چرا داستان شرفی خبوشان با دیگران فرق دارد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، انتشارات شهرستان ادب پرفروش‌ترین آثار خود در سی و سومین دوره نمایشگاه کتاب را اعلام کرد. کتاب تازه محمدرضا شرفی خبوشان برای گروه سنی نوجوان در صدر این فهرست قرار دارد: «کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله». کتابی که در سال گذشته با نگاهی به یکی از وقایع مهم در تاریخ انقلاب منتشر شد. 

شرفی خبوشان که قصه‌گوی ماهری است و پیش از این، مخاطب کتاب‌دوست او را با اثر تحسین‌شده «بی‌کتابی» می‌شناسد، در کتاب «کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله» فارغ از کلیشه‌های مرسوم و معمول که غالباً در داستان‌های انقلاب توی ذوق مخاطب می‌زند، داستانی سر راست از دغدغه‌های یک پسربچه در دهه 60 را روایت می‌کند. او با شخصیت‌پردازی خوب و توصیف حس و حال نوجوان قصه، به خوبی توانسته از پس بیان رؤیاها، ترس‌ها و تردیدهای نوجوانان آن زمان برآید. کتاب شرفی خبوشان برای دهه شصتی‌ها حتماً یادآور خاطرات دوران نوجوانی و کودکی‌شان و به اصطلاح یک نوستالژی است. اما برای نوجوان امروز چه حرفی دارد؟ او چگونه توانسته در این اثر دنیای نوجوان امروز را- با همه دغدغه‌های متفاوتی که از آن سراغ داریم- به دنیای نوجوان دیروز پیوند بزند و در زمره پرفروش‌های ناشر در نمایشگاه کتاب قرار بگیرد؟

«کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله» یک روایت ناگفته از دل تاریخ انقلاب را برای نوجوان امروز شرح می‌دهد. شرفی خبوشان ضمن اشاره به فضای یک جامعه کوچک از قشر متوسط کشور در دوران جنگ تحمیلی، به مهمترین واقعه تیرماه سال 67؛ یعنی سرنگونی هواپیمای پرواز شماره 655 ایران ایر به مقصد دوبی توسط ناو یو اس‌اس وینسنس آمریکا اشاره می‌کند؛ پروازی که در آن تمامی 290 سرنشین از جمله 66 کودک زیر 13 سال به شهادت رسیدند. پروازی که از قضا «لیلا»ی داستان خبوشان نیز یکی از مسافران کوچک آن است. «لیلا»یی که «داوود»، شخصیت اصلی این داستان، حسی غریب به او دارد و لبخندهایش را مرور می‌کند. 

در کنار تبحر نویسنده برای شخصیت‌پردازی، فضاسازی و توصیف برای پیشبرد داستانش، می‌توان از نوع نگاه و روایت او از مسئله «عشق» نیز از جمله مؤلفه‌های موفقیت این اثر یاد کرد؛ موضوعی که عموماً در داستان‌های نوجوانان جزو سطرهای پنهان است و کمتر به آن اشاره می‌شود. با این حال، خبوشان در این مقوله نیز توانسته بدون کلیشه‌زدگی و یا آب و تاب دادن‌های اضافی، این حس پاک را به مخاطب نوجوان خود منتقل کند. موضوعی که سبب می‌شود تا مخاطب کتاب در نهایت با داوود احساس همدردی و همراهی کند، برای «لیلا» و لیلاهایی که در آن پرواز بودند، اشک بریزد و دل‌تنگ شود. 

نکته دیگری که در کتاب خبوشان به چشم می‌خورد، توجه او به یکی از روابط مهم انسان‌ها است. برای هر آدمی به طور طبیعی چند ارتباط در نظر گرفته شده است؛ ارتباط با خدا، ارتباط با خود، ارتباط با دیگری، ارتباط با محیط و ... . کتاب «کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله» هرچند تمرکزش بر روایتی داستانی در دل انقلاب و حوادث مربوط به دهه 60 است، اما از دل آن به حلقه ارتباط انسان با محیط زیست نیز توجه دارد؛ حلقه‌ای که متأسفانه نه در مدرسه و نه در رسانه‌ها بدان پرداخته و برای نوجوان امروز تشریح شده است که نسبت به محیط زیست اطراف خود، چه مسئولیتی دارد؟ رسالت او در چرخه حیات چیست و چه کار باید بکند؟! غم‌بارتر اینکه این موضوع حتی در خانواده‌ها نیز جدی گرفته نمی‌شود. خبوشان در کتاب خود، با ارائه نمادی به نام «داله» به این موضوع تاحدودی نزدیک شده است؛ هرچند «داله»، نمادی است از داله مرگی که مسافران پرواز 655 را نشانه گرفته است. 

در میان انبوه کتاب‌های ترجمه شده‌ای که در بازار کتاب کودک و نوجوان به چشم می‌خورد، کتاب «کارخانه اسلحه‌سازی داوود داله» فرصت مغتنمی است که می‌توان زیر سایه‌سار درختان محله «داوود» نشست و یک داستان وطنی را لاجرعه نوشید. 

انتهای پیام/