پیامدهای «زخمِ باز» قبرس بر روابط ترکیه و اروپا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، انتشار یک عکس جنجالی در مورد دیدار روسای جمهور ترکیه و قبرس توجه بسیاری از رسانه های اروپایی را به سوی خود جلب کرد. ظاهراً اردوغان پیشنهاد آناستاسیادس برای مذاکره در پاریس را رد کرد و به جای آن یک پیشنهاد جنجالی مطرح کرده است.

نیکوس آناستاسیادیس، رئیس جمهور قبرس در اجلاس سران ناتو در مادرید پایتخت اسپانیا حضور یافته است. البته قبرس پس از وتوی ترکیه نتوانست به عضویت ناتو در بیاید و در چهارچوب شراکت با اتحادیه اروپا در اجلاس ناتو شرکت می کند.  

آناستاسیادس که با توجه به منفور بودن اردوغان نزدم مردم کشورش همواره خود را از او دور نگه می دارد، این بار برخلاف ادوار سابق تلاش کرد خود را به اردوغان نزدیک کند. رئیس جمهور قبرس در جمع خبرنگاران اعلام کرد که در نشست سران ناتو دوبار با رئیس جمهور ترکیه به شکل سرپایی سلام و احوالپرسی و صحبت کرده است.

حمایت اردوغان از تجزیه قبرس

خبرنگاران در مورد محتوای گفتگوی روسای جمهور قبرس و ترکیه سوال کردند.

آناستاسیادس در پاسخ گفت: «من در ضیافت سران، دست امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه را کشیدم و با او نزد اردوغان رفتیم. من خیلی واضح گفتم: به پاریس بیایید تا در آنجا مذاکره کنیم و اختلافات ما خاتمه پیدا کند، اما اردوغان در پاسخ به من گفت: نه. چرا پاریس؟ به جمهوری ترک قبرس شمالی بیایید تا در آنجا با هم دیدار کنیم.»

شکل و ادبیات پاسخ اردوغان به درخواست رئیس جمهور قبرس بسیار جنجالی و عجیب است. چرا که او آشکارا در حضور رئیس جمهور قانونی یک کشور از گفتمان تجزیه کشور او صحبت کرده و اعلام می کند: به آن بخشی که ما از جداشدندش از کشور شما حمایت می کنیم بیایید تا صحبت کنیم. طبیعتاً در صورتی که رئیس جمهور قبرس چنین درخواست را قبول کند دو معنای سیاسی و حقوقی مهم دارد: 1.پذیرفتن عبارت و ساختاری به نام «جمهوری ترک قبرس شمالی. 2.رضایت دادن به تحت الحمایه بودن و تحت قیمومیت بودن بخشی از خاک کشورش.

عبارت معنی دار (Open wound)

رئیس جمهور قبرس برای توصیف وضعیت معضل حقوقی و سیاسی بین ترکیه و قبرس از یک عبارت پزشکی استفاده کرده که انتخاب آن هوشمندانه و دقیق است. او عبارت «زخم باز» را انتخاب کرده (Open wound) است.

معنای تلویحی این عبارت چنین است که معضلات کنونی در جزیره قبرس که به خاطر پافشاری ترکیه بر سیاست تجزیه این جزیره به وجود آمده یک زخم باز است که می تواند به مرور زمان عفونی شود و پیامدهای ناگواری به دنبال بیاورد.  

رئیس جمهور قبرس گفته است: «ضرورت همکاری برای تامین امنیت، واقعیتی به نام زخم باز در قبرس را به یاد همه انداخت. تا زمانی که مسئله قبرس حل نشده باقی بماند، تهدیدی برای صلح و امنیت در شرق مدیترانه و همچنین تهدید به طور کلی اروپا خواهد بود. ترکیه باید به طور سازنده در تلاش برای یافتن یک راه حل مناسب مطابق با قوانین بین المللی مشارکت کند.»

دیپلماسی گسترده قبرس در نشست سران ناتو

آناستاسیادس یکی از رهبران و دیپلمات هایی است که به طور مرتب و منظم از توییتر استفاده می کند. او اغلب توییت های خود را به زبان های یونانی و انگلیسی منتشر می کند و با آن که سن و سالی از او گذشته، زمان و توان زیادی را به دید و بازدیدهای دیپلماتیک اختصاص می دهد.

رئیس جمهور قبرس درباره دیدار خود با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا نوشته است:«در حاشیه شام سران ​​یورو آتلانتیک به تفصیل در مورد وضعیت اوکراین بحث شد. من تاکید کردم که همه کشورهای اتحادیه اروپا و ناتو به ترتیب باید به تحریم‌های روسیه بپیوندند تا تحریم‌ها موثر واقع شود. همچنین در مورد بن بست کنونی در مورد مسئله قبرس تبادل نظر کردیم. من استدلال کردم که باید با کمک آمریکا و سایر شرکا یک راه حل کاربردی و عملی مورد بررسی قرار بگیرد که کاملاً امکان پذیر باشد.»

آناستاسیادس با توجه به نقش مهم انگلیس به عنوان یکی از ضامنین مذاکرات قبرس، درباره دیدار خود با بوریس جانسون نیز نوشته است: «ناامیدی خود را با توجه به عدم پیشرفت در تلاش ها برای از سرگیری مذاکرات در مورد موضوع قبرس ابراز کردم. موافقت شد که در اولین فرصت ممکن به موضوع گفتگوها برگردیم.»

رئیس جمهور قبرس پس از دیدار با امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه و ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو گفته است:«مجدداً تأکید کردیم که اتحادیه اروپا و ناتو باید برای مقابله با چالش‌های عظیم با یکدیگر همکاری کنند. اتحادیه اروپای قوی و توانا قطعاً می‌تواند به امنیت اروپا کمک کند. با احترام کامل به استقلال تصمیم‌گیری و رویه‌های دو سازمان و همچنین قوانین بین‌المللی، باید از انسجام با ناتو حمایت کرد.»

قبرس چه می خواهد؟

بین غایت و اهداف ترکیه و جمهوری قبرس تفاوت از زمین تا به آسمان است. ترکیه خواهان آن است که بخش شمالی جزیره تحت حاکمیت «جمهوری ترک قبرس شمالی» آید و دولت آن از سوی همه کشورهای جهان به رسمیت شناخته شود، اما آناستاسیادس می خواهد مذاکراتی را که در سال 2017 در سوئیس ترک کرد، ادامه دهد. رهبر یونانی قبرس خواستار اجرای دقیق «قطعنامه‌های سازمان ملل» است و می‌خواهد مذاکرات قبرس را بر اساس تلاش برای رسیدن به ساختار فدراسیون ادامه دهد.

حمایت ترکیه از استقلال بخش ترک نشین جزیره قبرس در حالی است که در این حوزه، چهار مشکل جدی دارد:

1.هنوز هیچ کشوری حاضر نشده استقلال ترک ها بر شمال قبرس را به رسمیت بشناسد.

2.اداره قبرس و پرداخت هزینه های شصت هزار نفر نیروی نظامی و انتظامی ترکیه در این جزیره، هر سال صدها میلیون دلار هزینه بر دست دولت آنکارا می گذارد.

3.دولت غیررسمی قبرس ترک فاقد ثبات و محبوبیت اجتماعی است.

4.بخش مهمی از احزاب قبرس ترک با ایده استقلال مخالفند و حامی گفتمان مشارکت در اداره قبرس واحد و زندگی در کشور فدرال هستند. آنان معتقدند که حمایت از تفکر جاه طلبانه و جدایی خواهانه ترکیه در قبرس، زندگی نسل های آتی مردمان ترک قبرس را به خطر انداخته است.

شواهد نشان می دهد که در حال حاضر موضوع قبرس به اصلی ترین اختلاف بین ترکیه و اتحادیه اروپا تبدیل شده است و توصیف «زخم باز» برای این معضل، به جا و مناسب است. تا چند سال پیش در گزارش های اتحادیه اروپا به طور مداوم از مشکلات نظام حقوق داخلی ترکیه و ظلم به اقلیت ها صحبت می شد، اما حالا نگرانی درباره این موضوعات، جای خود را به انتقاد از ترکیه بابت ماجراجویی در شرق مدیترانه و  انتقاد از سیاست مداخله گرانه اردوغان و تحرکات غیر قانونی در قبرس داده است.

انتهای پیام/