«معجزه آبخیزداری»|تحلیلی بر دلایل فرمان رئیس جمهور برای تقویت آبخیزداری

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ سیل هفته گذشته و خسارات ناشی از آن باعث شد رئیس جمهور برای نخستین بار در جلسه هیئت دولت، بر ضرورت انجام طرح های آبخیزداری و آبخوانداری تصریح نماید. دکتر رئیسی در این جلسه صراحتا اعلام کرد که راهکار برون رفت از خطرات ناشی از سیل، آبخیزداری است و دستگاه های مربوطه در این زمینه باید فعالیت های خود را گسترش دهند.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

الزامات قانونی آبخیزداری و آبخوانداری

الزامات قانونی و حقوقی توسعه آبخیزداری در کشور را می توان از دلایل دستور رئیس جمهور بر لزوم تقویت آبخیزداری در کشور دانست؛ در این باره در اسناد و قوانین متعدد بر انجام طرح های آبخیزداری تصریح شده است؛ برای نمونه در ماده 35 قانون برنامه توسعه ششم توسعه آمده است: «دولت مکلف است به‌منظور مقابله با بحران کم‌آبی، رهاسازی حقآبه‌های زیست‌محیطی برای پایداری سرزمین، پایداری و افزایش تولید در بخش کشاورزی، تعادل‌بخشی به سفره‌های زیرزمینی و ارتقای بهره ‏وری و جبران تراز آب، به‌میزانی که در سال پایانی اجرای قانون برنامه یازده میلیارد مترمکعب شود، اقدامات زیر را به‌عمل آورد... ب- توسعه روشهای آبیاری نوین، اجرای عملیات آب و خاک(سازه‌ای و غیرسازه‌ای)، توسعه آب‌بندها و سامانه(سیستم)‌های سطوح آبگیر حداقل به میزان ششصد هزار هکتار در سال ث- احیاء، مرمت و لایروبی قنوات به میزان سالانه پنج‌درصد(5%) وضع موجود در طول اجرای قانون برنامه با تأکید بر فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری برای احیای قنوات»

و نیز در ماده27 قانون بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی مصوب مجلس شورای اسلامی آمده است: «دولت مکلف است به گونه‌ای برنامه‌ریزی نماید که تا سال 1404 هجری شمسی و با استفادة بهینه از منابع مندرج در فصل تأمین آب بودجه‌های سنواتی، حداقل پانزده درصد (15%) متوسط بلندمدت نزولات آسمانی سالانة کشور (هفت و نیم درصد (5/7%) از محل کنترل آبهای سطحی و هفت و نیم درصد (5/7%) از طریق آبخیزداری و آبخوانداری) به حجم آب استحصالی کشور اضافه گردد و صددرصد (100%) ترازنامه (بیلان) منفی آبهای زیرزمینی دشتهای کشور (با اولویت دشتهای ممنوعه آبی) جبران گردد.»

کاهش 70 درصدی خسارات سیل با آبخیزداری

دلیل دیگر توجه رئیس جمهور بر ضرورت تقویت آبخیزداری در کشور، کاهش قابل توجه خسارات ناشی از سیل با توسعه آبخیزداری در کشور است. در این باره محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در جریان بازدید از مناطق سیل زده در روزهای اخیر با بیان اینکه یکی از راه حل های مقابله با سیلاب آبخیزداری و آبخوانداری است، تصریح کرد هر جا این طرح ها اجرا شده شاهد خسارت کمتری بودیم لذا باید طرح های مذکور با سرعت اجرا شود.

 معاون اول رئیس جمهور با اشاره اینکه در یک سال در یک منطقه هم خشکسالی و هم سیل رخ داده جای تامل دارد گفت بررسی های هوایی نشان داده که 100 کیلومتر بالاتر از محل وقوع سیل، اگر سیل بند تعبیه شود همه این شهرهای پایین دست از سیل در امان می مانند.

هوشنگ جزی مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها نیز درباره نقش موثر آبخیزداری در کاهش خسارات سیل می گوید: برآوردهای کارشناسی نشان داده عملیات آبخیزداری راهکاری کم هزینه برای کنترل و مدیریت سیل است و الگویی مثل سیل سال 1398 نشان می دهد عملیات آبخیزداری و آبخوانداری دست کم 70 درصد خسارات ناشی از سیل را مدیریت می کند.

درخواست های متعدد مردمی برای توسعه آبخیزداری در کشور

رضایت و خشنودی مردم به خصوص روستاییان از طرح های آبخیزداری که درخواست های متعدد آنان برای انجام این گونه طرح ها را به دنبال داشته است را می توان یکی از مهمترین دلایل توجه دکتر رئیسی به تقویت آبخیزداری دانست؛ در این باره مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها می گوید: طی هفته گذشته با وجود همه سختی ها و مشکلاتی که از جاری شدن سیل پدید آمد، اجرای عملیات آبخیزداری در جریان سیل های سهمگین در 29 استان، دل مردم را شاد کرد.

جزی با بیان اینکه در بشاگرد استان هرمزگان و چابهار استان سیستان و بلوچستان، مردم زیر باران و سیل در کنار سازه های آبخیزداری اشک شوق ریختند و خدا را شکر کردند، می گوید: اثرگذاری بالای طرح های آبخیز، البته باز هم طی ماه های پیش رو فراموش می شود و می گذرد و در سالیانی نه چندان دور مجددا شاهد خسارت و تخریب منابع و از دست رفتن جان هموطنان خواهیم بود اما ای کاش در نظام تصمیم گیری سازمان برنامه و بودجه تغییرات عمیقی حاصل شود و کارشناس سنتی بپذیرند که برنامه ریزی و توزیع منابع اعتباری کشور نیازمند تحول و تغییر در نگرش سنتی آنان است که در غیر این صورت این راه ادامه می یابد و ما با کمال تاسف شاهد سختی های مردم و از دست رفتن منابع طبیعی کشور خواهیم بود.

شایان ذکر است خوشبختانه به گفته مسئولان، طی 3 سال اخیر حجم عملیات آبخیزداری در ایران به 4 میلیون هکتار رسیده است و همین عامل سبب شده بخش قابل توجهی از خسارات ناشی از سیل های مکرر و خسارت بار کنترل و مدیریت شود.

انتهای پیام/