افق روابط آنکارا – واشنگتن روشن‌تر می‌شود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سخنان اخیر وزیر امور خارجه آمریکا در مورد ترکیه، توجه رسانه ها را به سوی خود جلب کرد.

بلینکن تلاش می کند تا برای فروش برخی تسلیحات به ترکیه، دل اعضای کنگره را به دست بیاورد. این اتفاق در شرایطی روی داده که تیم اردوغان در دو ماه گذشته و در جریان حمله روسیه به اوکراین، عملاً در کنار جبهه غرب قرار گرفته است.

رئیس جمهور ترکیه امیدوار بود که با موضع گیری هایی که علیه روسیه اتخاذ کرده، با آمریکا وارد مسیر جدیدی از توسعه روابط شود. با آن که دلایل فراوانی برای گرم شدن روابط ترکیه و آمریکا وجود دارد، تیم جو بایدن هنوز هم اعتنای چندانی به ترکیه ندارد و حتی در مورد فروش اف 16 نیز، ملاحظات جدی وجود دارد.

کنگره، موانع بروکراتیک را بردارد

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه کابینه جو بایدن، دیروز برای ادای برخی توضیحات در مورد فروش تسلیحات به کشورهای خارجی، با اعضای مجلس نمایندگان آمریکا صحبت کرد.

یکی از نمایندگان دموکرات که به نظر می رسد ارتباط روشنی با فعالیت لابی ترکیه در آمریکا دارد، از بلینکن پرسید: از نظر شما، بهتر نیست مسیر فروش تسلیحات به برخی کشورهای خارجی و به ویژه متفقین آمریکا، هموار شود؟

بلینکن چنین پاسخ داد: من نیز با شما هم نظر هستم. به عنوان مثال، هندوستان و ترکیه، هر دو از منفقین ترکیه هستند. من فکر می کنم بر سر راه فروش تسلیحات ما به این کشورها، موانع بروکراتیکی وجود دارند که باید برداشته شوند. چرا که برخی از این خریدارها، در شرایط اضطرار هستند و باید نیاز آنها را تامین کرد.

بلینکن به طور مشخص از فروش اف 16 به ترکیه، سخن به میان آورده و خواستار آن شده که کنگره برای تصویب این قرارداد تسلیحاتی، دست بجنباند.

یکی دیگر از ابعاد مهم سخنان بلینکن، این است که تعلل در فروش تسلیحات به خریداران را، یکی از دلایل مراجعه آنان به روسیه دانسته است.

این همان موضوعی است که تاکنون چندین بار از سوی رجب طیب اردوغان رئیس جمهر ترکیه و ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع این کشور بیان شده است. آنان به وضوح گفته اند که اگر دولت اوباما و بعدها دولت ترامپ، حاضر می شدند به ترکیه پاتریوت بفروشند، هرگز به دنبال خرید موشک روسی اس 400 نمی رفتند.

خواهش و تمنای بلینکن برای جلب رضایت نمایندگان کنگره آمریکا در مورد تصویب فروش تسلیحات به ترکیه از آنجا نشات می گیرد که در هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات آمریکا، بیش از یکصد عضو، با سیاست خارجی اردوغان و ترکیه زاویه دارند و راضی کردن آنان برای جو بایدن چندان آسان نیست.

یک گذشته سخت بین اردوغان و بایدن

جو بایدن در طول بیش از سه دهه فعالیت به عنوان سناتور دموکرات، همواره به شکلی روشن علیه ترکیه موضع گیری کرده است.

در نگرش سیاست خارجی بایدن، ترکیه کشوری نیست که برای آمریکا، قابل اعتماد باشد. پس از پایان دوران سناتوری و فعالیت به عنوان معاون رئیس جمهور آمریکا (در دوران اوباما) نیز، بایدن میانه خوبی با اردوغان نداشت.

او بعدها و در دوران کمپین انتخاباتی اش نیز، پا را فراتر نهاد و آشکارا اعلام کرد که آمریکا باید با حمایت از مخالفین لاییک و کمالیست، کمک کند که آنان در انتخاباتی آزاد و دموکراتیک، اردوغان و حزب عدالت و توسعه را از صحنه قدرت کنار بگذارند.

در آن سوی میدان، اردوغان و حزب عدالت و توسعه نیز، آشکارا در صف حامیان دونالد ترامپ قرار گرفتند و آرزومند آن بودند که ترامپ مجدداً رئیس جمهور شود. ترامپ اما سیاستمداری بود که آشکارا به اردوغان و ترکیه توهین کرده و نامه موهنی برای رئیس جمهور فرستاد که در تاریخ روابط ترکیه و آمریکا سابقه نداشته است.

او همچنین، به شکل روشنی دولت اردوغان را تهدید به تحریم اقتصادی کرد که چنین رفتاری از سوی یک رئیس جمهور آمریکا در برابر یک کشور عضو ناتو سابقه نداشته است.

چرا با وجود این رفتارهای تند، باز هم دولت اردوغان آرزومند آن بود که ترامپ در کاخ سفید بماند؟ پاسخ چنین است: ترامپ، هیچ باور و اعتقادی به کار نهادی و ساختاری نداشت و اهل «شخصی سازی» روابط سیاسی بود.

او آشکارا با اردوغان رفیق شده بود و همراه با داماد خودش کوشنر، در اتاق بیضی کاخ سفید، برات آلبایراک داماد اردوغان را به حضور می پذیرفت. در نتیجه هر جا که کار سیاست گیر می کرد، اردوغان می توانست وزارت امور خارجه، پنتاگون و دیگر نهادها را دور زده و مستقیماً با خود پرزیدنت تماس بگیرد!

اما بایدن چنین رئیس جمهوری نیست و تیم اردوغان به خوبی می داند که بایدن، نه تنها نگاه مثبتی به نقش منطقه ای ترکیه ندارد، بلکه از حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان هم خوشش نمی آید.

آمریکا در انتظار انتخابات ترکیه

این روزها در ترکیه، کار و بار شرکت های نظرسنجی سکه است و چپ و راست از احزاب و رسانه ها، سفارش نظرسنجی می گیرند. چرا که همه می خواهند بدانند که حزب حاکم و مخالفین، تا چه اندازه شانس پیروزی دارند.

در چنین شرایطی، طبیعی است که نتایج این نظرسنجی ها، توجه سفارت آمریکا در آنکارا و اتاق فکرهای واشنگتن و نیویورک را نیز جلب کند. آنان در مجموع به این جمع بندی رسیده اند که شرایط به نفع اردوغان و حزب او پیش نمی رود و احتمال شکست حزب حاکم، در انتخابات آتی، دور از ذهن نیست. لذا دلیلی وجود ندارد که در یک سال آخر دوران زمامداری اردوغان، روابط آمریکا با ترکیه، بهتر و بهتر شود.

می توان چنین پیش بینی کرد که واشنگتن در برابر ترکیه  برنامه ای با این ابعاد دارد:

1.به شکل بردبارانه و کجدار و مریز، رابطه حفظ و مدیریت شود.

2.همکاری در حوزه اقتصادی بر اساس اصل حفظ منافع تجاری آمریکا ادامه پیدا کند.

3.تسلیحات و تجهیزات نظامی و دفاعی در حد محدود در اختیار ترکیه گذاشته شود.

4.تعمیق و توسعه روابط، منوط بماند به مشخص شدن نتایج انتخابات سال 2023 میلادی.

در پایان باید گفت، حالا که ترکیه عملاً شانس خرید و تحویل گرفتن هواپیماهای اف 35 را از دست داده، در بهترین و ایده آل ترین شرایط، تنها موفق به خرید اف 16 خواهد شد و چنین چیزی به این معنی است که دولت اردوغان در پرونده روابط آنکارا و واشنگتن، باید به امتیازات حداقلی، دلخوش بماند.

انتهای پیام/