داستان متروپل در اصفهان؛ مسئولان چه راهکاری برای جلوگیری از چنین حوادثی دارند؟
گروه استانها- حادثه متروپل مسئولان را برآن داشت تا به فکر اجرایی کردن طرحی برای جلوگیری از تکرار این حادثه در استان‌های دیگر باشند. اصفهان نیز با وجود دارا بودن سازه‌های تاریخی در این خصوص بسیار آسیب‌پذیر است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، حادثه ساختمان متروپل در آبادان یک بار دیگر مدیران شهری را بیدار کرد تا در کالبد جدید شهرها و ساختمان‌های بلند مرتبه، استانداردسازی و نظارت بر ساخت و سازها را به شکلی نهادینه کنند که راه برای سودجویی‌های تا این حد وقیحانه نه تنها گرفته شود، بلکه با شناسایی چنین تهدیدات شهری در اقدامات به‌موقع از بروز تراژدی‌هایی مثل متروپل جلوگیری بشود.
این روزها احداث ساختمان‌های مرتفع و مجتمع‌سازی در کلان‌شهرها اتفاقی ناگزیر به نظر می‌رسد. ساخت و نگهداری این بناها در کنار ایجاد زیرساخت‌های شهری از چالش‌های شهرهای بزرگی مثل کلان‌شهر اصفهان است. آنچه حادثه دلخراش متروپل را به وجود آورد، تنها یک فرد سودجو نبود، بلکه سیستم قابل دور زدن و عدم شفافیت این اجازه را به مالک داده بود تا از طریق رانت و رشوه یک ساختمان کاملا غیر استاندارد را بنا کند و مهم‌تر از آن به دیگران واگذار کند.
این روزها سامانه سوت‌زنی شهرداری اصفهان برای معرفی خطا و ناکارآمدی‌های احتمالی مجموعه شهرداری در شهر در حال تبلیغ است و بنا بر گزارش‌های مردمی تا به حال 150 نفر که از شغل خود سواستفاده می‌کردند، شناسایی شدند.
نظارت و پیگیری عمومی مهم‌ترین راه جلوگیری از سواستفاده و ایجاد رانت و فساد است
رئیس کمیسیون عمران، شهرسازی معماری شورای اسلامی شهر اصفهان در خصوص وجود ساخت‌و‌سازهای ناایمن اظهار داشت: در شهر اصفهان ساختمان‌هایی آسیب‌پذیر وجود دارد که بعضی به دلیل فرسودگی و در اثر عدم اجرای موارد آتش‌نشانی و یا شهرداری در خطر هستند و در شهرداری کارگروهی تحت عنوان ساختمان‌های آسیب‌پذیر در اصفهان از چندین هفته قبل تشکیل شده و در هفته‌های اخیر سرعت بخشیده شده است.
رسول میرباقری افزود: چند ماه پیش نیز در جلسه‌ای با نمایندگان مجلس شورای اسلامی جلسه‌ای با موضوع ساختمان‌های نا ایمن در اصفهان، کارگروهی از مدیریت بحران، آتش‌نشانی و نظام مهندسی تشکیل و از ساختمان‌های شناسایی شده و بازار میدان امام(ره) بازدید کردند و نهایتا از شهرداری نامه‌نگاری صورت گرفت.
وی بیان کرد: حدود 328 مورد ساختمان نا ایمن در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری شناسایی شده است که بیشتر آنها فرسوده است. البته تعدادی از این آمار، مربوط به ساختمان‌های تازه تاسیس نیز هست. ما متاسفانه در اصفهان مواردی داریم که ساختمانی بدون پروانه و بدون رعایت موارد آتش‌نشانی ساخته می‌شود و به آن خدمات ارائه می‌شود؛ در حالی که تا پایان کار داده نشود، نباید انشعاب آب و برق داده شود و نباید کسی در ساختمان سکونت پیدا کند.
میرباقری با توصیه به شهروندان در موقع خرید مسکن تصریح کرد: در زمان خرید علاوه بر سند، جواز پایان کار ساختمان واستعلامات آتش‌نشانی را مطالبه کنند. عدم اجرای ضوابط قانون و مقررات ملی ساخت‌و‌ساز و آتش‌نشانی و عدم نظارت کافی و دوره‌ای توسط مهندسین ناظر در بعضی از ساختمان‌ها، منجر به ساختی نا ایمن و حوادثی مانند متروپل را رقم می‌زند.
وی خاطرنشان کرد: جلساتی در این موضوع بازهم در حال تشکیل است تا با قدرت و قوت پیگیری شود بعضی به خاطر منافع مادی و یا سهل‌انگاری در ساخت‌و ساز سهل‌انگاری می‌کنند که ممکن است در آینده شهر و شهروندان را گریبانگیر مشکلاتی کند. مقرر شده است تا با کمک دستگاه‌هایی مانند دادستانی که می‌توانند افراد را الزام به رعایت موارد قانونی کنند، تمهیداتی در نظر گرفته شود که آسیب به حداقل برسد.
2میلیارد و 700 میلیون تومان برای ایمن‌سازی بازار میدان امام(ره) هزینه شده است
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان در خصوص روند بررسی و رفع نواقص ساخت‌و‌ساز اظهار داشت: در چند سال گذشته براساس مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی و سازمان شهرداری‌های کشور، روندی وجود دارد که کارگروهی در شهرداری‌ها با عنوان کارگروه شناسایی ساختمان‌های آسیب‌پذیر و بلندمرتبه وجود دارد.
منصور شیشه‌فروش افزود: دستورالعملی در زمینه آن وجود دارد که تیم‌هایی از حوزه شهرسازی و معماری، آتش‌نشانی، سازمان نظام مهندسی و راه و شهرسازی، تشکیل و ساختمان‌های اعم از عمومی، خصوصی بازدید می‌کنند. در صورت وجود خطر به مالکان اخطار و ظرف زمانبندی برای رفع خطر و نقص به آنان اعلام کنند. در صورت عدم تمکین، از طریق بخش قضایی پیگیری صورت گیرد. بسیاری از موارد آتش‌نشانی گزارشی مبنی بر نا ایمن بودن ساختمان ارائه میدهد و به حوزه دادستانی و دادگستری نامه‌نگاری می‌کند تا برای ادامه کار اقدام شود.
وی بیان کرد: پس از آن شناسایی‌‍‌ها در فرمانداری هر استان می‌رود. جلسه‌ای تشکیل و با هماهنگی که به عمل می‌آید، کارها پیگیری می‌شود. در فرمانداری جلسه‌ای برگزار و قرار است شهرداری گزارش خود را ارائه دهد. وقتی ساختمانی پایان کار دریافت نکرده است، تامین آب، برق، گاز آن ممنوع باید موارد این‌چنینی شناسایی و برنامه‌ریزی صورت گیرد تا از طریق قوه قضائیه برخورد لازم صورت گیرد. مثلا در مورد ساختمان‌های بلندمرتبه در فولادشهر، شهرداری باید آن را شناسایی و در شورای مسکن و فرمانداری شهرستان پیگیری کند.
شیشه‌فروش تصریح کرد: کارگروه‌های مختلفی در این سیستم از جمله کارگروه زیربنایی، کارگروه شورای مسکن استان،کارگروه استاندارد که همه اینها مشخص کرده اگر ضوابط رعایت نشود، برخورد قانونی صورت می‌گیرد. در مورد 328 مورد ساختمان نا ایمن باید یک بار دیگر اخطار به مالکان اعلام و موارد خطر و نقص را ابلاغ و زمانبندی برای رفع آن تعیین کنند. رونوشتی از آن را به فرمانداری شهرستان و دادگستری ابلاغ کنند؛ چرا که فرمانداری جایگاهی دارد که می‌تواند دستگاه‌های مختلف را بیاورد.
وی ادامه داد: مالک موظف است تا زمان مشخص شده مشکل ساختمان اعم از آتش‌نشانی، برق و ... را حل کند؛ در غیر اینصورت برخورد لازم و قضایی صورت گیرد.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان با بیان اینکه با پیگیری‌های به عمل آمده از سوی دستگاه‌های مختلف، موارد رفع تخلف و نقص صورت گرفته است، افزود: سال‌های گذشته در پاساژ جعفری و مجتمع پارک با بازدید تیم، مشکلاتی مانند برق و غیره احصا شده بود که با پیگیری اصناف، حوزه صنعت و معدن و دیگر بخش‌ها مشکل حل شد. مانند این نمونه باید برای دیگر امکان و ساختمان‌ها نیز صورت گیرد.
وی گفت: همچنین شهرداری اصفهان با پیگیری‌های به عمل آمده جلسه‌ای در خصوص ایمنی بازار تشکیل داده است. دستورالعمل ایمنی بازار را تهیه و وظایف تمامی بخش‌ها اعم از شهرداری، میراث فرهنگی و غیره را تعیین کردیم. در دو سال اخیر 2میلیارد و 700 میلیون تومان هزینه شد.
شیشه‌فروش تصریح کرد: در خصوص بازار شرکت برق پیگیری کرده است. در3 سرا در بازار میدان امام(ره) باید پست برق اجرا می‌شد. یک پست برق اکنون ایجاد شده و تا دو ماه آینده پست برق دیگری با هدف رفع شبکه‌های فرسوده انجام می‌شود.
وی ادامه داد: همچنین 3 مکان در بازار برای تملک شهرداری و احداث ایستگاه آتش‌نشانی شناسایی شده است. کارگروهی بین آتش‌نشانی و اتاق اصناف تشکیل شد که تمام 8 هزار واحد بازار که به انضمام واحدهای اطراف، 12 هزار واحد را تشکیل می‌دهند، بازدید و در صورت وجود نقص، اخطار لازم و برنامه‌ریزی صورت گیرد و پیگیری این موضوع هم در جلسه شهرداری انجام می‌شود. مطالعات پهنه‌بندی خطر بازار و میدان امام(ره) توسط دانشگاه ظرف یک سال گذشته تهیه شده و نقشه کنترل حوادث(action plan) طبق ظوابط تهیه شده است و قرار است همه وظایف دستگاه‌ها در این خصوص مشخص شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان در خصوص مشکلات ساختمان‌های بلندمرتبه فولادشهر بیان کرد: شهرداری در بازدید از این ساختمان‌ها مشکلاتی را احصا کرده و با تشکیل جلسه گزارش کار ارائه و با هماهنگی فرمانداری و دیگر دستگاه‌ها اقدامات لازم برای رفع آن را صورت میدهد. 14 ساختمانی که در آنجا وجود دارد، قدمت زیادی دارند.
وی خاطرنشان کرد: با پیگیری که ما انجام دادیم این موضوع در شورای مسکن استان مطرح شد تا درکمیسیون ماده 5 تعیین تکلیف این ساختمان‌ها انجام شود. همچنین جلسه‌ای با مدیرعامل شرکت عمران فولادشهر و شهرداری فولادشهر و راه‌و‌شهرسازی برای تعیین تکلیف این ساختمان‌ها تشکیل می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان اصفهان خاطرنشان کرد: طبق قانون همه شهرداری‌ها مکلف شدند که سازه‌های آسیب‌پذیررا شناسایی کنند و طبق قانون اخطاریه‌های لازم را به مالکان دهند و در قانون تکلیف شده تا پیگیری صورت گیرد.
هنوز درخصوص تعداد سازه‌های فرسوده استان به جمع بندی نرسیدیم
رئیس سازمان مهندسی اصفهان نیز درباره اقدامات سازمان نظام مهندسی برای شناسایی ساختمان‌های فرسوده استان اظهار داشت: تعدادی از ساختمان‌های فرسوده شناسایی شده‌اند و با تعاملاتی که با شهرداری صورت گرفته، شهرداری هم تعدادی از ساختمان‌ها را شناسایی کرده‌اند و در حال رایزنی هستیم تا بر اساس مقررات ملی و بخش‌نامه و نشریاتی که درمورد بهسازی و ایمن سازی ساختمان‌ها وجود دارد، همکاری متقابل داشته باشیم.
احمد بناکار افزود: هنوز درباره تعداد و آمار سازه‌های فرسوده استان به جمع بندی نهایی نرسیده‌ایم و به امید خدا تا پایان هفته آینده اطلاعت‌مان در این مورد کامل خواهد شد و اعلام خواهیم کرد.
وی درباره ویژگی و معیار سازه‌های ناایمن خاطرنشان کرد: ساختمان‌های ناایمن به چند دسته تقسیم می‌شود؛ یکسری از ساختمان‌ها در بحث سازه مشکل دارند و تعداد دیگر بحث احتمال آتش‌سوزی مطرح است، یکی از معیارهای تشخیص ساختمان‌های ناایمن بحث خروجی‌ها و ورودی‌ها است و موارد ایمنی که طبق مقررات ملی باید نصب می‌شدند اما در زمان احداث ساختمان‌ها این تجهیزات الزامی نبوده و همه این موارد باید بررسی شود و الزام نصب و بررسی سازه‌ای آنها به عمل بیاید.
رئیس سازمان مهندسی اصفهان در پاسخ به اینکه سازمان نظام مهندسی چه اقداماتی درباره بررسی و مقابله با مشکلات ناشی فرونشست انجام داده، گفت: در بحث فرونشست سازمان نظام مهندسی از مدت‌ها قبل با همکاری شهرداری کارگروهی را تشکیل داده و با مدیریت بحران استان و سازمان‌های ذیربط جلسات متعددی را برگزار کرده‌ایم و در همین هفته هم با شورای شهر جلسه مشترکی داشتیم و بررسی‌های لازم در حال انجام است.
وی ادامه داد: بحث فرونشست یک رفتار غیرقابل پیش‌بینی است و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این خصوص در حال تدوین آیین‌نامه‌‌ای مشابه با آیین‌نامه زلزله است تا بتوانیم با این پدیده نیز مقابله کنیم.
بناکار تصریح کرد: طبق الزام رعایت مقررات ملی ساختمان و قانون نظام مهندسی که هم در مبحث دو و هم در قانون مطرح شده، استفاده از مجریان ذی‌صلاح و تهیه شناسنامه فنی کیفی ساختمان الزام شده است. تهیه شناسنامه فنی کیفی ساختمان متضمن بیمه تضمین کیفیت ساختمان خواهد بود و مبحث 22 درباره نگهداشت ساختمان پس از پایان و بهره‌برداری، مقررات ملی جدیدی است که ساختمان‌ها باید به صورت دوره‌ای از نظر سازه‌ای و ایمنی تاسیسات رصد شوند و این مسئله می‌تواند عمر مفید ساختمان را افزایش دهد.
وی گفت: بر اساس مقررات ملی، ناظرین ساختمان موظف هستند در صورت بروز تخلف چه از نظر اضافه‌سازی و چه از نظر عدم رعایت مقررات ملی ساختمان، گزارش تخلف را به مرکز صدور پروانه و نظام مهندسی ارائه دهند و باز هم بر اساس قانون نظام مهندسی مراجع صدور پروانه موظف هستند به محض دریافت گزارش تخلف، ساختمان را متوقف و تا رفع کامل تخلف از ادامه عملیات جلوگیری کنند.
رئیس سازمان مهندسی اصفهان درباره تاثیر حادثه متروپل بر تغییرات قوانین حوزه ساختمان سازی افزود: متاسفانه سازمان نظام مهندسی مظلوم واقع شده و اذهان عمومی بنا به دلایل مشخص فقط سازمان نظام مهندسی را مقصر همه چیز می‌دانند در حالی سازمان نظام مهندسی هیچ گونه بازوی اجرایی ندارد و تنها اقدامی که می‌تواند انجام دهد، اعلام گزارش تخلفات به مرجع صدور پروانه است
وی خاطرنشان کرد: در این میان دست‌هایی در کار هستند که قانون نظام مهندسی را تغییر داده و سازمان را ضعیف‌تر از حال حاضر کنند و در حالی که انتظارات از سازمان نظام وظیفه بالا است. ما انتظار داریم قانون نظام مهندسی به شکلی تغییر کند که برای ساخت و ساز کشور بیشتر از حال حاضر مفید باشد؛ ما به دنبال قدرت اجرایی و متوقف کردن ساختمان‌ها نیستیم اما با توجه به اتفاقات چند سال اخیر کشور انتظار داریم که مراجع صدور پروانه موظف شوند که همکاری لازم را با سازمان داشته باشند. ما تاکنون با مراجع صدور پروانه در پیشبرد قانون و ایمن‌سازی ساختمان‌های در حال ساخت همکاری کامل را داشته‌ایم.
انتهای پیام/163/ش
