وقتی فقر مراکز اقامتی به صادرات نامرئی استان سمنان لطمه می‌زند/ «سرخه» شهری بدون مسافرخانه در قلب ایران
فقر مراکز اقامتی به‌ویژه برای اقشار متوسط جامعه امروز به یکی از مهم‌ترین موانع توسعه صنعت توریسم در کشور بدل شده و این معضل در برخی شهرهای استان سمنان نیز به وضوح قابل‌لمس است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان، فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری یعنی حمل و نقل، اقامت و پذیرایی اولین شرط لازم برای توسعه این صنعت درآمدزا محسوب می‌شود و کشورهایی که تصمیم به استفاده بهینه از ارزش افزوده این صنعت مهم در سراسر جهان دارند همواره در تلاش هستند این زیرساخت‌ها را با بهترین شرایط برای استقبال از گردشگران مهیا کنند.
استان سمنان نیز در محور بین‌المللی تهران- مشهد مقدس واقع شده و این موقعیت جغرافیایی سبب شده است، سالانه میلیون‌ها مسافر و زائر از جاده‌های این استان درحال عبور و مرور باشند و بخش عمده‌ای از این مسافران برنامه‌ریزی می‌کنند تا قبل از رسیدن به مشهد مقدس از جاذبه‌های بین‌راه نیز بهره برده و بدون تردید مهیا شدن مراکز مناسب اقامتی برای اقشار مختلف یکی از پیش‌نیازها است.
سمنان استانی در قلب کویر ایران است که علیرغم کویری بودنش همه چهارفصل را در خود جای داده است. به صورتی که تنوع اقلیمی و پوشش‌های گیاهی در این استان از کویر رملی گرفته تا مراتع درجه سه، دو و یک و حتی جنگل‌های درختچه‌ای و تُنُک و البته جنگل‌های پهن‌برگ هیرکانی را تنها در یک استان کشور می‌توان از نزدیک تجربه کرد.
قرار داشتن در چنین موقعیتی خود مزیتی بزرگ برای هر استانی به شمار می‌رود تا مدیران آن عزم خود را برای فراهم کردن شرایط و زیرساخت‌های لازم برای افزایش ضریب ماندگاری مسافران و زائران جزم کنند و به قول معروف با ایجاذ زیرساخت‌های مناسب مسافران را در منطقه اقامت دهند و از بودنشان برای رونق صنایع مرتبط با گردشگری و البته خود گردشگری استفاده بهینه داشته باشند و کاروانسراهای تاریخی موجود در استان سمنان خود گواه این مهم است که باید به موضوع اقامت مسافران در منطقه توجه ویژه داشته باشیم.
با توجه به اینکه استان سمنان به لحاظ قدمت هویتی به درازای تاریخ دارد که وجود بناهای تاریخی، کاروانسراها، امامزادگان، علمای شاخص و برجسته همچون بایزید بسطامی و دیگر عالمان و شاعران و اندیشمندان خود سندی گویا در تصدیق این موضوع است.
تبدیل معبر به مقصد
برخورداری از این جذابیت‌ها و ظرفیت‌ها برای جذب گردشگران قطعاً کافی و وافی نیست و به اذعان مدیران ذی‌ربط برای تبدیل شدن استان سمنان از معبر به مقصدی برای گردشگری نیازمند فراهم ساختن زیرساخت‌های مورد نیاز است.
یکی از این زیرساخت‌ها اماکن و مجموعه‌های اقامتی است که در شهرهای مختلف چنین استانی با این ظرفیت‌های بیشمار به‌ویژه در حوزه گردشگری بسیار مهم و ضروری است.
در استان سمنان 15 هتل، یک هتل‌آپارتمان، یک متل، پنج مهمان‌پذیر، 10 اقامتگاه سنتی، 72 خانه مسافر، سه مجتمع گردشگری و 95 اقامتگاه بوم‌گردی و ... با سه هزار و 800 تخت پذیرای مسافران نوروزی هستند.
با احتساب سایر مراکز اقامتی زیر نظر آموزش‌وپرورش و سایر ادارات و ... استان سمنان می‌تواند پذیرای هفت هزار و 400 نفر- شب باشد.
اما پرسش اینجاست که چرا در برخی از شهرهای این استان مجموعه‌های اقامتی یا کم است یا به‌طورکلی وجود خارجی ندارد؛ مانند شهر سرخه که از وجود حتی یک مسافرخانه نیز بی‌بهره است و این در حالی است که این شهر ظرفیت‌های بسیار ارزشمندی در حوزه گردشگری داشته و این مهم می‌تواند به یکی از محورهای توسعه در این شهرستان بدل شود.
فقر مراکز اقامتی؛ چالش اساسی گردشگری در سرخه
یکی از شهروندان سرخه که از قضا فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این شهرستان نیز هست؛ در مورد نداشتن اسکان دائم در سرخه گفت: مسلماً شهرستان سرخه به دلیل قرار گرفتن در مسیر راه تهران- مشهد و جاده ابریشم و تردد زیاد مسافران و ترانزیت‌ها احتیاج مبرمی به حداقل امکانات اسکان دارد؛ از جمله مسافرخانه و سوئیت و... کما اینکه داشتن سوئیت، هتل و مسافرخانه از ملزومات یک شهرستان است.
محمد ادهم بیان کرد: مسئولان در اسرع وقت برای ایجاد مکان مناسبی برای مسافران اقدام کنند؛ خوشبختانه در اطراف پلیس‌راه زمین و مکان فراوانی برای این امر موجود است.
این شهروند سرخه‌ای افزود: البته اگر در داخل شهرستان هم مکان مناسبی برای اسکان مسافران باشد؛ برای توسعه شهرستان هم از نظر اقتصادی و هم از نظر بوم‌شناسی و بازدید از آثار باستانی شهرستان سرخه که کم هم نیستند و ... مؤثر و مفید خواهد بود.
ادهم همچنین گفت: چند وقت پیش یک مسافر قصد ماندن یک‌شب را در شهرستان سرخه داشت و زمانی که سراغ همچنین مکانی را از من جویا شد، ماندم کجا را به ایشان معرفی کنم! و وقتی گفتم چنین مکانی را نداریم از تعجب چند ثانیه سکوت کرد و مات ماند و گفت مگر ممکن است شهرستانی مکانی برای اسکان مسافران نداشته باشد؟! و این موضوع برای من که شهروند سرخه هستم و اینجا زندگی می‌کنم بسیار خجالت‌آور بود.
یکی دیگر از شهروندان نیز گفت: یکی از مسائل مهم در سرخه ایجاد یک هتل یا مهمان‌پذیر است واقعاً برای شهرستانی با این عظمت که سالانه هزاران نفر از زائران آقا علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام از این شهرستان عبور می‌کنند ساعاتی را در زائرسرا استراحت می‌کنند و بعد به ادامه مسیر می‌پردازند؛ اما جایی در شهرستان وجود ندارد تا یک‌شب را در سرخه سکونت داشته باشند.
علی فیض که در ورودی شهر سرخه کاسبی می‌کند، افزود: بنده بارها دیده‌ام عزیزانی از اقصی نقاط ایران وارد شهر می‌شوند و از ما می‌پرسند آیا در این شهر جایی پیدا می‌شود تا یک‌شب در شهرستان سرخه باشیم و ساعاتی را در شهر سرخه بگذرانیم و ما با عرض شرمندگی می‌گوییم «خیر»؛ جایی برای اسکان در شهر سرخه وجود ندارد! و سؤال این است که چرا ما از این ظرفیت و این جمعیت عظیمی که از شهرستان سرخه عبور می‌کنند استفاده نمی‌کنیم و همین موضوع سبب شده است مسافران و زائران فقط ساعاتی کوتاه را در زائرسرا برای استراحت توقف و بعد آنجا را ترک می‌کنند.
این شهروند سرخه‌ای گفت: درخواست و مطالبه ما از مسئولان و به‌ویژه از فرماندار جوان بومی‌مان این است که با جذب یک سرمایه‌گذار توانمند یک مجموعه بسیار عالی را با عنوان هتل یا مهمان‌پذیر در شهر سرخه در کوتاه‌ترین زمان ممکن افتتاح کنند تا هر مسافری که بخواهد یک‌شب را در شهر سرخه بگذارند سردرگم نشود.
فیض ادامه داد: قطعاً و یقیناً ایجاد یک چنین مجموعه‌ای در یک شهرستان باعث توسعه و پیشرفت آن شهرستان خواهد شد اگر این مجموعه افتتاح شود؛ ماهانه جمعیت بسیاری وارد شهر خواهند شد و وقتی جمعیتی وارد شهری شود برای کل مجموعه شهرستان مفید است آن شهرستان به مسافران شناسانده می‌شود و از میراث فرهنگی و آثار تاریخی آن شهر بازدید خواهند کرد از صنایع‌دستی و سوغات شهر خرید خواهند کرد و بسیاری از موارد دیگر که اینجاست که باید بگوییم مسئولان سرخه، فرماندار، شورای شهر هر چند که بسیار دیر شده است؛ اما لازم است هر چه سریع‌تر در این زمینه اقدام کنند.
یکی از مسافران عبوری از سرخه که قصد داشت چند ساعتی را در پارک ورودی این شهر استراحت کند نیز با انتقاد از فقدان فضای اقامتی در این شهر گفت: وجود یک مسافرخانه، زائرسرا، سوئیت برای اسکان مسافران در هر شهری الزامی است؛ هر چند که مشکلات و شرایط خاص خودش رو هم دارد، شهر سرخه به خاطر قرار گرفتن در جاده اصلی تهران به مشهد متأسفانه از این امکانات بی‌بهره است.
وی که اهل کرمانشاه بوده و به قصد زیارت امام رضا (ع) بار سفر بسته بود عنوان کرد: مسئولان شهرستان باید به فکر این موضوع باشند و برای اسکان مسافران نه به‌صورت موقت بلکه به‌صورت دائم یک فکر و چاره‌ای اساسی کنند.
احمد مونسان یکی دیگر از شهروندان سرخه با تأکید بر لزوم توسعه اماکن اقامتی در استان سمنان به ویژه این شهرستان بیان کرد: احداث مسافرخانه با هزینه زیاد و مشکلات خاصی که دارد برای توسعه سرخه تأثیر خاصی ندارد چون اکثر مسافران در سرخه گذری هستند و بیشتر از یک‌شب یاچندساعت در اینجا نمی‌مانند مگر اینکه زیرساخت‌های میراث فرهنگی و تفریحی را گسترش دهیم تا سبب ماندگاری مسافران در شهر شود.
کم‌توجهی مدیران گذشته و برنامه‌ریزی برای توسعه مراکز اقامتی در آینده
حجت‌الله کرمانی، فرماندار سرخه اظهار کرد: اینکه چرا سرخه مسافرخانه ندارد؛ باید از مسئولان گذشته پرسید و باید بگویم که احدی حوزه گردشگری و ماندگاری در سرخه را جدی نگرفته است درصورتی‌که هم ظرفیت گردشگری در سرخه موجود است و هم دلیل برای ماندگاری مسافران؛ ولی به هر دلیلی تا به امروز متأسفانه به این موضوع توجه نشده است.
وی با تأکید بر اینکه باید نسبت به ایجاد مجموعه‌ای اقامتی و جذب سرمایه‌گذار در این زمینه اقدام شود، گفت: در سرخه در بحث سرویس‌های بهداشتی و هم اسکان موقت 24 و 48 ساعته مشکل وجود دارد.
فرماندار سرخه یکی از موضوعات مهم در بحث ایجاد مسافرخانه را جذب سرمایه‌گذار عنوان کرد و بیان کرد: با سرمایه‌گذارانی که به ما مراجعه می‌کنند و می‌خواهند سرمایه کوچکی را برای این جریان بگذارند در مورد مسافرخانه و یا سوئیت در حال هماهنگی است که این مطلب نهایی و انجام شود.
کرمانی عنوان کرد: شاید یک اشکال دیگری که به این موضوع شده این بوده که همه‌ساله عید محل اسکان موقت هم در مساجد و هم مدارس مهیا شده و به موضوع احداث یک مسافرخانه به همین دلیل توجه نشده که شاید در طول سال هم نیاز به اسکان دو یا سه‌روزه باشد و همین‌جا قول می‌دهم پیگیر این موضوع با کمک شورا و شهرداری سرخه خواهم بود.
وی تصریح کرد: باید تمام جوانب کار را برای احداث مسافرخانه در نظر گرفت تا سرمایه‌گذار نیز متضرر نشود و قطعاً پیگیری این موضوع نیازمند تدوین برنامه‌ای مدون و اصولی دارد تا در نهایت منجر به توسعه صنعت گردشگری در سرخه شود.
«بیابانک» مقصد جذاب گردشگری برای بوم‌گردی؛ توسعه اقامتگاه‌ها در دستور کار است
امیر امیدیان، سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سرخه نیز اظهار داشت: مجموعه برنامه‌هایی اینکه میراث فرهنگی سرخه انجام داده برای اینکه مردم و گردشگران بیشتر در شهر بمانند و از مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی شهر استفاده کنند یکی بحث افتتاح «موزه میراث دینی در مسجد چهل‌ستون» و دیگری اینکه دو بنا از بناها هم‌خانه حشمت اللشکر و آب‌انبار است که آماده استقبال از مسافران ولی چون سرخه مسافرخانه‌ای ندارد مردم هم برای آمدن به داخل شهر رغبت نمی‌کنند.
وی ادامه داد: دو پایگاه اطلاع‌رسانی در پلیس‌راه سرخه و کاروانسرای لاسجرد مستقر شده، برنامه‌های فرهنگی نیز در سطح شهر انجام می‌شود و بازارچه صنایع‌دستی در مجموعه پلیس راه‌اندازی شده است و از انجام همه این فعالیت‌ها هدفمان این است که بتوانیم در بحث جذب و حضور گردشگران در سرخه قدمی برداریم.
امیدیان بیان کرد: اسکان سرخه به چند دسته تقسیم می‌شود یکی بحث بوم گردی است که تمرکز در روستای بیابانک است و مورد دوم بحث اسکان‌های موقت است که در مجموعه زائرسرا در سرخه و لاسجرد است.
وی با اشاره به اینکه در ایام خاص از ظرفیت‌های خاص و موقت برای استقرار مسافران در شهرستان سرخه استفاده شده است ادامه داد: اسکان فرهنگیان و دیگر مسافران در مدارس و اماکن آموزش‌وپرورش در طول ایام پر تردد به ویژه نوروز و تابستان صورت گرفته و این مراکز در ایام پیش‌بینی شده به صورت موقت به مردم خدمات‌دهی می‌کنند. البته سپاه هم با توجه به مطالبه مردمی و نیازی که وجود داشت؛ مراکزی را برای اسکان در شهرستان سرخه راه‌اندازی کرده است.
مراکز اسکان دائم نداریم؛ فعلاً پارک‌ها و مراکز موقتی چاره کار است
سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سرخه با اشاره به تردد بسیار بالای مسافران در دو روز پایانی سال 1400 و آغاز تعطیلات نوروزی امسال در این شهرستان، تصریح کرد: در روزهای 28 و 29 اسفندماه که زمان پیک مسافر بود؛ به طوری که ظرفیت مکان‌های اسکان هم در سمنان و هم در سرخه تکمیل شده و سرریز مسافران را به شهرستان مهدی‌شهر هدایت شد.
امیدیان با بیان اینکه پارک‌ها و فضاهای سبز به‌صورت اسکان موقت در شهرستان پذیرای مسافران است عنوان کرد: در سرخه مکانی برای اسکان دائم نداریم و بخش خصوصی تا به امروز رغبت به این کار نداشته است؛ حال آنکه اگر بخش خصوصی رغبت داشته باشد ما مجوز می‌دهیم و حمایت هم می‌کنیم هم به‌صورت وام‌های کم‌بهره و هم مساعدت‌های فنی.
وی در مورد میزان و آمار اقامت مسافران در سرخه گفت: اگر ملاک ما یک‌شب خواب باشد آماری که در طول روز می‌گیریم معمولاً در این ایام متفاوت است ولی در مجموع بررسی‌های ما نشان از رشد مسافرت و آمارهای اقامت در سطح شهرستان سرخه می‌دهد.
نظر متفاوت مدیرکل میراث فرهنگی درباره توسعه مراکز اقامتی در سرخه؛ سمنان نزدیک است نیازی نداریم
امیر کرم زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سمنان اظهار داشت: با توجه به نزدیکی شهرستان سرخه به سمنان و وجود فاصله‌ای 20 کیلومتری بین این دو شهر نیازی احداث تجهیزات اقامتی نیست.
وی با اشاره به نبود هتل و مسافرخانه در سرخه گفت: تقویت خانه‌های بوم گردی در سرخه برای جذب مسافران و گردشگران در دستور کار قرار دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سمنان در مورد نبود پتو در مجموعه اسکان زائرسرای سرخه گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا به لحاظ بهداشتی مخالف این موضوع هستیم و مسافران و گردشگران نیز اکثراً برای پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی تمامی تجهیزات مسافرتی مورد نیاز را به همراه خود دارند و از این لحاظ مشکل خاصی وجود ندارد.
کرم زاده با بیان اینکه برنامه‌ای برای احداث مسافرخانه در سرخه نداریم گفت: اگر بخش خصوصی تمایل به احداث مسافرخانه داشته باشد؛ مشکلی وجود ندارد؛ چون همان‌طور که گفتم در سرخه با توجه به نزدیکی به سمنان نیاز به وجود هتل یا مسافرخانه ندارد.
توسعه صنعت توریسم و گردشگری امروزه در سرتاسر جهان مورد توجه ویژه است و در کشور ما ایران نیز در اکثر استان‌های کشور به این موضوع با نگاهی خاص و ویژه مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که توسعه این صنعت مزیت‌های بسیاری همچون اشتغال‌زایی، رونق اقتصادی و ... را به همراه دارد.
اما نکته اینجاست که توسعه این صنعت نیازمند فراهم کردن پیش‌زمینه‌های لازم همچون زیرساخت‌های لازم از حوزه راه و ایمنی جاده‌ها و خطوط ریلی و هوایی گرفته تا اماکن اقامتی درخور شأن گردشگران و مسافران. نکته‌ای که لازم است بیش از گذشته مورد توجه متولیان این حوزه باشد.
انتهای پیام/363/ی
