۷۰ درصد گرد و غبار کشور منشأ داخلی دارد!/ انتقال آب بین حوضه‌ای تنش آبی را در کشور تشدید کرده است
رئیس سازمان زمین‌شناسی ضمن اشاره به تدوین برنامه منشأ گرد و غبار کشور در این سازمان, گفت: انتقال آب از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر تنش آبی را در کشور تشدید کرده است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ علیرضا شهیدی با بیان اینکه منشأ گرد و غبار در کشور توسط سازمان زمین‌شناسی تدوین شده، اظهار کرد: پیش از این تا گرد و غباری بلند می‌شد به طور کلی گفته می‌شد منشأ خارجی دارد اما در گرد و غبار اخیر که اکثر استان‌ها را هم درگیر کرد، مشاهده شد قسمت اعظم گردوغبار موجود در هوا منشأ داخلی دارد.
وی ادامه داد: بررسی‌های ما نشان داد 30 درصد گرد و غبار منشأ خارجی داشت و 70 درصد دیگر منشأ داخلی دارد. نگاهی به تهران و مناطق حاشیه آن نشان می‌دهد اطراف این شهر, از فرودگاه امام خمینی(ره) گرفته تا بخش‌هایی از شهریار را کانون‌های تولید گرد و غبار فراگرفته است و این باعث می‌شود گرد و غبار به راحتی بلند شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.
رئیس سازمان زمین‌شناسی گفت: تغییرات و خشکسالی مربوط به چند سال اخیر نیست و تغییراتی که در حال حاضر مشاهده می‌کنیم, یکی دو دهه است که آغاز شده است. ایران وارد یک دوره خشکسالی 30 ساله شده که این دوره از حدود 20 سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده می‌کنیم.
شهیدی تصریح کرد: در گذشته برخی افراد بلافاصله بعد از اینکه بارندگی زیاد می‌شد می‌گفتند" ما دوره خشکسالی بلندمدت نداریم و ترسالی‌ها این نظریه را که ایران در دوره خشکسالی 30 ساله است را نقض می‌کند" در صورتی که می‌بینیم در برخی سال‌ها یک مقدار بارندگی‌ها بیشتر بوده اما این دلیل بر این نیست که دوره ترسالی آغاز شده باشد. ما همچنان در سیکل خشکسالی قرار داریم و سال به سال هم اثرهای این خشکسالی بیشتر نمایان می‌شود.
وی بیان کرد: از سال 1370 با توجه به افزایش بیشتر از حد مجاز استفاده از آبخوان‌ها در کنار این خشکسالی موجب شد تا یک فشاری به آبخوان‌ها وارد شود و تراز منفی آب آن‌ها از 1370 آغاز شد، از آن زمان تا سال 1378 که جمعیت به 60 میلیون نفر رسید تراز منفی آبخوان‌ها به منفی 20 میلیارد متر مکعب رسید. در سال 1398 با جمعیت حدود 80 میلیون نفری این تراز منفی به حدود 134 میلیارد متر مکعب رسید و این در حالی است که مصرف سالیانه 100 میلیارد مترمکعبی داریم و این نشان از آن دارد که ایران سال به سال در حال خشک‌تر شدن است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه برخی افراد برای بیان وضعیت از واژه‌هایی استفاده می‌کنند که درست نیست، گفت: مثل اینکه برخی‌ها درباره "ورشکستگی آبی" صحبت کردند که این چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و ما هنوز با مدیریت درست منابع آبی چه سطحی و چه زیرزمینی می‌توانیم این دوره خشک را پشت سر بگذاریم، هرچند پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال 2030 ایران جزو یکی از کشورهای پرتنش آبی خواهد بود.
شهیدی ادامه داد: در حال حاضر نیز این تنش آبی در کشور دیده می‌شود، گاهی اوقات شاهدیم بین روستاها و شهرهای مختلف تنش ایجاد می‌شود هرچند موقتی است اما وجود دارد، یا اینکه در بحث انتقال آب که کار درستی هم نیست و از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر این تنش‌ها اتفاق می‌افتد.
وی بیان کرد: انتقال آب بین حوضه‌ای به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود مگر برای شرب که شاید توجیه داشته باشد، اما این که آب را برای مصارف کشاورزی از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر انتقال دهیم با توجه به اینکه بازدهی کشاورزی‌مان خوب نیست، به معنای نابودی و هدر رفت آب است. با این دخالتی که در حوضه‌های آبریز انجام می‌دهیم سبب می‌شویم آن تعادلی که در هزاره‌های گذشته به وجود آمده بوده و هر جا با یک سیستمی پیش می‌رفت، تغییر کند و این انتقال سبب می‌شود تغییرات کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد شود که درست نیست.
رئیس سازمان زمین‌شناسی افزود: انتقال مصنوعی آب سبب می‌شود کشاورز فکر کند آب زیاد است و شروع به کاشت برنج می‌کند و این مسئله بعدها با بروز خشکسالی، بحران‌زا خواهد بود.
شهیدی گفت: چرخه آب، چرخه پیچیده‌ای است که به‌تازگی هم تغییرات اقلیمی به آن اضافه شده است که سبب شده کشورمان با توجه به اینکه بین 60 تا 65 درصد آن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و بیابانی قرار دارد، تغییر اقلیم اثر خود را در این زمینه نمایان کرده است. برخی کشورها در زمینه این تغییر اقلیم خوب عمل کرده‌اند؛ به‌طور مثال پاکستان اعلام کرده که تغییر اقلیم روی این کشور خیلی اثرگذار بوده و بر همین اساس تلاش دارد از فناوری‌های نوین روز استفاده کند، همچنین به دنبال استفاده از وام‌های جهانی است تا خسارات تغییر اقلیم را به نوعی جبران کند اما در کشور ما هیچ سازمان و نهادی نیست که محاسبه کند چه مقدار تغییر اقلیم تأثیرگذار بوده است؟
معاون وزیر صنعت ادامه داد: در کشورما با وجود سازمان‌های تخصصی زیاد هرکدام به صورت جزایری جداگانه عمل می‌کنند در حالی که نیازمند یک مدیریت واحد هستیم. البته در سیستم سازمانی کشور سازمان مدیریت بحران وجود دارد که اغلب باید در زمینه همه مخاطرات که یکی همین آب می‌تواند باشد و ریزگردها که بحث اصلی است باید به نوعی سیاست‌گذاری کند، اما هنوز این اجماع ایجاد نشده که هر سازمان با سازمان‌های تخصصی دیگر یک سری کارها را به صورت تیمی انجام دهند.
شهیدی توضیح داد: بحران‌هایی که در ایران اتفاق می‌افتند دو منشأ جوی و زمینی دارند که جوی‌ها مربوط به سازمان هواشناسی است و زمینی‌ها هم مربوط به سازمان زمین‌شناسی، اما در عمل این دو سازمان که هر دو حاکمیتی هم هستند زیاد در برخی موارد ورود نمی‌کنند که این مورد یک مشکل مدیریتی است و امیدواریم با حضور رئیس جدید سازمان مدیریت بحران این اتفاق‌ها کمتر شده و بتوان به صورت متمرکز در مخاطرات کارهای بهتری انجام داد.
وی گفت: هر جا که آب نباشد حیات نیست و حیات هم که نباشد مکان و زیستگاهی هم نباشد و این مهم باعث شده تا بحث مهاجرت و خالی شدن بخش‌هایی از کشور از سکنه افزایش پیدا کند که این مورد به لحاظ امنیتی هم می‌تواند تاثیرات بدی داشته باشد.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: شنیده شده از تعدادی از استان‌های شرقی و جنوبی کشور حدود 600 هزار نفر مهاجرت داشتند به شمال، و در کل جهان هم مهاجرت به سمت شمال در حال اتفاق افتادن است و هرچه آب کمتر باشد زمین خشک‌تر خواهد شد و خشک‌تر شدن زمین باعث می‌شود که در گذشته اگر در قسمتی بادی می‌وزید حدود 40 تا 50 کیلومتر خاک بلندمی‌شد اما الان با کوچک‌ترین تغییر جوی خاک به هوا بلند می‌شود.
انتهای پیام/