عقب‌نشینی اردوغان در برابر فشار افکار عمومی
تهدید به بریدن زبان یک خواننده زن یک رویداد داخلی بود، اما این رویداد حتی صدای سخنگوی آمریکا را هم درآورد و اردوغان ناچار شد از این موضع تند و خشن خود پا پس بکشد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، عقب‌نشینی از مواضع تند و قاطعانه برای رئیس جمهور ترکیه کار دشواری است، اما واقعیت این است که سخنان چند روز پیش، به‌شدت، کار دست او و حزب حاکم ترکیه داد، تهدید به بریدن زبان یک خواننده زن، یک رویداد داخلی بود، اما این رویداد، اما حتی صدای سخنگوی آمریکا را هم درآورد و اردوغان ناچار شد از این موضع تند و خشن خود، پا پس بکشد.
سزن آکسو خواننده مشهور موسیقی پاپ ترکیه در یکی از ترانه‌های خود که شعر آن را خودش سروده است، مسئله هبوط آدم و حوا را به میان کشیده بود و رئیس جمهور ترکیه هم در مورد او گفته بود: «اگر کسی به پیامبران ما و والده مکرمه ما حوا زبان‌درازی کند، بریدن آن زبان، وظیفه و دِینی است بر گردن ما، از انجام چنین وظیفه‌ای، ابا نخواهیم کرد.»
اما این آش آن‌قدر شور شد که صدای همه را در آورد و حتی مشاورین اردوغان نیز اظهار نگرانی کردند.
نخستین پیامد ادبیات تند و خشن اردوغان و تهدید به بریدن زبان، این بود که جوابیه شاعرانه سزن آکسو، در کمتر از یک شبانه‌روز به بیش از پنجاه زبان دنیا ترجمه شد و ترکیه را در موقعیت بسیار دشواری قرار داد.
حتی ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که این سخن تند اردوغان و زندانی شدن یک روزنامه‌نگار به‌خاطر بیان یک جمله انتقادی علیه او، بسیار نگران‌کننده است و چنین رفتارها و گفتارهایی، با روح دموکراسی و آزادی بیان، انطباق ندارد.
شما هم بیایید وسط...
پروفسور یاسین آکتای از مشاورین عرب‌تبار اردوغان که عضو شورای سیاسی حزب حاکم ترکیه و حلقه اتصال اردوغان و اخوان المسلمین منطقه است، در مورد این حرف اردوغان گفته بود: «بدون تردید، بیان چنین سخنان تندی به جایگاه ترکیه و همچنین به مبانی دینی ما لطمه می‌زند.»
همه فکر می‌کردند که در نشست شورای‌عالی حزب عدالت و توسعه، اردوغان به‌خاطر این انتقاد بی‌سابقه، یاسین آکتای را از حزب بیرون می‌اندازد، اما نتیجه جور دیگری شد.
برخی از محتویات نشست محرمانه آکپارتی به بیرون درز کرده است و نشان می‌دهد که اردوغان در جمع سران حزب خود، نه‌تنها به آکتای نتاخته، بلکه گفته است: «در مورد آن روزنامه‌نگار بی‌ادب، باید در سراسر ترکیه، علیه او شکایت شود و واکنش لازم را ببیند، اما در مورد سزن آکسو، نباید چنین موضعی می‌گرفتیم، حالا البته لازم نیست فقط من حرف بزنم، شماها هم وسط بیایید، نگذارید این بار فقط بر دوش من بماند، صحبت کنید و فضا را آرام کنید.»
البته اردوغان فقط به بیان این نکات بسنده نکرد و در مصاحبه تلویزیونی هم سخنانی بر زبان آورد که مصداق دقیق عقب‌نشینی است، اما در عین حال، هیچ شباهتی به پوزش و عذرخواهی ندارد.
او گفت: «من در مورد بریدن زبان و اینها، منظورم سزن آکسو نبود. سزن آکسو از چهره‌های مهم موسیقی ترکیه است و بسیاری از ترانه‌های او، ترجمان عواطف ملت ماست!»
یک پوزش باشکوه!
بسیاری از هواداران آکپارتی در فضای مجازی، با الهام گرفتن از ادبیات تند اردوغان، الفاظ تند، زشت و ناروایی در مورد سزن آکسو به‌کار بردند، اما احمد هاکان سردبیر روزنامه حریت که از طرفداران مهم اردوغان است و اتفاقاً دو روز پیش از دست او جایزه دریافت کرده، در این مورد چنین نوشت: «اگر اسم این کار عقب‌نشینی است، حقیقتاً عقب‌نشینی زیبایی است. اگر اسم این کار، عذرخواهی است، حقیقتاً که عذر و پوزش محتشم و باشکوهی است. اگر اسم این کار، پشیمانی است، باید بپذیریم که پشیمانی زیبایی بود.»
البته این نخستین بار نیست که اردوغان سخنان تندی بر زبان می‌آورد اما در موارد پیشین، هیچ‌گاه شاهد عقب‌نشینی و پشیمانی او نبوده‌ایم و اتفاقاً سخنان و مواضع تند اردوغان، همواره نه‌تنها در داخل، کار دست آکپارتی یا حزب حاکم داده، بلکه در حوزه منطقه‌ای و جهانی هم، هزینه‌ها و پیامدهای سنگینی برای دستگاه دیپلماسی ترکیه به‌دنبال آورده است.
آیا این روند اصلاح خواهد شد؟
عقب‌نشینی اردوغان از سخنان تندی که علیه سزن آکسو بر زبان آورد، چند واقعیت مهم را به نمایش گذاشت:
1. رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، سیاستمدار دوراندیش و خویشتن‌داری نیست و اتوکنترل چندان قابل‌توجهی ندارد و هر چند وقت یک بار، می‌تواند با الفاظ و عبارات تند خود، دردسرهایی ایجاد کند که جبران آن دشوار است.
2. واکنش به‌موقع و سریع مخالفین، روشنفکران، فعالان فرهنگی و فشار افکار عمومی و فضای مجازی، یک نیروی مهم و شایان توجه است و شواهد نشان داد که حزب حاکم ترکیه، با وجود تمام ژست‌های مقتدرانه و تمامیت‌خواهانه، تاب مقاومت در برابر چنین فشارهایی را ندارد.
3. اردوغان و حزب او، تاب تحمل شنیدن هیچ نوع صدای مخالف و منتقدی را ندارند و با استفاده از یک ماشین تبلیغاتی عظیم و یک کهکشان رسانه‌ای، به‌طور مداوم، علیه مخالفین، قدرت‌نمایی می‌کنند.
4. رسانه‌های طرفدار حزب عدالت و توسعه، عملاً به ابزارهای امنیتی و اطلاعاتی برای تضعیف مخالفین تبدیل شده‌اند. انتشار عکس‌های مربوط به اکرم امام اوغلو شهردار استانبول که کنار سفیر انگلیس و یک هنرمند مشهور به‌نام فاضل سای، برای صرف شام به یک رستوران رفته بود، نشان می‌دهد که اولاً یک یا چند افسر امنیتی، دقیقه به دقیقه او را تعقیب کرده‌اند و دوم این‌که این تصاویر، به‌شکل هماهنگ و سازماندهی‌شده در اختیار رسانه‌های طرفدار دولت، قرار گرفته‌اند و این رسانه‌ها به‌شکل بی‌محابا و تند، با الفاظی همچون خائن، جاسوس و دشمن، می‌توانند رقبای اردوغان را به چالش بکشند.
5. قطبی‌سازی سیاسی و اجتماعی در ترکیه، دامنه‌های رسانه‌ای و ارتباطی گسترده‌ای گرفته است و در صورتی که مقامات دولتی و سران احزاب مخالف، این وضعیت را کنترل نکنند، ترکیه در مسیر تنازعات و تنش‌های اجتماعی، در معرض لطمات بزرگی قرار می‌گیرد.
در پایان باید گفت، سال 2023 میلادی و برگزاری انتخابات سراسری، برای حزب حاکم ترکیه، اردوغان و مخالفین و رقبای او، سال حساسی خواهد بود و بعید به‌نظر می‌رسد که اردوغان زبان خود را کنترل کند و در سال جاری میلادی، شاهد سرد شدن اجاق دوقطبی‌سازی سیاسی و رسانه‌ای در ترکیه باشیم.
انتهای پیام/+