت می‌کند. این امر پس از یک دوره تنش در روابط عربستان و امارات رخ داد.

با نزدیک شدن  امارات به تصاحب یکی از 10 کرسی غیردائم شورای امنیت به مدت دو سال ، محمد بن سلمان ممکن است تمرکز عربستان سعودی در شورای همکاری خلیج فارس را راهی برای طرح متفاوت موضع خود بداند.

مهم‌تر از همه، تحرکات اخیر بن سلمان نشان می‌دهد که او تلاش می‌کند تا وجه بین‌المللی خود را که پس از قتل « جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی  خدشه‌دار شد و مورد انزوای بین‌المللی قرار گرفت، بهبود بخشد؛اگرچه ممکن است تصویر او در برخی مناطق به طور کامل بازسازی نشود.

انتهای پیام/