کرکره نیمه‌باز کتابفروشی‌ها؛ چرا فروشگاه‌های کتاب در ایران جان نمی‌گیرد؟
کتابفروشی‌ها در ایران از بنگاه‌های اقتصادی کم بازده به شمار می‌روند، حال آنکه در دنیا عموماً روال طور دیگری است. چرا با وجود اقبال عمومی به کتاب، این فروشگاه‌ها جان نمی‌گیرند؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صنعت نشر در سال‌های اخیر با موانع و مشکلات اقتصادی بسیاری روبرو بوده است با این حال فعالان این عرصه کوشیده‌اند تا به حیات خود به هر نحو ممکن ادامه دهند، در این میان کتابفروشان که حلقه نهایی صنعت نشر به شمار می‌روند، با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند.
از یک سو کُمیت فرهنگ کتاب و کتابخوانی با وجود دو دهه تلاش همچنان می‌لنگد و از سوی دیگر شرایط اقتصادی حال حاضر دست خیلی‌ها را از کتاب کوتاه کرده است. با این حال در سال‌های اخیر اقبال جامعه ایرانی به کتاب و مطالعه بیشتر از گذشته شده است. اما طبق آمارهای رسمی همچنان دسترسی به کتاب در ایران با نواقصی همراه است، بنا به گفته معاون فرهنگی وزارت ارشاد بیش از نیمی از مردم کشور به کتابفروشی‌ها دسترسی ندارند.
توسعه ویترین کتاب در سطح کشور یکی از خواسته‌های به حق فعالان نشر در سال‌های گذشته بوده است.توسعه کتابفروشی‌ها اگرچه در تهران و در شهرهای بزرگ با سرعت بیشتری حرکت کرده است، اما در شهرستان‌ها و نقاط کمتر برخوردار موفقیت‌ها ناچیز است. بسیاری از ناشران از جمله چشمه، ثالث، مجمع ناشران انقلاب اسلامی، هوپا و... کتابفروشی‌های زنجیره‌ای ر در تهران و سایر شهرها راه‌اندازی کرده‌اند.اما این تلاش‌ها محدود بوده است.
سرمایه‌گذاری برای تأسیس یک کتابفروشی به نظر میرسد که راهی پرخطر است، از همین روست که شاید عمده کتابفروشی‌های تازه تأسیس تهران در سال‌های اخیر در مال‌های بزرگ و بالای شهر راه‌اندازی شده‌اند. در مراکز شهر و حتی در مناطق پایین شهر کمتر شاهد راه‌اندازی یک کتابفروشی هستیم. البته مثال نقض برای این تفکر سرمایه‌گذاران را می‌توان در تعطیلی 3 کتابفروشی در یک ماه اخیر در منطقه مرفه‌نشین تجریش مشاهده کرد.
بنابراین باید گفت که با وجود رشد و گسترش کتابفروشی‌های زنجیره‌ای در مناطق بالا شهر تهران، شاهد تعطیلی و تغییر کاربری کتابفروشی‌های خرد و محلی نیز هستیم، در سه ماهه گذشته بیش از چهار کتابفروشی مطرح و با سابقه در تهران تعطیل شده‌اند مشکلات اقتصادی و رقابت ناشران با کتابفروشان یکی از مهمترین دلایل مطرح شده از سوی صاحبان این مشاغل بوده است.
به نظر میرسد دلایل دیگری نیز در مشکلات اقتصادی کتابفروشان دخیل باشد، حمایتها از کتابفروشی‌ها در سال‌های اخیر به حداقل رسیده است، در مقابل از سایر حلقه‌های نشر حمایت بیشتری انجام می‌شود.چرایی آن نیز مشخص نیست، در این میان تنها وزارت ارشاد مسئول نیست، نهادهای دیگر از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی، سازمان امور مالیاتی، شهرداری‌ها، وزارت نیرو . .. نیز هر یک به نوعی در تعطیلی کتابفروشی‌ها دخیل هستند.
پرسش اساسی اینجاست که با وجود اینکه کتابفروشی یک بنگاه اقتصادی کم‌بازده در مقابل سایر بنگاه‌های اقتصادی است و البته کاربری فرهنگی نیز دارد، چرا مورد حمایت واقع نمیشود؟ چرا وزارت ارشاد کمترین سهم حمایتها را به کتابفروشی‌ها اختصاص می‌دهد؟ چرا وزارت آموزش و پرورش با علم به اینکه توزیع کتاب‌های درسی در کتابفروشی‌ها مخاطبان را با کتابفروشی‌های محلی و خرد آشتی می‌دهد چند سالی است این توزیع را از آن‌ها گرفته است؟ چرا قانون کاربری فرهنگی در اماکن مسکونی برای کتابفروشان اجرایی نمیشود؟ چرا هزینه بهای مصرف برق کتابفروشی‌ها هنوز تجاری محسوب می‌شود؟ چرا ناشران خود را در رقابت با کتابفروشان قرار می‌دهند و در یک کلام چرا کتابفروشی‌ها در ایران پا نمی‌گیرند؟ و ... .
پاسخ به این پرسش‌ها و ده‌ها مسئله دیگر قرار است در پرونده جدید خبرگزاری تسنیم مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
انتهای پیام/
