لزوم اصلاح ساختار تأمین اجتماعی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از تهران، رشد جمعیت شهری، افزایش امید به زندگی و بهبود روش‌های درمان سبب شده است تا در اکثر کشورهای جهان شاهد مشکلات عدیده‌ای در ارتباط با پیری جمعیت باشیم.

نکته‌ای که منتج به مشکلات پرداخت مستمری برای بازنشستگان می‌شود. در این میان کشورهای توسعه‌یافته و صادرکنندگان بزرگ مواد اولیه (از قبیل نفت، گاز و مواد معدنی) اقداماتی برای کاهش تکانه‌های پیری جمعیت انجام داده‌اند. کشورهای مذکور یا به دنبال تغییر ساختار صندوق‌های بازنشستگی رفته‌اند (افزایش سن و یا رشد کسورات بازنشستگی) و یا از طریق ایجاد صندوق‌های ثروت حاکمیتی (SWF)، توانسته‌اند منابع مازاد حاصل از صادرات مواد اولیه و ... را در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرده و از محل سود حاصله، پرداخت‌های صندوق تامین اجتماعی خود را تقویت نمایند.

نمونه بارز این کشورها نروژ است که ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق بازنشستگی دولتی نروژ(Norway GPFG) به 1.338 میلیارد دلار می‌رسد.

پرداخت‌های این صندوق در زمینه کمک به بازنشستگان در حدود 30 درصد از سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌هاست. صندوق‌های مشابهی در کشورهایی از قبیل چین، کویت، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و ... راه‌اندازی شده است که بررسی وضعیت روز این صندوق‌ها همگی نشان از یک چیز دارد: تمرکز سرمایه‌گذاری‌ها در بازارهای خارجی (عمدتاً با وزن بیشتر سهام)، اوراق با درآمد ثابت و خرید املاک و مستغلات در شهرهای گران قیمت دنیا. به عنوان نمونه ترکیب دارایی‌های تحت مدیریت صندوق نروژ بدین شرح است: 65 درصد در سهام، 32 درصد در اوراق با درآمد ثابت و 2.5 درصد در املاک و مستغلات. برخی از بزرگ‌ترین سهام این صندوق عبارتند از آمازون، اپل، مایکروسافت و ... .

در برخی صندوق‌های نوظهور از قبیل صندوق ملی تامین اجتماعی چین National Council for Social Security Fund (NCFFs)، رویه‌های جدیدتری نیز به‌کار گرفته شده است.

در این صندوق که از سال 2000 میلادی آغاز به فعالیت کرده و ارزش دارایی‌های تحت مدیریت آن 447 میلیارد دلار برآورد می‌شود، سرمایه‌گذاری مستقیم (حضور در بازار اولیه و راه‌اندازی کسب و کار) به همراه تخصیص 10 درصد از سهام شرکت‌های دولتی به صندوق به چشم می‌خورد که نتیجه آن بازدهی 15.8 درصدی صندوق مذکور در سال 2020 میلادی است (که در نوع خود بسیار جالب است).

رویه تخصیص دارایی‌ها و الگوی مدیریتی این صندوق (که توسط شورای ملی صندوق تامین اجتماعی چین اداره می‌شود) می‌تواند برای ایران آموزنده باشد.

اختصاص درآمدهای حاصل از صادرات نفت، گاز و ... به صندوق ثروت حاکمیتی، سرمایه‌گذاری منابع در بازار سهام کشورهای در حال توسعه، استفاده از منابع حاصل از بازدهی کسب شده در صندوق به عنوان کمک به سازمان‌هایی از قبیل تأمین اجتماعی (جهت تنظیم پرداخت‌های مستمری‌بگیران) و سرمایه‌گذاری مستقیم منابع در اختیار در راه‌اندازی و تکمیل پروژه‌های اولویت دار ملی می‌تواند سبب دگرگون شدن ساختار تأمین اجتماعی کشور شود.

مسعود بهمنی‌راد؛ کارشناس بازار سرمایه

انتهای پیام/