خلأ معنویت در عصر مدرن، زمینه ظهور عرفان‌های کاذب را فراهم کرد
حجت الاسلام سیدوکیلی استاد دانشگاه در برنامه «راه و بیراه» فرهنگسرای اندیشه گفت: رشد فضای تجددی توسط افرادی مثل رضاخان یکی از دلایل اصلی برای مقابله با معنویت اصیل اسلامی و بروز عرفان‌های نوظهور است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، ویژه برنامه «راه و بیراه» با محوریت تبیین مبانی فکری عرفان‌های کاذب به همت فرهنگسرای اندیشه و با همکاری رادیو گفت‌وگو در قالب برنامه زنده از این شبکه رادیویی پخش می‌شود. اساتید حوزه و دانشگاه، نخبگان علوم انسانی و صاحب‌نظران با حضور در این برنامه مهم‌ترین موضوعات درباره عرفان‌های نوظهور را مورد بررسی قرار می‌دهند.
این ویژه برنامه رسانه‌ای، با رویکرد تبیینی- ایجابی به مسئله معنویت‌های نوظهور و فرق ضاله پرداخته و ضمن معرفی جایگاه والای عرفان و معنویت در دین اسلام، تبعات اجتماعی و دینی این فرقه‌های عرفانی ضاله و مقابله با آنها را یادآور شده است.
جدیدترین قسمت از این برنامه رادیویی با موضوع «تبارشناسی ورود و بروز عرفان‌های نوظهور و معنویت‌گرایی غیردینی به ایران و وجوه مشترک آنها» و با حضور حجت الاسلام سیدهادی سیدوکیلی عضو هیئت علمی دانشگاه و بابک نوری روی آنتن رفت.
حجت الاسلام سیدوکیلی در ابتدای این برنامه به تبارشناسی عرفان‌های نوظهور پرداخت و گفت: درباره عرفان‌های نوظهور باید ماهیت‌شناسی جدی داشته باشیم. وقتی به ماهیت آنان نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم مرتبط با نیاز روحی و معنوی بشر است. به عبارت دیگر، در دوران مدرن و به ویژه پس از رنسانس، پشت کردن به کلیسا و جنبش‌های دینی، جهان را به سمت فناوری‌های نوین پیش برد و با نوعی کمبود در موضوعات معنوی مواجه شدیم که اثرات این کمبود را در آثار نویسندگان بزرگی مثل ویکتور هوگو می‌توان مشاهده کرد. برهمین اساس به نظر می‌رسد که هنرمندان نخستین گروه‌هایی بودند که این موضوع را به چالش کشیدند.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر، از یکسو جهان نمی‌خواهد به دوران برتری کلیسا در قرون وسطی برگردد و از سویی دیگر، منتقد فضای فناورانه و سرمایه‌داری است. در این شرایط، جهان به دنبال راهی جایگزین می‌گردد و اینجاست که با هدف اصلاح ساختار اومانیستی اروپا زمینه شکل‌گیری جریان‌های نوظهور فراهم می‌شود. نکته قابل توجه اینجاست که در ابتدا از موضوع معنویت آغاز نمی‌کنند. برای مثال، مارکس در ابتدا به اصلاح عدالت اجتماعی می‌پردازد، چرا که هنوز گمشده خود را نمی‌داند. سپس بحث‌های معنوی رشد پیدا می‌کند و به عرفان‌های نوظهور می‌رسیم.
وی با اشاره به تلاش‌های دشمنان برای ایجاد عرفان‌های نوظهور در ایران گفت: وقتی که چنین نیاز و خلأیی در جهان شکل گرفت، مستشرقان منبعی از معنویت را در هند کشف کردند. کسانی که می‌خواستند نظم نوین جهانی را اداره کنند، وقتی این منابع و در نقطه مقابل، آن نیازها را شناسایی کردند، سعی کردند از آنها در اداره نوین جهان و حتی اداره فضای کشورمان استفاده کنند. این موضوع در شرایطی رخ داد که کشورمان پیشینه بسیار افتخارآمیز ایرانی اسلامی دارد و دارای فرهنگی غنی است.
وی تأکید کرد: آنان هم‌چنین معتقد بودند که باید هویت ایرانی اسلامی را کنار بزنند، شکافی ایجاد کنند و در نهایت این فاصله و شکاف را با موضوع دیگری پر کنند. برهمین اساس، افرادی مثل رضاخان، آتاتورک و حتی مثل محمد بن سعود که در رأس جریان آل سعود است، فضای تجددی را رشد دادند. دقت داشته باشید که شاخصه اصلی در عرفان‌های نوظهور این است که بین هویت ایرانی و اسلامی با تجددگرایی فاصله ایجاد می‌کنند. آنان تلاش می‌کنند تا القا کنند که اسلام با نظام جدید و علم مخالف است تا افراد را از هویت قبلی جدا کرده و سپس چیزی جایگزین به نام معنویت‌های نوظهور به او بدهند.
بابک نوری مدرس حوزه عرفان‌های نوظهور در بخش دیگری از این گفت‌وگوی رادیویی گفت: اگر دقت کنید می‌بینید قالب عرفان‌های کاذب، وجه مشترکی در کلمات دارند. برای مثال به لغاتی مثل کارما، تناسخ، زندگی بعدی و ... اشاره می‌کنند. همه اینها نشان‌دهنده القاهای عرفان هندی است. دلیل این موضوع این است که چنین کلماتی در عرفان‌های هندی به چشم می‌خورد و در آیین ابراهیمی یا آیین‌های کهن اصلا چنین کلماتی وجود ندارد. به همین دلیل است که خیلی از فرقه‌ها مثل رام‌الله به مکاتب هندی برمی‌گردند.
براساس این گزارش، برنامه «راه و بیراه» به همت فرهنگسرای اندیشه با همکاری رادیو گفت‌وگو ساعت 18:30 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می‌شود.
انتهای پیام/
