آیا بن سلمان و اردوغان در مسیر دوستی حرکت می‌کنند؟
در سایه سفر اردوغان به عربستان و اقداماتی که برای بهبود روابط با سعودی‌ها انجام می‌دهد، سوالاتی درباره آینده این مناسبات و نتایج آن مطرح می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه ظاهراً پس از بسته شدن پرونده قتل «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی و انتقال متهمان به قوه قضائیه عربستان موفق شد دروازه‌های عربستان سعودی را به روی خود باز کند. اردوغان که از سال 2017 به عربستان سفر نکرده وارد عربستان شد و مورد استقبال «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی که دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کرده بود، قرار گرفت.
به گزارش رای الیوم، نوع استقبال عربستان از رئیس جمهور ترکیه همانند سال 2017 بود و هیچ تغییری نکرده بود. اردوغان به محض ورود به فرودگاه بین المللی ملک عبدالعزیز مورد استقبال «خالد الفیصل»، امیر مکه قرار گرفت. محمد بن سلمان گاهی به نشانه علاقه به مهمان و برای پذیرایی از مهمانان خود در فرودگاه به استقبال آنها می‌رود و این کار را برای استقبال از « تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی» امیر قطر نیز انجام داد.
آنچه در مورد استقبال اردوغان از عربستان قابل توجه است این است که وی توسط «ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان مورد استقبال قرار گرفت، جایی که ملک سلمان در چندین مناسبت مهم، از جمله نشست العلاء، اجلاس سران خلیج فارس و پذیرایی از «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه حضور نداشت. اما پس از تفاسیر فراوان که مهمترین آنها بیماری و به سلطنت رسیدن بن سلمان به عنوان پادشاه است، به صحنه بازگشت. در حالی که بسیاری رسانه‌ها اعلام کردند که ملک سلمان برای استقبال از اردوغان از کاخ سلطنتی بیرون رفت. این امر نشان دهنده اشتیاق وی به تحکیم روابط بین دو کشور عربستان و ترکیه است.
آنکارا امیدوار است با این سفر به تحریم غیررسمی کالاهای ترکیه‌ای که از سال 2020 در عربستان سعودی آغاز شد، پایان داده شود. اردوغان پیش از این تعدادی از مقامات ارشد ترکیه از جمله وزرای کشور، دفاع، دادگستری و دارایی را به ریاض اعزام کرد. مهمتر از همه وزارت دادگستری ترکیه پس از سفر به عربستان با انتقال پرونده خاشقجی به این کشور موافقت کرد. این در حالی است که آنها متعهد شده‌اند پرونده خاشقجی برای همیشه بسته شود.
در مذاکرات میان ولیعهد سعودی و اردوغان که در کاخ سلطنتی جده برگزار شد، صحنه دست دادن و در آغوش گرفتن یکدیگر مشاهده می‌شد. زمانی که این دو در اجلاس سران 20 در آرژانتین برای اولین بار با یکدیگر ملاقات کردند، اردوغان از دست دادن با بن سلمان امتناع کرد و در هنگام عکس گرفتن دسته جمعی به حضور بن سلمان بی توجه بود و از این طریق خشم و عصبانیت خود را به شاهزاده سعودی که در کشته شدن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول نقش داشت، نشان داد.
اما اکنون به گفته بسیاری از کارشناسان اردوغان پرونده خاشقجی را رها کرده و در ازای منافع اقتصادی و سیاسی همه وعده‌های خود را زیر پا گذاشته است، چراکه ترکیه با بحران اقتصادی از جمله تورم بالای 60 درصد، کاهش قدرت خرید و نوسان لیر در برابر دلار دست و پنجه نرم می‌کند.
اردوغان به دنبال جنجال رسانه‌ها مبنی بر اینکه این سفر به دعوت ملک سلمان یا به درخواست آنکارا انجام شده است، طی چند توئیت تایید کرد که سفرش به دعوت پادشاه عربستان انجام می‌شود و سفر وی نشان‌دهنده عزم مشترک برای آغاز عصر جدیدی از همکاری به عنوان دو کشور برادر است.
وی همچنین نوشت: ما تلاش خواهیم کرد دوران جدیدی از روابط را میان دو کشور در همه زمینه‌ها اعم از سیاست، مسائل نظامی، اقتصاد و فرهنگ آغاز کنیم.
رجب طیب اردوغان، روز جمعه در سفر دو روزه خود به عربستان و پس از دیدار با رهبران سعودی، مراسم عمره را به جا آورد.
اردوغان و ملک سلمان پس از این دیدار با یکدیگر شام خوردند. رسانه‌ها تزیین استان جده با پرچم‌های ترکیه را زیر نظر گرفته، در حالی که پیش از این مقامات سعودی قبل از بهبود روابط، خرید محصولات و تماشای نمایش‌های ترکی را خیانت به وطنشان می‌دانستند.
در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا بهبود روابط بین آنکارا و ریاض باعث همکاری نظامی بیشتر بین دو کشور خواهد شد و آیا ترکیه می‌تواند به عربستان سعودی در جنگ یمن کمک کند و هواپیماهای بدون سرنشین «بایراکتار» بفروشد. این درحالی است که وزیر دفاع ترکیه به طور ویژه با همراهان اردوغان در این سفر حضور داشت.
مشخص نیست که آیا سفر اردوغان به درخواست عربستان برای بستن پرونده خاشقجی و در وهله اول لغو ممنوعیت عربستان برای کالاهای وی بوده است یا خیر. همچنین مشخص نیست که عربستان حملات رسانه‌ای خود علیه ترکیه را متوقف کند.
آنکارا اساساً شروع به کنار گذاشتن «اسلام سیاسی» کرده و می‌تواند نقش میانجی را در عادی سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی ایفا کند. در حالی‌که ترکیه اخیراً اعلام کرد که آماده تقویت و توسعه روابط و همکاری‌های دوجانبه با اسرائیل در تمامی سطوح است و محمد بن سلمان نیز اخیراً اعلام کرد که عربستان، اسرائیل را دشمن نمی‌داند، بلکه به عنوان یک شریک بالقوه به آن می‌نگرد.
قضاوت در مورد نتایج سفر اردوغان به عربستان که بسیاری از تحلیلگران آن را امتیاز بزرگی برای ترکیه می‌دانند هنوز زود و دشوار است، چراکه اردوغان در صورتی که بخواهد روابط خود را با عربستان در سطح عالی بهبود بخشد، مجبور است که در برابر شروط محمد بن سلمان تسلیم شود.
از طرفی دیگر اردوغان نیاز دارد که روابط خود را با مصر بهبود بخشد. این درحالی است که مصر تمایلی به تعمیق روابط خود را با ترکیه نشان نداده و در این رویکرد یک هماهنگی استراتژیک بین مصر و عربستان وجود دارد.
بر اساس برآوردهای متعدد در شبکه‌های اجتماعی، سفر اردوغان به عربستان ممکن است باعث تقویت موقعیت شاهزاده سعودی، حاکم واقعی این کشور و تضعیف موقعیت اردوغان در میان متحدانش که حامی ایدئولوژی اسلام سیاسی در منطقه عرب هستند، شود.
انتهای پیام/
