چرا بایدن یونان را بر ترکیه ترجیح می‌دهد؟
سخنرانی نخست‌وزیر یونان و انتقاد او از ترکیه تشویق طولانی اعضای کنگره آمریکا را به‌دنبال آورد که نشان می‌دهد علاوه بر مقامات اصلی دولت بایدن بسیاری از اعضای کنگره نیز با ترکیه مخالف هستند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، تنش در روابط آنکارا ـ آتن تمامی ندارد و نخست وزیر یونان در سفر به واشنگتن، علیه ترکیه سخنرانی کرد.
میتسوتاکیس، نخست وزیر یونان پس از دیدار با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید، در نشست مشترک کنگره آمریکا اظهاراتی را بیان کرد که دربرگیرنده انتقادات او در مورد دولت اردوغان بود، چنین شد که میتسوتاکیس با هدف قرار دادن ترکیه، برای دقایقی مورد تشویق اعضای کنگره قرار گرفت.
بایدن در توییت خود نوشت: «امروز، در یک دیدار دوجانبه، من از میتسوتاکیس نخست وزیر یونان، در کاخ سفید استقبال کردم. ما یک بار دیگر، بر اهمیت روابط قوی خود تأکید کردیم. ما همچنین 201 سال استقلال یونان را جشن گرفتیم و در مورد تلاش‌های مداوم خود برای حمایت از اوکراین بحث کردیم.»
اهمیت سخنان جو بایدن در مورد روابط واشنگتن ـ آتن، زمانی درک می‌شود که به‌خاطر بیاوریم او در دوران 30ساله فعالیت خود به‌عنوان یک سناتور کارکشته و بعدها در دوران معاونت رئیس‌جمهوری (اوباما)، همواره حامی این تفکر بوده است که بها دادن به یونان، راهی برای مهار ترکیه در ناتو و مدیترانه است و اگر آمریکا به یونان توجه نکند و بیش از حد به ترکیه نزدیک شود، بخش ترک‌نشین جزیره قبرس، توسط ترکیه بلعیده خواهد شد.
همزمانی سخت برای ترکیه
سفر نخست وزیر یونان به آمریکا، همزمان شده است با روزهای سختی که ده‌ها نماینده، دیپلمات و لابی‌گر آمریکایی و ترکیه‌ای، در حال تلاش هستند تا دل دولت بایدن و اعضای کنگره را به دست بیاورند و اجازه داده شود که چند فروند جنگنده اف16 به ترکیه فروخته شود، اما شواهد نشان می‌دهد که کار به این راحتی‌ها نیست.
البته تحلیلگران ترکیه پیش‌بینی کرده بودند که نخست وزیر یونان در سفر به آمریکا، در ابراز نارضایتی و چغلی درباره ترکیه، کم نگذارد! حالا هم سخنرانی نخست وزیر یونان و انتقاد او از ترکیه، تشویق طولانی اعضای کنگره آمریکا را به‌دنبال آورد که نشان می‌دهد علاوه بر مقامات اصلی دولت بایدن، بسیاری از اعضای کنگره نیز با ترکیه مخالف هستند.
وقتی که سخنرانی میتسوتاکیس نخست وزیر یونان در کنگره آمریکا به جایی رسید که دربردارنده انتقادات آشکار او علیه ترکیه بود، نمایندگان به‌شکل طولانی‌مدت برای او دست زدند و با تشویق این سخنان نشان دادند که آنها نیز درباره سیاست خارجی آنکارا نگران هستند و حاضرند از مواضع یونان حمایت کنند.
چهار کلید مهم سخنان میتسوتاکیس درباره ترکیه
مهمترین نکات مورد توجه در سخنان میتسوتاکیس را چنین دسته‌بندی کرد:
1. یونان به‌هیچ‌وجه زیر بار پذیرش راه‌حل دوکشوری در جزیره قبرس نمی‌رود و به‌شدت با این طرح ترکیه مخالف است.
2. ترکیه بارها حریم هوایی یونان را نقض کرده است.
3. میتسوتاکیس با بیان اینکه روابط آتن ـ واشنگتن در قالب دفاعی، اقتصادی و تجاری شکل می‌گیرد، از حضور عناصر نظامی آمریکا در جزایر یونان تمجید کرد.
4. نخست وزیر یونان از اعضای کنگره آمریکا خواسته است قبل از احتمال امضای هرگونه مجوز برای فروش جنگنده به ترکیه، به این بیندیشند که ترکیه در شرق مدیترانه چگونه رفتار می‌کند و چه ناامنی‌های عمیقی برای یونان، قبرس و دیگران ایجاد کرده است.
ترکیه اول تهدید کرد، سپس به هول و ولا افتاد
امروز دو کشور اروپایی سوئد و فنلاند، به‌طور رسمی درخواست خود را برای عضویت در ناتو ثبت کردند، اما رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه که کشورش از 70 سال پیش عضو ناتو بوده است، تهدید به وتو کرد.
اردوغان در مورد افزودن دو عضو جدید گفت: «بیخودی خودشان را به زحمت نیندازند و هیئت نفرستند، ما با عضویت آنها مخالف هستیم.»
سؤال مهم: اردوغان چند روز پیش درباره عضویت فنلاند و سوئد در پیمان نظامی ناتو، گفته بود که در این مورد دیدگاه مثبتی ندارد و معتقد است که این دو کشور لانه رفت‌وآمد تروریست‌های پ.ک.ک. است. اما کمی بعد، سخنگوی او یعنی ابراهیم کالن گفته بود: در مورد عضویت آنها شرایطی داریم و درهای مذاکره را به‌تمامی نبسته‌ایم.»
چه شد اردوغان به‌یک‌باره تغییر موضع داد و اعلام کرد که اروپایی‌ها برای کسب رضایت ترکیه به خودشان زحمت ندهند؟ پاسخ این است: تیمی متشکل از وزارت امور خارجه ترکیه و سرویس اطلاعاتی میت، نقشه راهی ترسیم کرده و از سوئد و فنلاند خواسته بود چند تن از افراد مهم پ.ک.ک. و گولن را که به‌طور مخفیانه ساکن این دو کشور هستند، به آنکارا تحویل دهند، اما هر دو کشور، به‌طور قاطعانه از قبول این درخواست ترکیه امتناع ورزیدند.
سفر شتابزده چاووش اوغلو به آمریکا
پیداست که ترکیه هنوز هم امیدوار است که پشت‌پرده، امتیازاتی از آمریکا و اروپا بگیرد، به همین خاطر، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه کابینه اردوغان، شتابزده به نیویورک سفر کرده است تا پس از پیگیری کار لابی‌ها و دیدار با سران شورای ترک ـ آمریکا، به واشنگتن برود و در دیدار با آنتونی بلینکن، پیگیر چند موضوع جدی شود:
1. آخر و عاقبت چانه‌زنی بر سر عضویت فنلاند و سوئد در ناتو و تلاش اردوغان برای کسب امتیازات مهمی همچون بیرون راندن صدها تن از کادرهای اصلی پ.ک.ک. و شبکه گولن از این دو کشور.
2. پیگیری موضوع خرید جنگنده‌های اف16.
3. چانه‌زنی در مورد ابعاد عمیق همکاری آمریکا با نهادهای اقماری پ.ک.ک. در شمال سوریه.
چاووش اوغلو در تلاش است با لحنی آرام در مورد روابط آنکارا ـ واشنگتن، اظهارنظر کند.
او گفته است: «ما در روابط خود با آمریکا مشکلاتی داریم و می‌خواهیم این مشکلات را حل کنیم. دیدار رئیس جمهور ما و جو بایدن در رم، دیدار مهمی در این زمینه بود و احساس و مفاهیم ارزشمندی در این دیدار نمایان شد.»
چاووش اوغلو با اعلام اینکه با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز دیدار دوجانبه خواهد داشت، گفت: «ما با پیشنهاد آقای بایدن یک مکانیسم راهبردی ایجاد کردیم. هدف از این مکانیسم کار به‌روی مشکلاتی است که در روابط دوجانبه و منطقه تجربه می‌کنیم و مسائلی که در مورد آنها اختلاف نظر داریم، حل‌وفصل شود یا اینکه چگونه می‌توانیم در این موضوع با هم عمل کنیم.»
سخنان چاووش اوغلو نشان‌دهنده این است که او خود را برای مذاکراتی سخت مهیا کرده است و نمی‌خواهد از موضع طلبکارانه حرف بزند، چرا که به‌خوبی می‌داند، هر اندازه که به‌ظاهر، موضوع مخالفت با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو مهم باشد، باز هم به‌اندازه خرید تسلیحات، اهمیت ندارد.
نیروی هوایی ترکیه، به‌شدت نیازمند جنگنده‌های تازه است و حالا که تحویل گرفتن جنگنده پیشرفته اف35 عملاً به یک رؤیای ناممکن تبدیل شده است و ترکیه از کنسرسیوم بزرگ ساخت قطعات این هواپیما کنار گذاشته شده است، حتی خرید اف16 نیز چندان آسان به‌نظر نمی‌رسد.
شواهد نشان می‌دهد که به‌خلاف تصور بسیاری از مقامات حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، جایگاه و موقعیت یونان، برای آمریکا، اروپا و ناتو، بسیار مهم است و غربی‌ها در انتخاب بین ضریب دادن به روابط خود با ترکیه و یونان، قطعاً یونان را برمی‌گزینند، در نتیجه، زمینه مساعدی برای اعطای امتیازات طلایی به ترکیه وجود ندارد و چانه‌زنی برای حداکثر امتیاز، در بهترین شرایط، نتیجه‌ای جز دستاوردهای حداقلی، به‌دنبال نمی‌آورد.
انتهای پیام/+