هراس از تورم کمرشکن در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تورم و بحران اقتصادی در ترکیه ادامه دارد. امروز برای چندمین بار در دو سال اخیر، اعلام شد که افزایش قیمت گاز طبیعی در راه است. علاوه بر این، تا چند روز آتی، مردم ترکیه یک بار دیگر، شاهد افزایش قیمت نان خواهند بود.

افزایش تورم در ترکیه، مهمترین نکته ای است که شب و روز در سخنرانی های مخالفین اردوغان، به عنوان ابزاری برای تضعیف حزب حاکم مورد استفاده قرار می گیرد.

باز هم گرانی گاز و برق در ترکیه

یکی از مهمترین پاشنه آشیل های ترکیه، وابستگی به واردات انرژی است. کشوری که سالانه بین 48 تا 55 میلیارد دلار از ثروت و درآمد خود را صرف خرید منابع سوخت می کند، ناچار است به طور مداوم، میزان قیمت بنزین، برق و گاز طبیعی را بر اساس فراز و فرود هزینه های وارداتی، تغییر دهد.

امروز برای چندمین بار در سال جاری میلادی، افزایش قیمت گاز اعلام شد. بر اساس نرخ هایی که از سوی دولت اعلام شده، نرخ قبض گاز طبیعی مصرفی در منازل مسکونی 30 درصد، برای مشترکان صنعتی 40 درصد و همچنین تعرفه تولید برق برای هر دو گروه 17 درصد افزایش یافت.

چنین چیزی به چه معنی است؟ معنی ساده این افزایش قیمت برای خانوارهای ترکیه را می توان به این شکل، توصیف و تحلیل کرد: تا امروز، هر کدام از میلیون ها خانواده ترکیه که کف حقوق و دستمزد ماهانه (4 هزار لیره) دریافت می کرد، ناچار بود که حتی با اعمال صرفه جویی، دست کم یک چهارم از کل درآمد، یعنی یک هزار لیره را برای برق و آب و گاز، کنار بگذارد. اما این رقم در ماه های آتی، حداقل به 1300 لیره خواهد رسید.

گرانی بی سابقه نان در ترکیه

بخش قابل توجهی از گندم مورد نیاز ترکیه، از روسیه و اوکراین وارد می شود و طبیعتاً، ترکیه نیز یکی از کشورهایی است که در ماه های اخیر، به خاطر وابستگی غذایی به این دو کشور، دچار مشکل شده است.

تا همین یک سال پیش، هر کیسه آرد در ترکیه 150 لیره فروخته می شد، اما این نرخ در سال 2022 میلادی به 260 لیره رسید. اما افزایش قیمت ناگهانی دیگری نیز در راه است.

دکتر اران گونخان اولوسوی رئیس انجمن بین المللی صنعتگران و غلات آرد اوراسیا در گفتگو با بلومبرگ گفته است: «قراردادهای واردات با نرخ قبلی منقضی شد. از 31 اردیبهشت ماه، تعهد صنعتگران آرد برای فروش این محصولات به قیمت 260 لیر به پایان می رسد. با پایان مدت قراردادهای واردات گندم و مواجه شدن بازار با افزایش تقاضا، به زودی قیمت هر کیسه آرد در ترکیه به 400 لیره می رسد. پیش بینی می شود با افزایش قیمت آرد شاهد افزایش بی سابقه قیمت نان باشیم.»

در حال حاضر، هر یک قرص نان معمولی 220 گرمی در ترکیه بین 3 و نیم تا 5 لیره به فروش می رسد و پس از افزایش ناگهانی قیمت آرد، ممکن است قیمت هر یک قرص نان به 6 تا 8 لیره افزایش پیدا کند.

به گفته تحلیلگر اقتصادی روزنامه جمهوریت ترکیه، با وجود افزایش جهانی قیمت گندم، دولت اردوغان، هنوز هم نرخ خرید گندم دریافتی از کشاورزان را اعلام نکرده است. چرا؟ چون تیم اردوغان منتظر کاهش قیمت جهانی است و می خواهد نرخ خرید را با رقمی مشخص کند که زیر قیمت بازار باشد.

واکنش کشاورزان چیست؟ آنان برای خرید گازوئیل، کود، سم و تامین نیازهای خود، بدهکار شده اند. در نتیجه ناچار خواهند بود، گندم خود را به دلالانی بفروشند که دارای امکان نگهداری و احتکار هستند و دود آتش این سوداگری وحشتناک، به چشم مردم عادی خواهد رفت.

پیش بینی های تلخ

اگرچه دولت اردوغان هر ماه پیام‌های مثبتی می‌دهد و اعلام می کند که «قیمت‌ها در مسیر درستی قرار خواهند گرفت»، اما تورم در بازار برای برخی از کالاهای اساسی، حتی از 200 درصد فراتر رفته است.

موسسه نظرسنجی AA Finans انتظارات و پیش بینی اقتصاددانان، در مورد ارقام آتی تورم را با مشارکت 19 اقتصاددان، بررسی کرده است. آنان اعلام کرده اند که میانگین انتظارات در مورد افزایش تورم در ماه می 5.49 درصد بوده است.

تحلیل نظرات اقتصاددانان نشان داده که با توجه به شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، شرایط  اقتصادی ترکیه روز به روز دشوارتر می شود و میزان تورم به عدد دهشتناک 77.72 درصد در سال افزایش می یابد.

آمار متناقض دولت

آمار و ارقام مرتبط با تورم، بیکاری و بحران اقتصادی در ترکیه، نسبتی با مواضع و سخنان مقامات سیاسی و اقتصادی این کشور ندارد.

بر اساس آمارهای اعلام شده که همگی توسط موسسات معتبر و اقتصاددانان مشهور مورد تایید قرار گرفته اند، میلیون ها خانوار ترکیه، حتی زیر خط گرسنگی هستند، اما دولت، معتقد است که رقم رشد اقتصادی ترکیه، بسیار امیدوار کننده و رضایت بخش است.

رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه نیز، تصاویری از هزاران تریلی و کامیون را منتشر کرده اند که از مرز زمینی ترکیه راهی اروپا هستند و می خواهند هزاران تُن کالای صادراتی ترکیه را به مقصد برسانند.

نورالدین نباتی، وزیر خزانه داری و دارایی کابینه اردوغان، در پیامی ویدئویی گفته است: «الحمدلله در زمینه رشد سالانه اقتصادی، اشتغال و افزایش صادرات بسیار خوب عمل می کنیم و باید از همه همکاران و فعالان اقتصادی، تشکر کنم.»

نباتی همچنین گفته است: «به دلیل افزایش جهانی قیمت مواد غذایی و کالاها و همچنین ایجاد اختلال در زنجیره تامین، کل دنیا با مشکل تورم مهمی مواجه است. بالاترین نرخ تورم در 40 سال گذشته را در جهان شاهد هستیم. ایالات متحده آمریکا و اروپا نیز گرفتار این وضعیت هستند. ما این تحولات را از نزدیک دنبال می کنیم. در کشور ما نیز، مبارزه با تورم، موضوع اصلی دستور کار ماست. ما به ثبات قیمت ها اهمیت زیادی می دهیم و سخت تلاش می کنیم تا با تورم مبارزه کنیم. اجازه افزایش غیرقابل توجیه قیمت ها، احتکار و فرصت طلبی را نمی دهیم و افزایش خودسرانه و مصنوعی قیمت ها را تحمل نخواهیم کرد. ما افتخار می کنیم که تولید در سراسر کشور گسترش یافته است، همه استان های ما صادرکننده شده اند، با شنیدن خبر فعالیت شرکت هایی برای اولین بار صادرکننده شده اند، احساس غرور می کنیم. ما به عنوان دولت به توسعه کشورمان کمک می کنیم، تولید و صادرات می کنیم، همچنان راه را برای همه کسانی که اشتغال ایجاد می کنند هموار می کنیم، از تولیدکنندگان، صادرکنندگان و کارآفرینان خود در زمینه های مختلف حمایت می کنیم و خوشبختانه، اقتصاد ما رشد کرده است.»

اما اصل مساله چیست؟ آیا یکی از طرفین دروغ می گویند؟ به عبارتی دیگر، آیا آمار و ارقام رشد اقتصادی ترکیه و اطلاعات مرتبط با افزایش میزان صادرات، جعلی و دروغین است؟ آیا این آمارها صحت دارند و این اقتصاددانان و رسانه ها هستند که در مورد تورم و فقر، سیاه نمایی می کنند و دروغ می گویند؟

پاسخ واقع بینانه چنین است: هر دو طرف راست می گویند: ترکیه با استفاده از موقعیت جغرافیایی، روابط اقتصادی گسترده و شبکه گسترده حمل و نقل کشتیرانی، ریلی، هوایی و زمینی، صادرات خود را افزایش داده و رشد نسبی هم داشته است.

اما ارقام مربوط به تورم و فقر نیز صحت دارد و رسانه ها، دروغ نمی گویند. مساله اینجاست که درآمدهای جدید دولت، آن گونه که باید و شاید، به شکل عادلانه توزیع نمی شوند. وقتی که یک صادرکننده، یا نیروی کار ارزان قیمت کالا تولید می کند و مالیات می پردازد، سودی که برای او و دولت ایجاد شده، تنها در شرایطی از فقر و تورم می کاهد که اولاً منجر به افزایش دستمزد کارگر شود و دوم این که دولت نیز مالیات را در مسیر توزیع عادلانه منابع، اعطای یارانه و تثبیت قیمت ها به کار بگیرد. اما وقتی که این دو اتفاق روی نمی دهد، حتی دو برابر شدن میزان صادرات و افزایش درآمد مالیاتی دولت، صورت مساله فقر و تورم را تغییر نمی دهد. این همان موضوعی است که از سوی 6 حزب مخالف اردوغان نیز مورد تاکید قرار گرفته و می توان چنین پیش بینی کرد که آمار و ارقام فقر، گرانی و بیکاری، به شکل جدی، بر سرنوشت انتخابات آتی ترکیه تاثیر بگذارد.

انتهای پیام/