آقای انصاری! عزاداری دهه محرم بدعت است یا سنت اهل‌بیت؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، همواره با نزدیک شدن به ایام عزای بر اهل بیت وحی به ویژه ماه محرم و ایام فاطمیه، موجی از تخریب شعائر دین از سوی رسانه‌های معلوم‌الحال در فضای جامعه منتشر می‌شود. بی‌معنا جلوه دادن برپایی مراسم‌های مذهبی،‌ طرح تضاد مراسم‌های مذهبی با شاد زیستن،‌ تحریف سندیت تاریخ امام حسین (ع) و عاشورا و بزرگنمایی ضعف هیئت‌های مذهبی از اهم این موارد است. 

اخیراً حجت‌الاسلام مجید انصاری، عضو دوره هشتم مجمع تشخیص مصلحت نظام که در کارنامه او معاونت امور مجلس و معاونت حقوقی دولت روحانی دیده می‌شود،‌ طی اظهاراتی درباره مراسم‌های مذهبی گفت: دهه مسلمیه درست کردیم، دهه محسنیه هم می‌خواهیم درست کنیم، دهه محرم و اصلاً ماه محرم، ماه صفر (درست کردیم)؛ از این جهت گفتم "بیزینس" که  یک عده وقتی کسبشان این (کار) شد که مراسم‌های مذهبی باشد، تولدهایی برای برخی یافتند که اصلاً در تاریخ وجود ندارد. تاریخ تولد فلان امامزاده و تاریخ وفات فلان امامزاده. مراسم امروز نصب پرچم (باشد)، فردا برداشتن پرچم. و الله بالله خدمت به امام حسین علیه‌السلام نیست که شما در دهه محرم، 30 شبکه که می‌زنید، (بعد می‌بینید) این زنجیر می‌زند و آن سینه می‌زند.

اگر بخواهیم با نگاه کارشناسانه و حق‌طلبانه این اظهارات را مورد بررسی  و نقد قرار دهیم، ذکر چند نکته ضروری است:
نکته اول درباره دهه مسلمیه و محسنیه است که مورد نقد حجت‌الاسلام انصاری قرار گرفت. در این باره باید گفت آئین سنتی ایام مسلمیه از حدود 80 سال قبل در ایام شهادت مسلم بن عقیل در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی برگزار می‌شود. مراسم مسلمیه هر سال، از شب شهادت امام محمد باقر علیه‌السلام آغاز و تا روز شهادت مسلم بن عقیل در حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی به مدت سه شب تداوم دارد؛ بر این اساس مسلمیه پیشینه‌ای تاریخی ندارد و در سیره عترت ظهور و بروز نداشت. نکته دیگر اینکه آیین اصیل مسلمیه سه شب است نه 10 شب.

اما چند نکته حائز اهمیت است: همان طور که اشاره شد، آیین مسلمیه منحصر به دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیست بلکه سبقه‌ای فراتر دارد و مردم این سرزمین سال‌هاست که این آیین را پذیرفتند، نشان به اینکه هر ساله خیل عظیمی از مردم عزیزمان در مراسم مسلمیه حضور می‌یابند و به ساحت مقدس اهل بیت وحی و شیعیان آن بزرگوار ابراز ارادت می‌کنند و بلکه این ایام را فرصتی برای قرب بیشتر به خداوند و ائمه معصومین علیهم‌السلام می‌دانند. در عصری که مادیات و تجملات بر اساس فرهنگ غرب‌زدگی بر زندگی مردم سایه افکنده و زمینه دوری مردم از معنویت را فراهم آورده است،‌ بسترسازی برای حضور مردم در مراسم‌های مذهبی می‌تواند این نقصان معنوی را جبران کند؛ هرچند دستگاه‌های ناظر نباید اجازه بهره‌برداری ناصواب را به عده‌ای بدهند تقویم‌سازی کنند تا به این ترتیب زمینه بدعت‌گذاری در جامعه فراهم شود، چه اینکه سوگوارانه در عرصه‌های دینی به اسم دین،‌ مسئله منفعت‌طلبی دیده می‌شود،‌ همچنان که در سال‌های اخیر شاهد بسترسازی برای به رسمیت شناختن "دهه محسنیه" بودیم که با هوشمندی دستگاه‌های ناظر این پروسه متوقف شد؛ چه اینکه این رویداد (دهه محسنیه) توسط برخی تندروها تابلویی می‌شد برای مخدوش کردن مسئله تقریب مذاهب؛‌ لذا اهداف مغرضانه‌ای در آن دیده می‌شد.

نکته دوم درباره اظهارات وی درباره "دهه محرم" است که گویی این رویداد را هم جزو دهه‌سازی‌ها محسوب کرد. درباره این قسمت باید گفت عزاداری در دهه محرم و حتی کل ایام محرم نه تنها وسعتی به پهنای تاریخ پس از ماجرای عاشورا دارد بلکه در سیره ائمه معصومین علیهم‌السلام دیده می‌شود و از سوی دیگر سیره علمای دین و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مبنی بر سوگواری این ایام بود. امام رضا علیه‌السلام فرمود «زمانی که ماه محرم مى‏‌رسید، کسى پدرم را خندان نمى‌‏دید؛ إذا دَخَلَ شَهرُ الُمحَرَّمِ لا یُرى ضاحِکا.» بعد امام علیه‌السلام تأکید کردند «غم و اندوه بر او چیره بود تا آنکه 10 روز مى‏‌گذشت. روز دهم روز سوگوارى و اندوه و گریه او بود و مى‏‌فرمود: این روزى است که حسین علیه‌‏السلام در آن کشته شد. و کانَتِ الکَآبَهُ تَغلِبُ علَیهِ حَتّى تَمضِیَ عَشرَةُ أیّامٍ؛ فإذا کانَ یَومُ العاشِرِ کانَ ذلکَ الیَومُ یَومَ مُصیبَتِهِ وحُزنِهِ وبُکائهِ.»این حدیث در کتاب امالی شیخ صدوق به عنوان منبعی برای معارف‌پژوهان و وسائل‌الشیعه به عنوان یکی از منابع اصلیِ فقه‌پژوهان موجود است. (امالی صدوق، ص128؛ وسائل الشیعه،‌ج14، ص505) با این وجود چه اشکالی دارد که رسانه ملی ما و مردم این سرزمین که رشته زندگی‌شان به حب اهل بیت وحی به ویژه امام حسین علیه‌السلام گره خورده، چند روزی را به یاد مصائب امامشان باشد؟ عمده مردم طی این 10 روز با دل سپردن به آستان مقدس امام حسین علیه‌السلام خود را رها از مادیات و سراسر معنویت می‌بینند؛ لذا در خود این دهه‌ها خاصیتی تربیتی نهفته است.

تعجب اینجاست که این حدیث شهرت زیادی دارد، اما گویی تاکنون مورد توجه جناب انصاری قرار نگرفته است. در ادامه، حجت‌الاسلام انصاری با قسم‌های جلاله سوگند یاد می‌کند «و الله بالله خدمت به امام حسین علیه‌السلام نیست که شما در دهه محرم، سی شبکه که می‌زنید، (بعد می‌بینید) این زنجیر می‌زند و آن سینه می‌زند.» گویی وی از فلسفه عزاداری در فرصت ایام محرم به ویژه دهه اول بی‌خبر است و صحبت از فلسفه عزاداری مجالی دیگر می‌طلبد که از حوصله این متن خارج است. چنین نگرشی از سوی جناب انصاری مسبوق به سابق است و فرد محقق را نسبت به اطلاعات تاریخی وی به شک وا می‌دارد. وی پیش از این، روشنگری‌های مداحان از تریبون مداحی را مغایر با فلسفه مداحی قلمداد کرد. انصاری گفته بود «... این مداحان باید بدانند برای عزاداری و مرثیه‌خوانی دعوت می‌شوند نه تحلیل مسائل سیاسی. این موضوعات در حوزه صلاحیت این افراد نیست.» باید توجه داشت شعرایی مثل دعبل خزائی اتفاقاً جزو شاعرانی بودند که با تشویق امام رضا علیه‌السلام به بصیرت دینی و سیاسی مردم کمک می‌کردند و از این رو مغضوب حکومت جائر و قشر منفعت‌طلب جامعه بودند. هجویات دعبل به خلفای عباسی موجبات شهادت ایشان شد. «ابو المستهل کُمیت» از دیگر شعرای آستان اهل بیت وحی است که گفته‌اند او اول کسی است که استدلال و احتجاج در شعر را به شیعه آموخت.

انتهای‌پیام/