مرگ تدریجی خانه تاریخی به جا مانده از عهد ناصرالدین شاه قاجار
خانه خازنالملک واقع در بازار تهران در حال حاضر به علت عدم رسیدگی و فرسودگی و ناایمن بودن بنا و شرایط جوی، هر لحظه بیم آن می‌رود که این بنای ارزشمند به علت عوامل طبیعی و یا حتی عامدانه مورد تخریب قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ بی‌توجهی و نادیده‌انگاری میراث تاریخی و فرهنگی کشورمان قصه تلخ و پرغصه این روزهای جامعه است که گویی پایانی ندارد.
دلسوزان عرصه فرهنگ و علاقمندان به تاریخ این مرز و بوم مکرر و به وفور در باب لزوم توجه به بناهای تاریخی گفته‌اند و نوشته‌اند اما هر روز اتفاقی جدید و صد البته دردناک تن خسته میراث فرهنگی کشورمان بیش از پیش آزرده می‌کند.
در بازار تهران و در مجاورت بقعه امام‌زاده سید ولی، یک مجموعه تاریخی شامل مسجد و مدرسه و حمام و خانه وجود دارد که بانی آ‌ن‌ها شخصی به نام «حاجی محمد رحیم‌خان خازنالملک» است.
مسجد و مدرسه خازنالملک در سال 1293ق مقارن با سی‌امین سال سلطنت ناصرالدین‌شاه ساخته شد و برپایه روایات تاریخی، نقطه شروع رویدادهای مشروطه در تهران در آبان‌ماه 1284 خورشیدی / 1323ق بود.
گرچه مسجد خازنالملک به خوبی حفظ شده و همچنان شاهد حضور نمازگزاران و برگزاری مراسم عبادی است اما حمام خازنالملک متروک و نیمه ویران است و خانه نیز تحت عنوان «سرای ضیافت» در اختیار کارگاه‌ها و انبارهای چرم و کفش قرار دارد.
خانه خازنالملک که به واقع باید آیینه‌های به کار رفته در آن را آیینه تمام نمای معماری اصیل ایرانی اسلامی و فرهنگ و تمدن ایران بدانیم، بیشتر به نمادی بی‌مثال از بی‌توجهی کامل ما به هویت گذشته ایرانیان بدل شده است.
حاجی‌‌محمدرحیم‌‌خان، ملقب به خازنالملک، در سال 1195 هجری شمسی متولد شد در آغاز کار از نوکران محمدشاه قاجار بود. سپس به دربار ناصرالدین شاه راه یافت و در این دوران بود که به داروغگی دفترخانه مبارکه منصوب گردید. در سال 1242 شمسی زمانی که سمت پیش‌خدمت خاصه شاه را بر عهده داشت به منصب صندوقداری و رخت‌داری بیوتات سلطنتی برگزیده شد.
در سال 1249شمسی هنگامی که صندوق‌دار خاصه دربار بود به لقب خازنالملک ملقب شد. حاجی محمد رحیم‌خان در سال 1258شمسی از خدمت صندوقداری استعفا داد اما همچنان تولیت دریای نور و نوشته‌ها و اسناد و نامه‌های مهم دولتی بر عهده وی بود. یک سال بعد هم به عضویت دارالشورای کبری درآمد. از وی در برخی اسناد قاجاری با نام حاجی رحیم خان و یا حاجی خازنالملک یاد شده است.
در هرصورت عمارت خازنالملک در قلب بازار تهران و در واقع مرکز پایتخت ایران امروز به جای آنکه به محلی برای گردشگری و تجلی‌گاه فرهنگ گذشته ایران و فرهنگ سازی برای نسل‌های آینده ایران تبدیل شود به غم خانه‌ای از آرزوها تبدیل شده است.
هرچند که چندی پیش و در سال 96 مدیران شهری پیگیر وضعیت این خانه تاریخی بودند، اما هیچگونه اقدام مثبتی از سوی مدیران میراث فرهنگی در خصوص خانه تاریخی خازنالملک انجام نشد و حتی این عمارت تاکنون ثبت ملی هم نشده است.
واقعیت این امر زمانی دردناک‌تر می‌شود که بدانیم این بنای تاریخی در دل بازار تهران واقع شده و هر روز در جلو چشمان هزاران رهگذری قرار دارد که خسته از ناملایمات فرهنگی این روزهای زندگی دنبال امرار معاش هستند.
گذشته از بی‌توجهی مسئولان دولتی که قطعاً در جای خود قابل انتقاد است، فرهنگ عمومی جامعه در عدم مطالبه نگهداری و حراست از آثار تاریخی نیز قابل تأمل و ریشه‌یابی است.
انتهای پیام/
