روایتی از روزهای بی‌آبی مرزنشینان خراسان جنوبی/ تاخیر ۷ ساله در آبرسانی زندگی مردم ۲۴ روستا را مختل کرد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از  بیرجند، بی‌آبی و خشکسالی سالها است داغ بزرگ و سختی را بر پیشانی استان خراسان جنوبی گذاشته است و مردمان خطه کویرنشین خراسان جنوبی با این معضل دست و پنجه نرم می‌کنند و برخی از روستاه‌های مرزی در ماه‌های مختلف سال با تانکر آبرسانی می‌شوند و بیشتر مواقع با کمبود آب رو‌به‌رو هستند.

از نهبندان تا درمیان، از سربیشه تا زیرکوه در برخی از روستاهای استان شاهد کم آبی هستیم. کم آبی که زخم‌هایی بر دل و جان طبیعت گذاشته است.در برخی از روستاهای مرزی هم کم آبی و خشکسالی سیل مهاجرت به راه انداخته و مردم از نبود آب شرب بهداشتی گلایه دارند.

دیگر کمتر کسی است که با سریال خشکسالی و کم آبی در خراسان جنوبی آشنا نباشد، خشکسالی‌هایی که جزیی از زندگی و زیست بوم مردم منطقه شده و برخی از نقاط را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.لب‌های خشک و ترک برداشته و کوزه‌های بی آب  در برخی روستاها تصویر همیشگی شده و صدای عطش روستاییان تشنه هر روز بلندتر می‌شود و آیا فریاد رسی خواهد بود.

برخی از روستاها آب پایدار دارند و برخی هم چند وقتی است دچار مشکلات آبی شده‌اند. روستاهایی که آبرسانی سیار می‌شوند نیز با مشکلاتی از جمله کاهش تانکرهای آبرسانی سیار و کیفیت پایین آب رو به رو هستند و نفس آب، این مسئله مهم زندگی بشری در روستاهای شهرستان مرزی درمیان به شماره افتاده و چاره اندیشی سریع‌تر نیاز دارد.

خشکسالی بیش از 20 سال است که مهمان مردم این منطقه شده، قنات‌ها یا خشکیده شده و یا به سختی آب مردم را تأمین می‌کند. بارندگی امسال هم اثری بر آنها نداشته و یا آب باریکه‌ای از آنها می‌آید.

فرق نمی کند تابستان باشد یا زمستان، اما در تابستان تهیه آب سخت‌تر است و زندگی با سختی در حال گذر است اینجا باید منتظر تانکر بود. روستای بخش درح و لانو را می‌گوییم. اینجا مردم در صف هستند تا آب آشامیدنی را از همان قنات روستا که آبی گل آلود است را برداشت کنند.

مردم منطقه بیشترشان میانسال یا سالخورده هستند. زن میانسالی به سوی ما آمد و با گلایه از روزگار گفت: شب‌هایی پیش آمده که آبی در خانه نبوده و من که مریضم نتوانستم داروهای خود را بخورم.

پیرزنی هم گفت: برخی از روزها برایم پیش آمده 17 کیلومتر تا شهر سربیشه رفتم و از آنجا برای خود آب آورده‌ام. مسئولان فکری به حال ما بکنند و اگر تانکر آبرسانی در جاده دچار نقص فنی شود صدها نفر چگونه بدون آب زندگی کنند.

یکی از اهالی دهستان لانو نیز گفت: آب برداشت شده را باید چندین ساعت در ظروف نگهداری کنیم تا مواد موجود در آب ته نشین و آب تا حدودی قابل آشامیدن شود. تعداد زیادی از کودکان این منطقه به دلیل آب آشامیدنی ناسالم بیمار شده و پزشکان معالج نیز این موضوع را تأیید می‌کنند.

یکی دیگر از اهالی به خبرنگار ما گفت: از هفت سال پیش طرح ساخت مجتمع آبرسانی خوشاب سربیشه آغاز شده تا با بهره‌برداری از آن مردم 25 روستای مرزی این شهرستان از آب آشامیدنی سالم برخوردار شوند اما با گذشت 7 سال همچنان خبری از بهره‌برداری این مجتمع آبرسانی نیست و کودکان مردم این روستاها از آب آشامیدنی ناسالم بیمار شده‌اند. از سویی دیگر هوای گرم تابستان هم برمشکلات بی آبی این روستاها افزوده است.

بیش از 37 درصد آب در مناطق روستایی استان خراسان رضوی به هدر می‌رود

مدیرعامل شرکت آب فاضلاب استان خراسان جنوبی با بیان اینکه استان ما سومین استان پهناور کشور است که تقریبا 10 درصد مساحت کشور و تنها یک درصد جمعیت را دارد اظهار داشت: در این استان به ازای هر دو روستا یک ایستگاه پمپاژ داریم و تاسیسات ما گسترده است اما به همان نسبت پراکندگی جمعیت را هم داریم.

امامی با بیان اینکه در مناطق روستایی بالای 40 درصد هدر رفت آب داشتیم که با اقدامات انجام شده به 37.6 درصد رسیده است ادامه داد: شهرستان سربیشه یکی از پر هدر رفت‌ترین شهرستان‌ها است گفت: در حال حاضر برای پروژه روستای چنشت پیمانکار گرفته‌ایم و اصلاح شبکه در روستاهای لانو و درح با همکاری کمیته امام (ره) انجام شده است.

وی بیان کرد: برای شهرستان سربیشه از کمیته امام و برای درح از محل فروش سوخت مرزی کمک خوبی گرفتیم افزود: در دیهوک به دلیل انسداد لوله‌ها، 25 درصد شبکه تعویض شده است.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی اظهار داشت: طرح آبرسانی خوشاب در دو مرحله پیش‌بینی شده که با همراهی کمیته امداد و قرارگاه شهید ناصری تکمیل می‌شود.

امامی با بیان اینکه 36 میلیارد تومان اعتبار برای مرحله اول این طرح نیاز است و تاکنون هفت کیلومتر خط انتقال کشیده شده است گفت: لوله اصلی تهیه شده و تا نیمه اول خردادماه امسال عملیات فاز یک آغاز می‌شود که امیدواریم امسال به پایان برسد.

وی گفت: برای اجرای مرحله دوم این طرح، قراردادی 30 ماهه با قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) منعقد شده تا در دوسال آینده تمام روستاهای بالای 20 خانوار استان از جمله روستاهای مرزی سربیشه آبرسانی می‌شود. هرچند امید داریم در اختصاص اعتبارات خلف وعده‌ای صورت نگیرد تا مردم از آب سالم بهره‌مند شوند.کاهش بارندگی در  استان  خراسان جنوبی تغذیه دشت‌ها را کاهش داده و به دلیل خشکسالی، اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی افزایش یافته که نگران‌کننده است.

آنگونه که از مجموع 44 دشت و محدوده مطالعاتی این‌ استان در حال حاضر به دلیل بهره‌برداری بیش از حد از منابع زیرزمینی بر اثر خشکسالی‌های مستمر، افت سطح منابع آب زیرزمینی و کسری مخزن ایجاد شده، 9 دشت خراسان جنوبی ممنوعه بحرانی و 22 دشت ممنوعه است، یعنی برداشت آب از 31 دشت ممنوع و فقط برداشت آب از 13 دشت آزاد است و  به دلیل خشکسالی شدید و اضافه برداشت از منابع آبی استان متوسط افت سطح آب‌های زیرزمینی از 21 به 25 سانتی‌متر در سال آبی گذشته رسیده است.

کسری مخزن منابع آب زیرزمینی استان در سال آبی 1400- 1399 نسبت به سال قبل از آن 25 درصد رشد داشت و در این مدت کسری مخزن منابع آب زیرزمینی از 101 میلیون مترمکعب به 125.25 میلیون مترمکعب افزایش یافته است.

اجرای سندسازگاری با کم‌آبی در استان خراسان جنوبی

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: در این استان با بحران کم‌آبی رو به رو هستیم که  امیدواریم با اجرای دقیق و به‌موقع سند سازگاری با کم‌آبی استان و صرفه‌جویی در بخش‌های مختلف بتوانیم از این بحران با کمترین آسیب عبور کنیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر 80 درصد ظرفیت سدهای خراسان جنوبی خالی است و  99.5 درصد آب استان از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود و تنها آب شهر طبس را از سد نهرین این شهرستان تامین می‌شود.

سروری با بیان اینکه می‌طلبد توجه بیشتری به افزایش بهره‌وری آب داشته باشیم تا افزایش نیاز را با افزایش بهره‌وری جبران کنیم اظهار داشت: با کاهش بارندگی‌های در سال آبی جاری و تاخت و تاز 21 سال خشکسالی بر پیکره خراسان جنوبی حکایت بحران کم‌آبی همچنان در این دیار باقی است که تسریع در اجرای طرح انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به خراسان جنوبی، بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی که بیشترین سهم مصرفی را در استان دارد.

وی اصلاح شبکه‌های فرسوده آب شهری، افزایش اعتبارات برای کاهش اثرات خشکسالی و باروری ابرها را  راهکارهایی برای مقابله موثر با خشکسالی و کم‌آبی در کنار همکاری مردم برای صرفه‌جوبی در مصرف آب دانست.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی نیز در این‌باره با بیان اینکه میزان هدررفت آب در مناطق روستایی استان بالای 40 درصد است و مناطق شهری  37.6 درصد است گفت: برنامه کاهش هدررفت منطبق بر برنامه سازگاری با کم آبی در استان در حال اجرا است.

امامی از فعالیت 26 پیمانکار اصلاح شبکه آب شرب در سطح استان خبر داد و افزود: یکی از دلایل بالا بودن آمار هدررفت در استان ما این است که خراسان جنوبی سومین استان پهناور کشور است و شاهد گسترش و پراکندگی تاسیسات هستیم به عنوان مثال به ازای هر دو روستایک ایستگاه پمپاژ داریم.

وی تاکید کرد: انجام عملیات اصلاح و بازسازی مجتمع تیغدر نهبندان، آغاز به کار پیمانکار اصلاح شبکه شهر درح، انجام عملیات اصلاح شبکه روستای چنشت، انجام عملیات اصلاح شبکه روستای تخته جان قهستان و خونیکسار از جمله اقدامات این مجموعه در راستای کاهش آمار هدررفت آب است.

انتهای پیام/254/ن