چالش تورم فزاینده برای دولت اردوغان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ماه مبارک رمضان در ترکیه نیز همچون دیگر کشورهای اسلامی، شکوه ویژه ای دارد. مردم ترکیه هموار به گرمی از رمضان استقبال می کنند و روزه داران، مساجد و محلات را به فانوس های رمضانی و تزئینات ویژه مزین می کنند.

از آنجاییکه سبک آشپزی موسوم به مکتب آشپزی ترک، برای ایام ماه مبارک نیز خوراکی ها و اطعام جالبی دارد، رونق اقتصادی ویژه ای در این ماه، در بازارها شکل می گیرد. اما ظاهراً امسال از این خبرها نیست و میلیون ها خانوار ترکیه ای برای تامین حداقل های مواد غذایی در هر دو وعده سحری و افطار، با مشکلات بزرگی روبرو هستند.

غول بی شاخ و دم تورم، نفس اغلب شهروندان ترکیه را گرفته و تورم در این کشور به سطحی رسیده که همه را نگران کرده و زندگی اغلب خانوارهای این کشور 84 میلیون نفری را تحت تاثیر قرار داده است.

در دو گروه بسیار مهم حامل های انرژی و مواد غذایی، افزایش تورم جدی، مردم را در تنگنای جدی قرارداده و علاوه بر این، در بخش مسکن نیز مشکلات بزرگی به وجود آمده که بسیاری از خانواده ها را ناچار کرده از محلات مرکزی به سوی جنوب و حاشیه شهرهای بزرگ بروند.

اورن دوریم زلیوت از اقتصاددانان ترکیه نیز گفته است: «ما وارد دوره ای می شویم که در آن بزرگترین رکود و افزایش قیمت ها در تاریخ جمهوری ترکیه را با هم تجربه خواهیم کرد. به این می گویند رکود تورمی، یعنی تورم در رکود. بیایید به شوک های خارجی جدیدی بیندیشیم که با این رکود تورمی عظیم همراه خواهد بود. به زودی شاهد انفجار و صعود مجدد نرخ دلار خواهیم بود. ترکیه بهای اشتباهاتی را که با حزب عدالت و توسعه مرتکب شد به شیوه ای بسیار دردناک پرداخت کرد. اثرات بیرونی که پس از این اتفاق خواهد افتاد، در حال حاضر باعث شده است که ما یکی از بزرگترین بحران های تاریخ خود را تجربه کنیم.»

دو تا گوجه لطفا!

روزنامه ملی گازته در یک گزارش اقتصادی، به این اشاره کرده که رمضان امسال برای مردم ترکیه، ماهی بسیار دشوار است. چرا که گرانی و تورم بی سابقه، باعث شده که تهیه و تدارک ساده ترین سحری و افطاری، هزینه سنگینی در بر بگیرد. حالا در ترکیه میلیونها خانوار این کشور، اغلب اقلام میوه و سبزیجات را نه به صورت کیلویی بلکه عددی خریداری می کنند. مرور قیمت سبزیجات و صیفی جات، حیرت آور است: 1 عدد بادمجان 8 لیره، 1 عدد خیار 5 لیره، 1 عدد گوجه فرنگی 5 لیره و الی آخر.

این روزنامه همچنین اعلام کرده که ترکیه پس از زیمباوه، بر پله دوم رکورد جهانی تورم ایستاده است.

چه کسی راست می گوید؟

سازمان ملی آمار ترکیه در دو سال گذشته، مورد انتقاد سخت مخالفین قرار گرفته است. تاکنون چندین مدیر و معاون این سازمان مهم، به خاطر انتشار آمار و ارقام واقعی برکنار شده اند و دولت، عملاً در آمارهای اقتصادی دستکاری می کند تا میزان تورم واقعی را پنهان کند.

علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی نوشته است:«مرکز ملی آمار ترکیه، به یک نهاد رقم ساز باب دل دولت تبدیل شده و تورم را 61 درصد تعریف کرده است. اما موسسات مستقل و حرفه ای، به روشنی می گویند، تورم به 141 درصد رسیده و از کنترل خارج شده است. وقتی که ما به قدرت برسیم، در همان 4 سال نخست دوران مسئولیت، ما این سطح تورم خارج از کنترل را دوباره به تک رقمی کاهش خواهیم داد.»

محوی اوغیلمز اقتصاددان ترکیه، دلیل افزایش تورم مصرف کننده را که فراتر از 61 درصد اعلام شده، توضیح داد.

او گفت:«دلیل اصلی افزایش هزینه های زندگی، تورم رو به رشد است. بانک مرکزی پس از سال 2017 هدف تورم 5 درصدی را به طور کامل شکست و این وضعیت نشان می دهد که ترکیه نه تنها پولی ندارد، بلکه صاحب هیچگونه برنامه و خط مشی اقتصادی خاصی نیست.»

معاون سابق وزیر خزانه داری ترکیه در مورد گذار میزان افزایش تورم مصرف کننده  از مرز 61 درصد، چنین استدلال کرد که در ترکیه با تورم مبارزه نمی شود زیرا ترکیه سیاست پولی و سیاست مالی سازگار با هدف تورم زدایی ندارد.

آن مرد، پول خرج می کند

انتقادات اقتصادی مطرح شده از سوی منتقدین و مخالفین علیه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه عبارتند از:

1.اردوغان، آشکارا در چند سخنرانی، مدعی شده که یک اقتصاددان است و با اعتماد به نفس کامل، خود را اقتصاددان می داند. بنابراین، خود را از ارائه نظرات کارشناسی مشاورین مبری و بی نیاز می داند و چندین استاد دانشگاه و پروفسور علم اقتصاد که در تیم او جای گرفته اند، به جای آنکه پیشنهادهای علمی و معقول به رئیس جمهور ارائه دهند، از خواسته های او تبعیت کرده و اطاعت می کنند!

2.شایسته سالاری و نصب مدیران عالی و متخصص اقتصادی رخت بربسته و افرادی از سوی اردوغان به عنوان اعضای هیات مدیره بانک ها و شرکت های بزرگ به کار گرفته می شوند که در کارنامه آنها، هیچ نشانه ای از فعالیت و دانش اقتصادی دیده نمی شود و تنها کاری که کرده اند، هواداری مداوم از حزب عدالت و توسعه بوده است. علاوه بر این در گزینش وزیر، معاونین و تکنوکرات ها نیز، نسبت خانوادگی و حزبی بر دیگر فاکتورها چربیده و مهم ترین خطای اردوغان در این مسیر، سپردن سکان اقتصاد کشور به داماد ارشد خودش یعنی برات آلبایراک بود که نزدیک به 200 میلیارد دلار از منابع ارزی کشور را به باد داد و سپس در ظاهر به حالت قهر، به خانه رفت! اما همین حالا هم نورالدین نباتی وزیر خزانه داری ترکیه از رفقای نزدیک آلبایراک است و از نظرات او حمایت می کند.

3.اردوغان برای کنترل قیمت دلار و جان دادن به لیره ترکیه، از ابزارهایی استفاده کرده که آثار تورمی وحشتناکی دارند و این روش، چیز جز عوامفریبی با هدف حفاظت از منافع شخصی و حزبی نیست.

4.ریخت و پاش و اسراف در نهاد ریاست جمهوری و مجموعه های تحت امر آن، بیداد می کند.

5.بخش قابل توجهی از بودجه و اعتبارات کشور، به جای سرمایه گذاری، خرج پروژه های نمایشی و دهان پرکنی می شود که تنها فایده آن، جلب رای برای حزب حاکم است و غالباً توجیه اقتصادی قابل دفاعی ندارند.

 در پایان باید گفت، بنا به تعبیر اغلب تحلیلگران سیاسی، تورم، مهم ترین رقیب اردوغان در انتخابات سال 2023 میلادی است. حتی برخی از تحلیلگران مشهور طرفدار اردوغان نیز بر  این باورند که با وجود بسیاری از کاستی ها و موانع موجود، هنوز هم هیچکدام از رهبران احزاب مخالف اردوغان، به انداز او محبوبیت ندارند.

با این حال، تورم باعث می شود که این محبوبیت رفته رفته افول کند. کما این که در همین چهار سال اخیر، میزان آرای شخص اردوغان از 51 درصد به رقمی کمتر از 40 درصد رسیده و آرای حزب عدالت و توسعه نیز به رقم باورنکردنی 30 درصد رسیده است. بنابراین می توان از حالا چنین پیش بینی کرد که چند و چون مواجهه با تورم، مهم ترین فاکتور و متغیر سیاسی در انتخابات پیش رو باشد.

انتهای پیام/