ضرورت حفاظت از آب و خاک کشور با آبخیزداری

به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ علی مریدی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: وسعت کشور ایران 165 میلیون هکتار است که 90 میلیون هکتار آن فاقد خاک است. از سویی دیگر 76 میلیون هکتار از وسعت کشور ما دارای خاک است که از این میزان در 18.5 میلیون هکتار، کشاورزی انجام می‌شود. بنابراین با وجود وسعت زیاد کشور، با محدودیت منابع خاک برای تامین امنیت غذایی مواجه هستیم.
وی با اشاره به مهم‌ترین عواملی که خاک کشور را تهدید می‌کنند، گفت: فرسایش خاک به دو صورت فرسایش آبی که در قالب رسوبات دیده می شود و فرسایش بادی که در قالب گرد و غبار، کشور را متاثر می کند، از جمله مهم‌ترین تهدیدات خاک کشور است. ضمن آنکه تهدید عمده دیگر، شوری و آلودگی خاک است که شعار امسال روز جهانی خاک نیز به این موضوع اختصاص پیدا کرده بود.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در کشور ما اطلاعات دقیقی از میزان فرسایش خاک وجود ندارد، تصریح کرد: بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، سالانه 16.4 تن در هکتار فرسایش خاک داریم که این میزان بیش از سه برابر میانگین جهانی است. همچنین به‌طور کلی و در مجموع حدود 2 میلیارد تن در سال فرسایش خاک در ایران رخ می‌دهد. فرسایش خاک علاوه بر اینکه باعث از دست رفتن خاک با ارزش بسیار بالا می‌شود، باعث تخریب و خسارت به محیط خواهد شد.
وی افزود: خاک ناشی از فرسایش آبی باعث پر شدن سدها و تالابها می شود و فرسایش بادی هم در قالب گرد و غبار به ما خسارت می‌زند.
مریدی با تاکید بر اهمیت عملیات آبخیزداری برای حفاظت از منابع آب و خاک کشور، خاطرنشان کرد: بحث آبخیزداری باید به صورت جدی در دستور کار دولت قرار بگیرد تا هم از خاک حفاظت شود و هم صیانت از منابع آب در بالادست حوضه صورت بگیرد.
وی، یادآور شد: به دلیل اینکه مراتع کشور ما ضعیف شده و خاک ها اغلب سست هستند، هر بارندگی سهمگینی که اتفاق می افتد، علاوه بر اینکه خاک را می شوید و از بین می برد، سیلاب های ویرانگر به وجود می آورد که خسارت های جدی به پایین دست وارد می کنند.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، تصریح کرد: متاسفانه بحث آبخیزداری در کشور ما چندان در اولویت قرار نگرفته و بیشتر به مباحثی از جمله احداث سازه های بزرگ و انتقال آب از دریا که هزینه های هنگفتی دارند، پرداخته ایم. حال آنکه نیاکان ما از طریق روش های ساده آبخیزداری همچون احداث بندهای کوچک و کنترل آب در سطح حوضه، هم جلوی سیلاب های مهیب را گرفتند و هم باعث نفوذ آب به داخل زمین شدند.
مریدی، خاطرنشان کرد: بحث های آبخیزداری بسیار گسترده و وسیع است و از حفظ پوشش گیاهی، حفظ جنگلها و مراتع و کشاورزی صیانتی گرفته  تا احداث بندهای کوچک و راهکارهای سازه ای کم اثر را شامل می شود.
وی با بیان اینکه خاک، یک پایه زیستی تجدیدناپذیر در کشور ما است، گفت: هزاران سال طول می کشد تا یک سانتی متر خاک تشکیل شود. بنابراین اگر خاک حاصلخیزمان را از دست بدهیم، امنیت غذایی کشور به مخاطره خواهد افتاد.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، سیاست های کلان کشور در بخش کشاورزی و خوداتکایی در محصولات کشاورزی را از موضوعاتی دانست که باید برای تامین امنیت غذایی پایدار مورد توجه قرار بگیرد.
مریدی با بیان اینکه حفظ پایداری سرزمین برای برخورداری از امنیت غذایی پایدار از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تاکید کرد: ما در سیاستگذاری بخش کشاورزی و تامین خوداتکایی نباید تنها به فکر امروز و فردا و 2 سال آینده خودمان باشیم بلکه می بایست زندگی نسل های آینده را هم در نظر بگیریم.
وی با اشاره به جایگاه ویژه قیمتگذاری محصولات کشاورزی در مباحث سیاستگذاری بخش کشاورزی، گفت: اگر قیمت محصولات کشاورزی بیش از حد لازم باشد می تواند منجر به تهاجم به مراتع شود و عمده مراتع را به اراضی کشت دیم تبدیل کند.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، خاطرنشان کرد: از آنجاکه معمولا در اراضی دیم، شخم زمین در جهت شیب انجام می شود، بافت خاک سطحی در این اراضی آسیب می بیند و فرسایش جدی خاک صورت می گیرد. به همین دلیل خیلی مهم است که برای سیاستگذاری های بخش کشاورزی و خوداتکایی در محصولات اساسی، یک ارزیابی استراتژیک زیست محیطی هم داشته باشیم و این سیاست ها را با رویکرد توسعه پایدار و صیانت از منابع آب و خاک تعریف کنیم.  

انتهای پیام/