ترکیه در سال ۲۰۲۱؛ مشکلات سیاسی و اقتصادی داخلی و چالش‌ها در مدیترانه و واشنگتن

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سال 2021 میلادی به ایستگاه پایانی رسیده است و ترکیه در حالی وارد سال جدید میلادی می شود که رویدادهای مهمی را پشت سر گذاشته و تاثیر برخی از این رویدادها در سال آتی نیز ادامه خواهد داشت.

از شیوع گسترده کرونا و رکود اقتصادی گرفته تا بحران بزرگ ارزی و بسیاری مسائل دیگر، سال سختی برای ترکیه رقم خورد. به گواه بسیاری از کارشناسان و تحلیل گران، سال 2021 میلادی، دشوارترین سال سیاسی و اقتصادی عمر آکپارتی بود و در این سال، اردوغان و حزب او بخش قابل توجهی از هواداران خود را از دست دادند.

تنش و اختلاف سیاسی در داخل

در سال 2021 میلادی، اردوغان به تندترین شیوه ممکن با سران احزاب مخالف برخورد کرد. او در این سال در اغلب سخنرانی های عمومی خود، مخالفین را با القاب و عناوینی همچون خائن، دشمن وطن، همدست تروریست و افراد غیرقابل اعتماد، متهم کرد.

متقابلاً، مخالفین اردوغان نیز به شکل شبانه روزی علیه او فعالیت کردند. سیاست مدارانی همچون کلیچدار اوغلو، آکشنر، باباجان، داود اوغلو، اینجه و دیگران، با ده ها سفر به استان های مختلف ترکیه، کنگره ها و نشست های متعددی را به منظور تضعیف اردوغان و حزب حاکم برگزار کردند.

شعار مشترک همه این نشست ها، یک موضوع واحد بود: اشاره به تبعات منفی و ویرانگر نظام ریاستی و به چالش کشیدن حزب عدالت و توسعه به عنوان حزبی که ناکارآمدی سیاست های اقتصادی آن، کار دست مردم ترکیه داده است.

تشدید دوقطبی سیاسی و اجتماعی در رسانه ها و فضای مجازی، کار را دشوارتر کرد و از این حیث، می توان سال 2021 میلادی را سالی برای افزایش بی سابقه تنش سیاسی و دوقطبی اجتماعی در ترکیه قلمداد کرد.

در سال 2021 میلادی، افشاگری های متعدد یک مجرم فراری به نام سدات پکر، حواشی فراوانی ایجاد کرد و فایل های ویدیویی سخنان او، با بیش از یکصد و پنجاه میلیون بازدید، به نقطه عطفی مهم در مورد سیاستمداران مرتبط با مافیا تبدیل شد و سلیمان سویلو وزیر کشور بر لبه پرتگاه قرار گرفت. با این حال، دفاع تمام قد دولت باغچلی رهبر تندرو حزب حرکت ملی، او را نجات داد.

سال بحران دلاری

بدون تردید مهمترین نقطه عطف سال جاری میلادی برای دولت اردوغان و حزب او، اقتصاد و شوک دلاری بود.

بحران بزرگ سال 2021 موجب آن شد که دلار از 7  نیم لیره به 18 و نیم لیره برسد و به همین خاطر میلیون ها خانوار ترکیه با فقر و تنگنای مالی روبرو شدند. اگر چه فعلاً راهکار موقتی برای پایین آوردن قیمت دلار پیدا شده، اما تورم و بیکاری، همچنان مردم را در معرض تهدید قرار داده است. بدون تردید، سال آتی هم برای اقتصاد ترکیه نمی تواند سالی پر از رونق و شکوفایی باشد. این در حالی است که اردوغان بارها اعلام کرده در مسیر تحقق اهداف چشم انداز 2023 قدم بر می دارد.

فریز و عقبگرد در سیاست خارجی

سال 2021 میلادی، سال تثبیت قدرت جو بایدن رئیس جمهور دموکرات آمریکا بود. رئیس جمهوری که در همان دوران کمپین انتخاباتی خود، شمشیر را علیه اردوغان از رو بست و به محض جلوس بر کرسی کاخ سفید، کشتار سال 1915 میلادی ارامنه توسط سپاهیان عثمانی را به رسمیت شناخت.

او فقط به این اقدام بسنده نکرد و با اعمال تحریم نظامی و خارج کردن ترکیه از لیست خریداران و تولیدکندگان جنگنده اف 35 نشان داد که با ترکیه شوخی ندارد. دولت اردوغان همچنین در برابر اتحادیه اروپا نیز موقعیت خوبی نداشت و عملاً مذاکرات تکمیل روند عضویت این کشور در اتحادیه، متوقف شد. چرا که اختلاف مهمی به نام قبرس و پافشاری اردوغان بر استقلال ترک های این جزیره در کنار بی اعتنایی به احکام دادگاه حقوق بشر اروپا، طرفین را از هم دور کرده است.

سفرهای اردوغان به باکو و شوشا و پافشاری او بر ضرورت اتصال ترکیه و نخجوان به جمهوری آذربایجان، از مهم ترین تحولات پس از جنگ قره باغ بود و این تحول موجب آن شد که شورای کشورهای ترک زبان، نام خود را به سازمان دولت های ترک تغییر داده و ترکمنستان نیز در آن عضو شود. علاوه بر این، در آخرین روزهای سال 2021 میلادی، تعیین یک نماینده برای مذاکره مستقیم ارمنستان و آغاز روند عادی سازی روابط آنکارا – ایروان، یک اتفاق مهم است.

امنیت و دفاع

در سال 2021 میلادی، تلاش ترکیه برای خودکفایی در صنایع دفاعی ادامه داشت. با این حال، آنکارا اقدامات اولیه برای خرید دومین محموله اس 400 روسی را ادامه داده و با فروش پهپاد به چند کشور، حواشی سیاسی خاصی به وجود آمد.

ترکیه در مبارزه با پ.ک.ک، بسیار قدرتمندانه ظاهر شد و با استفاده از پهپاد، حملات زمینی و بمباران های مداوم، این گروه را زمین گیر کرد. البته در این مسیر، بارها حاکمیت ملی عراق و سویه را نادیده گرفت و بسیاری از روستاییان و غیرنظامیان اقلیم کردستان عراق و برخی مناطق شمالی سوریه، در شرایط بسیار سخت قرار گرفتند.

تعقیب و دستگیری بسیاری از اعضای شبکه گولن، با وجود سپری شدن 5 سال از کودتای نافرجام سال 2016 میلادی ادامه پیدا کرد و بر اساس آخرین آمارها تاکنون 25 هزار نفر از نیروهای مسلح ترکیه اخراج شده اند که یکصد و پنجاه نفر از آنان ژنرال بودند.

انتقادات از دستگاه قضای ترکیه در سال 2021 نیز بالا گرفت و گفته می شود که دولت به بهانه حفظ امنیت ملی و برخورد با توطئه های تروریستی، در فضای مجازی، محدودیت های بسیاری به وجود آورده است.

انرژی و فناوری

ترکیه در سال 2021 میلادی جمعاً 55 میلیارد دلار صرف خرید سوخت و منابع انرژی کرد و این موضوع نشان می دهد که وابستگی به انرژی، هنوز هم یکی از مشکلات جدی ترکیه است. در همین حال، تلاش برای تکمیل پروژه نیروگاه هسته ای آک کویو هنوز به نتیجه نرسیده و ظاهراً گاز کشف شده در دریای سیاه نیز تا سال 2023 به بهره برداری نمی رسد. با این حال، پروژه ها و اهداف بلندپروازانه ترکیه همچون تاسیس سازمان فضایی و پرتاب ماهواره جدید به فضا با کمک گرفتن از شرکت ایلان ماسک، ادامه پیدا کرد.

در پایان باید گفت، سال 2022 میلادی نیز برای ترکیه سال مهم و تعیین کننده ای خواهد بود. چرا که قرار است تاثیر بحران های سیاسی و اجتماعی سالی که سپری شد، رفت رفته نمایان تر شود و بعید نیست یکی از پیامدهای این مسائل، برگزاری انتخابات پیش از موعد باشد.

تحلیلگران معتقدند که هم اکنون حزب عدالت و توسعه موقعیت خوبی ندارد و همه نظرسنجی های میدانی اخیر، حاکی از این است که با این وضع، شکست اردوغان و باغچلی، قطعی  خواهد بود. اما از دیگر سو، آکپارتی امیدوار است که با تغییرات نسبی ایجاد شده در بازار ارز، موقعیت خود را بهبود ببخشد. در نتیجه سال 2022 میلادی از هر جهت برای مردم و دولت ترکیه سال مهم و پر فراز و نشیبی خواهد بود.

انتهای پیام/