نخستین پس‌لرزه نشست رهبران سیاسی در ترکیه/ توقف مذاکرات با ترکیه و امضای توافقنامه با امارات
در حالی ساعتی قبل توافقنامه هیئت حاکمه افغانستان با امارات برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان امضا شده است که طی ۹ ماه گذشته همواره تصور می‌شد ترکیه و قطر چنین قراردادی را منعقد خواهند کرد.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، ساعتی قبل در حالی که قطر و ترکیه ماه‌ها برای مدیریت مشترک فرودگاههای افغانستان با هیئت حاکمه افغانستان در حال مذاکره بودند، دفتر «ملا عبدالغنی برادر» معاون نخست وزیر طالبان از توافق با امارات در این باره خبر داد.
این توافق درحالی صورت می‌گیرد که پیش از این ترکیه و قطر با سران طالبان ماه‌ها برای مدیریت 5 فرودگاه بین‌المللی افغانستان مشغول مذاکره بودند، اما مذاکرات به‌دلیل مخالفت طالبان با تأمین امنیت فرودگاه‌ها توسط نیروهای خارجی به بن‌بست خورد.
یادآوری می‌شود که نقش قطر طی سالهای اخیر با میزبانی از روند صلح و دفتر سیاسی طالبان در افغانستان پررنگتر شد و ترکیه نیز همزمان با حضور نیروهای آمریکایی و ناتو در این کشور به‌عنوان کشوری مسلمان خود را مطرح کرد، با این حال، همزمان با خروج نیروهای خارجی در سال گذشته از افغانستان، دو کشور تلاش کردند نقش خود را میان دیگر کشورها نیز برجسته کنند.
کارشناسان می‌گویند، قطر همواره تلاش کرده است که با ورود به پرونده‌های منطقه‌ای از جمله پرونده افغانستان خود را به‌عنوان یک شریک مطمئن و بازیگر مثبت در منطقه غرب آسیا و در جامعه بین‌المللی به‌ویژه در غرب معرفی کند. مواضع کشورهای غربی در تقدیر از نقش مثبت دوحه در خروج اتباع این کشورها در رسانه‌های قطری را می‌توان در همین راستا تفسیر کرد.
به‌گفته این کارشناسان، رویکرد تعاملی قطر در پرونده افغانستان و تماس با اسلامگرایان را نیز می‌توان در قالب رقابت‌های منطقه‌ای قدیمی به‌ویژه با امارات و عربستان و مصر دانست زیرا قطر به‌همراه ترکیه از جریان‌های اسلامگرا حمایت می‌کند اما در مقابل، سه کشور یادشده با روی کار آمدن این جریان و قدرت‌گیری آن در منطقه مخالف هستند.
از سوی دیگر نیز ترکیه تحت رهبری اردوغان در راستای ادامه سیاست منطقه‌ای، به‌دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است؛ به‌ویژه که افغانستان با توجه به نزدیک بودن به روسیه و هم‌مرز بودن با چین در سایه وجود اقلیت مسلمان اویغور در مرز چین با افغانستان برای آنکارا اهمیت دارد.
به‌باور کارشناسان، ترکیه امید دارد که از طریق حضور لجستیک خود در فرودگاه کابل و مدیریت آن و حفاظت از این فرودگاه به‌عنوان تنها دروازه تماس افغانستان با جهان در سایه نیاز آمریکا و اتحادیه اروپا برای مدیریت این کشور، روابط تنش‌آمیز خود با غرب را ترمیم کند، در سوی دیگر، مقامات آمریکایی نیز این‌گونه ارزیابی می‌کنند که در سایه ناتوانی در تداوم حضور کشورهای غربی در افغانستان، حضور ترکیه بهترین گزینه برای تأمین امنیت فرودگاه و راه‌اندازی و اطمینان بخشی به سفارتخانه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی است.
با همه این اوصاف اما ترکیه و قطر با وجود مذاکرات فشرده برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان در نهایت بازنده این میدان مقابل امارات متحده عربی شدند.
مهمترین مسئله‌ای که شاید به بازندگی ترکیه کمک کرده است، حضور مقامات مخالف طالبان در این کشور است که هفته گذشته نیز در منزل مارشال دوستم گرد هم آمدند و بحث «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» را مطرح کردند.
مارشال دوستم پیش از برگزاری چنین نشستی، متهم شده بود که بر اساس طرح 250 میلیون دلاری انگلیس، قرار است شمال افغانستان را ناامن کند.
بر اساس گزارش‌ها، سران مخالف طالبان در این نشست باوجود تأکید بر راه‌حل سیاسی اعلام کرده بودند که مبارزه مسلحانه را نباید نادیده گرفت.
به‌نظر می‌رسد که باخت امروز ترکیه پس از 9 ماه مذاکره برای مدیریت فرودگاههای مهم افغانستان نخستین پس‌لرزه نشست سران سیاسی مخالف طالبان در این کشور است.
انتهای پیام/+
