"سمنوپزان" آیینی ریشه‌دار در سرخه + تصویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سمنان،  رسومات کهن و دیرینه که ریشه در عقاید و باورهای مردمی دارد همواره مورد توجه افراد جامعه است و  با گذشت زمان زیادی که از پیدایش آن می‌گذرد بازهم در هر زمانی که برگزار شود جذابیت‌های خاص خود را دارد.

ایام محرم به ویژه در دهه نخست آن در جای جای این سرزمین آیین‌ها، آداب و رسوم مختص به خود را دارد که نشان از اصالت، باورها و اعتقادات مردم همان منطقه است. بعضی از این آداب و رسوم مشترک و برخی نیز فقط خاص مردم یک شهر و یا روستا است.

سمنوپزان به عنوان یکی از آثار معنوی استان سمنان محسوب می‌شود که در سراسر این استان از جمله شهرستان سرخه به مناسبت‌های مختلف مذهبی با توسل به نام مبارک حضرت زهرا(س) اجرا می‌شود.

یکی از بانوان فعال در سنت دیرینه سمنوپزان در شهرستان سرخه می‌گوید: پخت سمنو به این صورت است که جمعی از بانوان دور هم می‌نشینند و  گندم مورد نیاز را تمیز می‌کنند و بعد آنها را تا سه روز در آب نم می‌گذارند.

محترم امامی اضافه می‌کند: بعد از سه روز گندم‌ها را روی توری ریخته و پس از چند روز که جوانه زدند آنها را از روی تور جدا می‌کنند و داخل چرخ ریخته و بعد از چرخ کردن و گرفتن آب گندم‌ها آنها را داخل تشت و قابلمه می‌ریزند.

وی می‌افزاید: بعد از این مرحله جوانه‌های گندم باید کوبیده و خرد شوند؛ شیره اول گندم را که شیره اصلی و بسیار شیرین است، کنار می‌گذارند و در مراحل آخر به سمنو اضافه می‌کنند و گندم‌ها را هفت مرتبه دیگر می‌کوبند و با آرد خمیر می‌کنند.

این بانوی سرخه‌ای بیان می‌کند: پخت سمنو اغلب از اذان صبح شروع می‌شود و تا اذان صبح روز بعد ادامه دارد؛ به این ترتیب که صبح زود آب گندم‌ها را در داخل دیگ‌های مسی- بر اساس این اعتقاد که ظرف مسی باعث جا افتادن سمنو و خیر و برکت می‌شود- می‌ریزند و آتش زیر دیگ را با گفتن "بسم الله" روشن می‌کنند.

امامی می‌افزاید: در سمنوپزان سرخه، با مشارکت بانوان تا شب دیگ‌ها را هم می‌زنند تا وقتی که مواد داخل دیگ حالت سفت‌تری به خود بگیرد و در این حالت  دیگ‌های سمنو را به اصطلاح محلی دم می‌کنند؛ به این صورت که آتش زیر دیگ‌ها را برمی‌دارند و درب دیگ‌ها را می‌گذارند و از شب تا صبح دیگ‌ها به همین حالت باقی می‌مانند ساعت 3 و نیم بامداد درب دیگ‌ها را می‌بندند و به اصطلاح سمنو را دم می‌کنند.

به گزارش تسنیم، در مراسم پخت سمنو که در شهر سرخه اغلب با مشارکت بانوان انجام می‌شود؛ حین پخت، سمنو را با ذکر دعا و قرائت قرآن و حدیث کسا و مداحی و حاجت طلبی هم می‌زنند و این شور و حال معنوی تا زمان تقسیم سمنو ادامه دارد.

 سمنوپزان عقیده دارند که پس از دم کردن دیگ، حضرت فاطمه(س) هم مانند گروه زنان به محل سمنو‌پزان می‌آیند و پای دیگ نماز به جا می‌آورند. به همین دلیل جانماز خاصی در گوشه‌ای از محل سمنوپزان می‌گسترانند که کسی حق نماز خواندن در آن را نخواهد داشت.

بعد از اطمینان از دم کشیدن که بعد از نماز صبح روز بعد است به صورت دسته جمعی دور دیگ صلوات می‌فرستند و سپس اقدام به برداشتن پارچه می‌کنند و همگی با هم نظاره‌گر سطح سمنو می‌شوند زیرا که اعتقاد دارند فرورفتگی سطح سمنو نشانه دست حضرت فاطمه(س) است؛ این موضوعی است که عوام بیان می‌کنند و البته بزرگان دین نیز آن را تأیید کرده‌اند.

انتهای پیام/363/ح