قلدری سایبری در کمین دانش‌آموزان/ بی‌توجهی به حقوق کودکان در فضای مجازی
دانش‌آموزان در فضای مجازی ممکن است قلدری سایبری را تجربه کنند از این رو ایجاد محیط های امن حفاظت شده در فضای مجازی برای آنها ضرورت دارد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، طبق آمار منتشر شده از سوی آموزش و پرورش آن هم بر اساس داده‌های سامانه پایش آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان، در 6 سال گذشته شاهد رشد حدود 10 برابری میزان خطرپذیری دانش‌آموزان (با رشد سالانه حدود 1.5 درصد) هستیم و در سه سال گذشته، خشونت رتبه اول را در بین خطرپذیری دانش‌آموزان و خودکشی نیز همواره یکی از سه خطر اول تهدیدکننده دانش‌آموزان در زمینه رفتارهای پرخطر بوده است.
با مجازی شدن آموزش‌ها و از سوی دیگر گسترش حضور کودکان و نوجوانان در فضای مجازی شاهد شکل‌گیری نوع دیگری از خشونت‌ها با عنوان قلدری سایبری هستیم.
چند سال قبل یعنی سال 1396 بود که برای نخستین بار آماری از وضعیت آسیب‌های اجتماعی در مدارس تهران از سوی عباسعلی باقری مدیرکل وقت آموزش و پرورش پایتخت در جلسه شورای شهر ارائه شد و بر اساس آن در حال حاضر رفتار پرخطر در میان پسران در مقطع متوسطه اول 19.7 درصد و خشم بالا در میان دختران 19.6 درصد است که این ارقام نشان می‌دهد وضعیت خوبی وجود ندارد؛ با توجه به اینکه پس از آن آمار دقیقی درباره وضعیت آسیب‌های اجتماعی در مدارس ارائه نشد هم‌اکنون نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد که این وضعیت روند رو به رشدی داشته است یا خیر.
تهدیدات سایبری
اما با مجازی شدن آموزش‌ها و از سوی دیگر حضور بدون ضابطه دانش‌آموزان در فضای مجازی، آنچه مشهود است و از سوی خانواده‌ها نیز روایت می‌شود، تهدیداتی است که فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان رقم می‌زند.
در پژوهشی با عنوان فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از اینترنت و چگونگی توجه به حقوق کودکان، وضعیت آسیب‌هایی که در فضای مجازی آنها را تهدید می‌کند، بررسی شد. در این پژوهش 4 کشور ایران، آفریقای جنوبی، استرالیا و برزیل بررسی شدند که بیشترین شباهت‌ها در تهدید های ناشی از اینترنت و بیشترین تفاوت‌ها در فرصت‌های ایجاد شده برای کودکان برخط و میزان توجه به حقوق آنان در این کشورها است.
خبری از تامین حقوق کودکان در فضای مجازی نیست
در این کشورها قلدری سایبری و اعتیاد به اینترنت همه کودکان برخط را تهدید می‌کند. از نظر میزان توجه به حقوق کودکان برخط، استرالیا در صدر و برزیل، آفریقای جنوبی و ایران پس از آن قرار دارند. در ایران به دلیل ضعف زیرساخت‌ها، پایین بودن سرعت اینترنت و خلأ قانونی ، اقدام جدی برای تامین حقوق کودکان برخط صورت نگرفته است.
قلدری سایبری را جدی بگیرید
واضح است که فناوری دیجیتال مزایای بالقوه بسیاری را برای کودکان به ارمغان آورده است ارتباط با همسالان، دسترسی به منابع آموزشی و بازی‌های آموزشی مختلف و سرگرمی، در عین حال نگرانی‌هایی وجود دارد در مورد اینکه دانش‌آموزان آنلاین با چه کسی ارتباط برقرار می‌کنند یا نگرانی در مورد اینکه آیا کودکان قلدری سایبری را تجربه می‌کنند.
در این گزارش درباره کودکان استرالیا مشخص شد استفاده از اینترنت می‌تواند برای کودکان مفید و موثر باشد به شرط آنکه آنها برای استفاده مناسب از اینترنت و افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تهدیدات سایبری آموزش دیده باشند.
مطالعه‌ای در کانادا نشان داد که 19 درصد از نوجوانان در طول 12 ماه گذشته مورد آزار و اذیت سایبری قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه ضرورت آگاهی و آموزش نوجوانان در زمینه راهکارهای موثر در پیشگیری از سایبری قلدری را برجسته می‌کند.
بررسی رفتار آنلاین کودکان در سن مدرسه نشان داد که رفتارهای مضری مانند قلدری سایبری وجود دارد که یکی از جدی‌ترین آسیب‌هایی است که کودکان را به صورت آنلاین تهدید می‌کند.
قلدری سایبری شامل مواردی است از جمله استثمار تجاری، اخاذی، تهدید و ارعاب و قرار گرفتن در معرض الفاظ رکیک که امنیت فردی و اجتماعی کاربران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ قلدری سایبری به عنوان یک تهدید می‌تواند انواع آسیب‌های روانی و اجتماعی مانند دروغ گفتن، پرخاشگری، خشونت، عدم تمرکز، اضطراب و ضعف در کنترل اجتماعی در افراد را به وجود آورد.
کودکان آنلاین در چهار کشور مورد مطالعه با تهدیداتی مانند ترویج خشونت، رفتار توهین‌آمیز، قلدری سایبری، اتلاف وقت و افت تحصیلی، مواجهه با صحنه‌های جنسی و غیر اخلاقی، اعمال غیرقانونی و همچنین دعوت به خودکشی و اعتیاد به اینترنت مواجه هستند. کودکان آنلاین در آفریقای جنوبی، برزیل و ایران با تهدیدهای دیگری مانند دریافت ناخواسته اطلاعات شخصی توسط افراد غریبه مواجه هستند.
اعتیاد به اینترنت کودکان و نوجوانان را با مسائل مختلفی از جمله بهداشت عمومی ضعیف مواجه می‌کند. سوءتغذیه، چاقی، اختلالات خواب و مشکلات سلامت روان مانند کناره‌گیری، اضطراب و افسردگی. مشکل دیگر این است که چنین افرادی به تدریج فرصت به دست آوردن بسیاری از مسائل اجتماعی را از دست می‌دهند تجارب ناشی از عدم ارتباط چهره به چهره با دیگران چنین موضوعی به تدریج به هویت فرهنگی و اجتماعی آنها لطمه می‌زند.
راهکارهای پیشنهادی برای حمایت از کودکان در فضای مجازی و جلوگیری از قلدری سایبری این موارد است:
طراحی و ارائه برنامه درسی آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس
آموزش مهارت‌های کامپیوتری برای برخی از معلمان برای هماهنگی موثر با تغییرات دنیای دیجیتال
سیاست‌گذاری و پیش‌بینی راهبردهای کلان در اسناد بالادستی برای در نظر گرفتن حقوق کودکان آنلاین و استفاده بهینه از فضای مجازی در مدارس
حمایت از حقوق کودکان در فضای مجازی بر اساس کنوانسیون حقوق کودک با تاکید بر شأن فرهنگ و ارزش های ایرانی و اسلامی
اطلاع‌رسانی و همسویی سیاست‌گذاران فضای مجازی با مربیان، والدین، مدیران، معلمان و مشاوران مدارس برای تعیین و اعمال نقش حمایتی خود برای حقوق کودکان آنلاین
انجام اقدامات قانونی علیه کسانی که مرتکب اعمال مجرمانه سایبری علیه کودکان و نوجوانان آنلاین می‌شوند
طبقه‌بندی محتوا و خدمات متناسب با سن و جنسیت کودکان آنلاین و ایجاد محیط‌های امن حفاظت شده در فضای مجازی
آموزش و راهنمایی کودکان در تمرین تاب‌آوری و خودکنترلی در مواجهه با تهدیدات سایبری.
انتهای پیام/
