دست تولیدکنندگان کیف مدرسه در پوست گردو/ نوشت‌افزار ایرانی؛ رقیب جدید چین و هند در منطقه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نوشت‌افزار ایرانی که توانسته بود پس از یک دهه تلاش، خلاقیت و ارتقای کیفیت، جای خود را در سبد خانواده‌ها باز و رقیبان چینی و هندی را از میدان به در کند، پس از شیوع کرونا با مشکلات مختلفی روبروست. تولیدکنندگان این محصولات که عمده مشتری آنها را دانش‌آموزان تشکیل می‌دهند، عملاً پس از شیوع کرونا و تعطیلی مدارس میزان تولیدات خود را به طور چشم‌گیری کاهش دادند. این مسئله در برخی از اقلام مانند کیف و جامدادی تاحدود 90 درصد نیز پیش رفت؛ مسئله‌ای که سبب شد برخی از تولیدکنندگان عطای کار تولید را به لقای آن بخشیده و به سراغ کارهای دیگری روند. 

زمزمه‌های بازگشایی مدارس در سال جدید و احتمال ادامه آن، برای تولیدکنندگان نوشت‌افزار بهترین خبر است. هرچند انتظار می‌رفت که پس از این اقدام و اعلام این سیاست، تولید اقلام مختلف نوشت‌افزار به رویه سابق خود بازگشته و بازار از خمودگی و بیم و امیدهای این دو سه سال اخیر رها شود، اما تولیدکنندگان کیف و جامدادی که بیشترین کاهش میزان تولید در گروه‌های تولیدی نوشت‌افزار را داشتند، حرف دیگری می‌زنند. 

آنها این روزها درگیر تأمین مواد اولیه برای ارائه محصول در شهریورماه هستند. گذشته از آن، نبود کارگر از دیگر دغدغه‌های آنهاست. کارگرانی که در تولیدی‌های کیف و جامدادی کار می‌کردند، پس از شیوع کرونا و رکود در تولید این محصولات، به کار دیگری روی آوردند؛ مسئله‌ای که حالا پس از دو سال در زمانی که باید میزان کار تولیدی‌ها به شکل سابق خود بازگردد، خود را نشان داده است. 

عمده بازار نوشت‌افزار ایران در 10 سال گذشته را کالاهای چینی و بعضاً هندی تأمین می‌کرد. این موضوع در بخش کیف و جامدادی نیز صدق می‌کرد. بنا به گفته فعالان بازار لوازم‌التحریر؛ گاه بازار از اقلام چینی پر می‌شد که مواد اولیه آن از نازل‌ترین پارچه‌ها و گاه با مواد بازیافتی تهیه شده بود. طی یک دهه گذشته ایران توانسته با برندسازی و ارتقای کیفیت در حوزه تولید کیف و جامدادی، تاحدودی خلأهای موجود در این زمینه را برطرف کند. 

سیداحمد محمدی موسوی، تولیدکننده کیف و صاحب برند کیان‌پارس، است. او که از کودکی در بازار کیف و جامدادی مشغول به کار است، درباره وضعیت این بازار در دهه‌های گذشته می‌گوید: پدرم سراج بود و ما از کودکی، یعنی از سن هفت - هشت سالگی وارد این بازار شدیم و از سال 86 جواز این کار را در شهر مشهد دریافت کردیم. در دهه 80، تولیدات چین به صورت گسترده وارد بازار می‌شد و بحث تولید چندان مطرح نبود. همه تولیدکنندگانی که در این حوزه هم کار می‌کردند، اعم از چمدان، کیف زنانه و ... همه به واسطه واردات، متضرر بودند. در آن زمان واردات ارزان بود و همین موضوع همه را راغب کرده بود که به این سمت روی بیاورند.

او ادامه می‌دهد: وقتی واردات گسترده بود، ما تولیدکنندگان هیچ‌گاه به تنوع‌بخشی، برندسازی و ارتقای کیفیت کارهایمان فکر نمی‌کردیم. به نیاز بازار بی‌توجه بودیم؛ در نتیجه عمده کارها در یک سطح باقی می‌ماند. از سال 92 که دلار از هزار تومان به سه هزار تومان رسید و پس از آن روند افزایشی یافت، دیگر واردات مقرون به صرفه نبود؛ به همین دلیل بسیاری به سمت تهیه جنس خام پیش رفتند. برخی از کارخانه‌ها، دستگاه‌های مورد نظر را برای تهیه این اجناس خام وارد کردند. 

این تولیدکننده کیف و جامدادی، تأمین مواد اولیه را یکی از اصلی‌ترین مشکلات فعلی فعالان این عرصه می‌داند و می‌گوید: در حال حاضر دو کارخانه عهده‌دار تولید این مواد اولیه در ایران هستند. دولت جلوی واردات را گرفت و تولید و تأمین مواد اولیه به این دو کارخانه سپرده شد، اما برخی از این موضوع سوء استفاده کردند. آنها خلأ بازار را حس می‌کنند و براساس آن، قیمت‌ها را تغییر می‌دهند یا مواد اولیه را با هر کیفیتی که خود صلاح بدانند، وارد بازار می‌کنند. اگر هم اعتراضی از سوی تولیدکنندگان صورت بگیرد، آنها توجهی نمی‌کنند؛ چرا که سود خود را از خط تولید دیگری تأمین می‌کنند و به خط تولید مواد سراجی نیازی ندارند. 

محمدی موسوی با تأکید بر اینکه انحصارطلبی، مانع پاسخگویی شده است، می‌افزاید: درست همان اتفاقی که در کارخانه‌های خودروسازی رخ می‌دهد، در حوزه سراجی و تولید کیف نیز شاهد هستیم. در آنجا نیز محصولات آن دو کارخانه را پیش چشم مشتری می‌گذارند و اوج نقطه انتخاب یک مشتری، کالایی به کیفیت پراید است. در کنار کیفیت پایین برخی از مواد اولیه، ما با کمبود عرضه نیز مواجه هستیم. به عنوان مثال، آنها در ماه 100 تن مواد اولیه را عرضه می‌کنند؛ در صورتی که میزان مصرف ما هزار تن است. مابه‌التفاوت را باید به قیمت آزاد تأمین کنیم. 

به گفته این تولیدکننده؛ در حال حاضر کشورهایی مانند چین که در عرصه تولید نوشت‌افزار، حرفی برای گفتن دارند، روی سبک‌سازی کیف کار می‌کنند؛ یعنی از پارچه و موادی استفاده می‌کنند که وزن کیف را برای استفاده کودکان پایین بیاورد و بعد به لحاظ کردن آپشن‌هایی مانند جاعینکی و ... فکر می‌کنند. تولیدات ایرانی در صورت داشتن مواد اولیه مناسب، قابلیت صادرات دارد، اما تا وقتی تولیدکننده درگیر تأمین مواد اولیه باشد، نمی‌تواند به خلاقیت فکر کند. برای ارزیابی یک کیف، ابتدا رویه و پارچه کیف، سپس یراق و بعد دوخت آن را بررسی می‌کنند.

صاحب برند کیان‌پارس که در مشهد فعال است، یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان در سال جدید را کمبود نیروی انسانی عنوان می‌کند. به گفته او؛ امسال نیروی انسانی کافی در خط تولید سراجی حضور ندارند. در این دو سال، پس از شیوع کرونا، کارگرانی که به صورت اجرتی کار می‌کردند، نتوانستند به حق و حقوق خود برسند؛ به همین دلیل یا دست از این کار کشیدند و رفتند راننده اسنپ شدند یا قیمت‌ها را چند برابر کردند.

محمدی موسوی معتقد است، با توجه به این تغییرات در بازار، ما با افزایش حداقل 30 درصدی در بازار کیف مدارس روبرو خواهیم بود. طی دو سه سال گذشته اقلام مختلفی از سراجی‌ها مانند چمدان، کیف زنانه و کیف اداری با افزایش قیمت تدریجی مواجه بوده‌اند، اما کیف مدرسه به دلیل تعطیلی مدارس این امکان را نداشته است که قیمت‌ خود را تغییر دهد؛ به همین دلیل برای بسیاری از خانواده‌ها قبول قیمت امسال سخت است. 

بخش دیگر صحبت‌های این تولیدکننده به تأثیر کرونا بر میزان تولیدی خود اختصاص داشت. او می‌گوید محصولات تولیدی‌اش از سال 98 باقی مانده و در این مدت به فروش نرفته است. اگر طرح‌هایی مانند مشق احسان که به کمک ستاد اجرایی فرمان امام(ره) برگزار شد، نبود تولیدکنندگان با مشکلات بیشتری مواجه می‌شدند. 

کرونا چرخ تولید بسیاری از تولیدکنندگان کیف و جامدادی را از کار انداخت. سیدناصر موسوی، از تولیدکنندگان کیف و مدیر برند «کوک»، با اشاره به این موضوع، می‌گوید: طی این مدت از حجم مراسم‌هایی مانند عروسی و ... کم شد و از سوی دیگر، تعطیلی مدارس نیز سبب شد تا میزان تولید و فروش کیف‌های زنانه، مدارس و ... به طور چشم‌گیری کاهش پیدا کند.

او هم مانند دیگر تولیدکنندگان، تأمین مواد اولیه برای تولید محصول در سال جاری را یکی از مشکلات عمده فعالان بازار کیف مدارس می‌داند و تأکید می‌کند: میزان سهمیه‌ای که از سوی پتروشیمی به کارخانه‌های تولید مواد اولیه داده می‌شود، با میزان مصرفی که در بازار وجود دارد، برابر نیست؛ همین امر سبب شده تا سودجویان نیز از اوضاع استفاده کنند و در نهایت سود کار متوجه کسانی شود که در این بازار سهمی ندارند. 

موسوی با بیان اینکه بازار هنوز خودش را پیدا نکرده است، ادامه می‌دهد: برخلاف تأکیدات رهبر معظم انقلاب، تولیدکننده در چنین چرخه‌ای جایگاه خود را پیدا نمی‌کند. چرا تولیدکننده ضعیف است؟ چون موانعی بر سر راه تولید وجود دارد که باید به آن توجه کرد. یکی از دلایل این است که مواد خام پتروشیمی صادر می‌شود، اگر غیر از این صورت گیرد، کارخانه‌های متعددی در داخل به منظور تولید مواد اولیه شکل می‌گیرد؛ در نتیجه ما با مشکل تأمین مواد اولیه مواجه نخواهیم بود. 

به گفته این تولیدکننده؛ موانعی که در گمرک بر سر راه واردات تجهیزات صنعتی وجود دارد، از دیگر موضوعاتی است که با درایت و توجه دولت می‌تواند حل شود. در صورت نبود تجهیزات روز دنیا، نمی‌توان به ارتقای کیفیت کار فکر کرد. 

مدیر برند کوک از تجربیات خود طی این سال‌ها در بحث صادرات به کشورهای همسایه گفت. او با بیان اینکه جنس ایرانی به دلایل مختلف در منطقه می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد، ادامه می‌دهد: کیفیت محصولات و از سوی دیگر، ارزان‌تر تمام شدن این اقلام سبب شده تا جنس ایرانی در بازار منطقه حرفی برای گفتن داشته باشد. در حال حاضر، بازار عراق اقبال خوبی به سمت تولیدات کیف ایران نشان داده است. اگر موانع موجود بر سر صادرات برداشته شود، مطمئناً محصولات ایرانی می‌تواند به ورود به بازارهای جدیدی مانند کشورهای آفریقایی فکر کند.  

رهبر معظم انقلاب در چند سال گذشته با تأکید بر حمایت از نوشت‌افزار ایرانی، خواستار رفع «سنگ‌اندازی‌ها» در جریان تولید این محصولات شده‌اند. نوشت‌افزار ایرانی که در یک دهه گذشته متولد شده، حالا به این ظرفیت رسیده است که با برداشته شدن موانع و رفع دغدغه‌های تولیدکنندگان آن، آماده ورود به بازارهای جدید و رقابت با محصولات دیگر کشورها چون چین و هند شود. 

انتهای پیام/