دستاوردهای حوزه آب دولت در محروم‌ترین استان کشور/ چشم‌انداز روشن آبی در انتظار سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، وضعیت منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی‌رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور نامطلوب است، اما شرایط جنوب شرق به ویژه سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه به مراتب بحرانی‌تر شده است.

این خطه که در واقع با دربرگرفتن 11.4 درصد مساحت کشور، پهناورترین استان ایران محسوب می‌شود، از یک سو از فقر منابع آبی و از سوی دیگر به دلیل سال‌ها خشکسالی رنج می‌برد، وضعیتی که زخم‌های آن به قدری عمیق شده که شرایط را بیش از هر نقطه‌ای در این خطه بحرانی کرده است.

شرایط در این استان به گونه‌ای است که تأمین آب 48 درصد شهرها و روستاها وابسته به منابع زیرزمینی بوده، منابعی که پایدار نیست، 38 درصد آن نیز وابسته به آب‌های سطحی است که به شرایط رودخانه هیرمند و آب‌های مرزی وابستگی دارد و در این میان تنها 14 درصد آن از طریق شیرین‌سازی آب از دریا و آب‌های زیرزمینی لب شور تأمین می‌شود.

بدون تردید در استانی که منابع آبی پایداری ندارد و آثار بیش از دو دهه خشکسالی بر پیکره آن سنگینی می‌کند، اجرای طرح‌های بلند‌مدت به منظور جبران کمبودها بیش از هر نقطه‌ای ضروری و البته حیاتی است که در همین راستا طی سال‌های گذشته طرح‌های متعددی تعریف شد که از جمله آن می‌توان به طرح انتقال آب از دریای عمان اشاره کرد.

پروژه‌ای حیاتی که متاسفانه طی سال‌های قبل در حد حرف باقی ماند و در عمل اقدامی برای اجرای آن صورت نگرفت، تا این که پس از سال‌ها چشم انتظاری، این طرح که در واقع آرزوی دیرینه مردمان سیستان و بلوچستان است، به همت دولت سیزدهم و همکاری مجلس به قانون تبدیل و عملیات اجرایی آن در 4 فاز مختلف آغاز شد.

در شمال استان نیز ضمن اقدامات پیگیرانه برای تحقق حق‌آبه، بدون از دست دادن زمان و فرصت‌، همزمان عملیات اجرایی حفر چاه‌های ژرف به عنوان یکی دیگر از طرح‌های نافرجام که پیش از این اقدام موثری برای آن صورت نگرفته بود، آغاز شد، که در این راستا اولین پروژه نمک‌زدایی آب‌های ژرف کشور با احداث آب‌شیرین‌کن و اجرای خطوط انتقال همزمان با هفته دولت به بهره‌برداری رسید.

آغاز آبرسانی به 1751 روستای محروم

علیرضا قاسمی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با بیان اینکه در دولت سیزدهم، توسعه زیرساخت‌های حیاتی به خصوص در روستاها و مناطق محروم مورد توجه ویژه است، به تشکیل شورای جهاد آبرسانی توسط وزارت نیرو اشاره کرد و افزود: این شورا با هدف تسریع در آبرسانی به روستاها و رفع محرومیت در نقاط مختلف کشور ایجاد شد و برنامه‌های مدونی در دستور کار این شورا قرار دارد.

وی از طرح بزرگ محرومیت‌زدایی در قالب آبرسانی به 10 هزار روستای هدف، به عنوان یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های عمرانی کشور یاد کرد و گفت: در فاز اول، عملیات اجرایی طرح آبرسانی به 7138 روستا با جمعیت 3 میلیون و 350 هزار نفر، و سرمایه‌گذاری 19 هزار میلیارد تومان آغاز شد.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه در طرح فوق، آبرسانی به 1751 روستا در قالب 11 طرح بزرگ، به استان سیستان و بلوچستان تعلق دارد، بیان کرد: این طرح‌ها به منظور رفع تنش آبی و تأمین آب پایدار در سطح 12 شهرستان استان با جمعیتی حدود 554 هزار نفر در حال اجراست.

قاسمی در ادامه گفت: به منظور تکمیل طرح فوق، اجرای  3 هزار و 500 کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع آب شرب، 117 باب مخازن بتنی زمینی همراه با دیوارکشی به حجم  155 هزار و 450 مترمکعب، احداث 50 باب ایستگاه پمپاژ با ظرفیت 3354 لیتر بر ثانیه همراه دیوارکشی، با اعتبار 48 هزار و 290 میلیارد ریال بر اساس فهرست بهای سال 1400 در دستور کار قرار دارد.

به گفته وی، تاکنون بیش از 225 کیلومتر لوله‌گذاری شبکه توزیع و خطوط انتقال انجام و برای 84 روستا شبکه توزیع اجرا شده است که به ترتیب به خطوط انتقال متصل و آبدار می‌شوند.

صدور مجوز برداشت 10 میلیون مترمکعب آب؛

مدیرعامل شرکت آبفای سیستان و بلوچستان با اشاره به وضعیت ناپایدار منابع آبی در استان بیان کرد: آب شرب 5 شهرستان و 954 روستای منطقه سیستان و بخشی از شهر زاهدان به عنوان مرکز استان از چاه‌نیمه‌ها صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه تأمین آب مردم مناطق یاد شده نباید به حقابه رودخانه هیرمند وابسته باشد، افزود: همزمان با استقرار دولت سیزدهم و بازدید وزیر نیرو از منطقه سیستان، استفاده از ظرفیت چاه‌های ژرف به طور جدی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و مجوز برداشت آب به میزان 10 میلیون متر مکعب در سال توسط وزیر نیرو صادر شد.

به گفته قاسمی، استفاده از این پتانسیل آبی جدید، در دشت سیستان و منطقه گشت سراوان، به منظور انتقال و توزیع آب شرب انجام می‌شود که در این راستا پاکات پیشنهاد قیمت سرمایه‌گذاران اخذ و در مرحله بررسی و ارزیابی قیمت قرار دارد.

مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان در ادامه به تأمین بخشی از کمبود آب شرب شهر زاهدان از دشت حرمک به میزان 250 لیتر بر ثانیه اشاره کرد و گفت: این طرح با تکمیل حفر و تجهیز 10 حلقه چاه و خطوط انتقال آب وارد مدار بهره‌برداری شده و تأثیر آن به گونه‌ای بود که کمترین افت فشار و قطعی آب در شهر زاهدان سپری شد.

قاسمی افزود: به دلیل وجود پتانسیل منابع آب زیرزمینی در دشت هامون – هیرمند، مجوز حفر 10 حلقه چاه جدید توسط وزارت نیرو صادر شد که در سال جاری عملیات حفاری آن در دستور کار شرکت قرار خواهد گرفت.

صدور مجوز شیرین‌سازی آب دریا

وی به یکی دیگر از مصوبات سفر وزیر نیرو به همراه رییس جمهور به استان اشاره کرد و گفت:‌ در پی این سفر، مجوز شیرین‌سازی آب دریا به میزان 50 هزار متر مکعب برای تأمین نیاز آبی شهرها و روستاهای چابهار، کنارک و دشتیاری (روستاهای نوار ساحلی)، صادر شد.

قاسمی افزود: در مرحله نخست، 25 هزار مترمکعب شیرین‌سازی انجام می‌شود که همه مراحل اداری و فرایندهای انتخاب سرمایه‌گذار در بازه زمانی کوتاه انجام شده است و در قالب الحاقیه به سرمایه‌گذار موجود، اجرای طرح واگذار شده و هم‌اکنون مراحل اجرایی طرح و خرید تجهیزات مورد نیاز آغاز شده است.

وی با تأکید بر اینکه طرح آبرسانی و انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان در دولت سیزدهم کلید خورد، خاطرنشان کرد: به همت دولت و برنامه‌ریزی که در این دوره صورت گرفته، شاخص آبرسانی روستایی در استان با یک جهش بیست درصدی به بالای 90 درصد خواهد رسید.

آبرسانی به 149 روستا طی سال 1400 تاکنون

قاسمی، به تشریح بخشی از اقدامات این شرکت طی سال 1400 تاکنون پرداخت و گفت: طی سال 1400 در قالب 17 طرح آبرسانی در 9 شهرستان جنوب و مرکز استان، آبرسانی به 149 روستا با جمعیت 86 هزار نفر از محل اعتبارات ملی و استانی صورت گرفت که متناسب با آن شاخص بهره‌مندی از آب شرب در سطح روستاهای استان با جهش 2 درصدی به حدود 72 درصد رسید.

وی حجم عملیات اجرایی برای روستاهای بهره‌مند از آب شرب در سال1400 را شامل 207 کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع، 2225 مترمکعب مخزن ذخیره و حفر و تجهیز 11 حلقه چاه عنوان کرد.

قاسمی در ادامه به تأمین آب جمعیت حاشیه‌نشین شهرها اشاره کرد و گفت: همزمان در سطح شهرهای استان از جمله شهر زاهدان، توسعه شبکه آب شرب در مناطق حاشیه‌نشین شهر در نقاط شمالی زاهدان شامل مناطق همت‌آباد و قاسم‌آباد نیز صورت گرفته است.
وی با اشاره به جمعیت بهره‌مند از نعمت آب شرب در سطح شهرهای استان گفت: 21 هزار نفر در سطح استان از آب پایدار برخوردار شدند.

آبرسانی به اولین روستای نوار ساحلی

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با اشاره به دیگر اقدامات مهم این شرکت اظهار کرد: احداث شبکه توزیع روستاهای نوار ساحلی شهرستان دشتیاری شامل مجموعه 7 روستایی بریس و پسابندر با صرف 45 میلیارد تومان اعتبار تکمیل و شبکه روستای پسابندر آبدار شده است.

وی افزود: با اقدامات انجام شده تاکنون به منظور آبرسانی به مجتمع روستایی نوار ساحلی 121 کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع انجام شده و هم‌اکنون شبکه آب شرب روستای پسابندر به آب شیرین موجود متصل شده است.
وی ادامه داد: پیرو سفر وزیر نیرو به سیستان و بلوچستان در شهریور 1400 و دستور تسریع آبرسانی به روستاهای جنوب استان و روستاهای باقیمانده از طرح‌های آبرسانی، 304 روستای جنوب استان به خطوط اصلی متصل و از آب پایدار سد زیردان بهره‌مند شدند.

انتهای پیام/394/