میزگرد| تیغ دو لبه فضای مجازی برای نوجوانان/ انزوای اجتماعی در کمین است
میزگردی با عنوان بررسی "مسائل فضای مجازی در حوزه نوجوانان؛ آسیب‌ها و راهکارها" در دفتر خبرگزاری تسنیم چهارمحال و بختیاری برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، امروزه استفاده از فضای مجازی به اوج خود رسیده است و کمتر کسی در شبانه‌روز از فضای مجازی استفاده نمی‌کند؛ این همه‌گیری اگرچه خوبی‌هایی را به دنبال دارد اما موجب افزایش، تشدید و ایجاد یک سری آسیب‌هایی نیز شده است.
در این بین با آمدن ویروس کرونا و همه‌گیری آن در سطح جهانی و کشوری، روی آوردن مردم به فضای مجازی بیش از پیش نمایان شد؛ روی‌آوردنی که خود را در مسائل آموزشی، خریدهای اینترنتی، بازی‌های اینترنتی و... بیشتر نشان داد.
از طرفی به دلیل کمبود سواد فضای مجازی و از طرفی اجبار برای استفاده بیشتر از فضای مجازی در راستای تحصیل برای نوجوانان، این قشر را بیشتر از گذشته در معرض آسیب‌های گوناگون قرار داد. به طوری که پژوهش‌های متعددی بر روی قشر نوجوان در این مدت شده است و نتایج این پژوهش‌ها در مواردی اصلاً خوشایند نیست، اما راهکار چیست و برای مصون ماندن از آسیب‌های این تکنولوژی چه باید کرد؟
به همین منظور، میزگردی با موضوع "بررسی مسائل فضای مجازی در حوزه نوجوانان؛ آسیب‌ها و راهکارها" با حضور کارشناسان حوزه‌های فرهنگی، نوجوانان، روانشناسی و فضای مجازی برگزار شد.
در این میزگرد، «شهناز حبیبیان» روانشناس بالینی، کودک و نوجوان، «سمیه ویسی» مسئول مرکز فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، «احمد طاهری‌فرد» رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش استان، «عباس درگاهی» کارشناس مرکز پیشگیری از آسیب‌های فضای مجازی پلیس فتا استان، «یزدان یگانگی» مسئول سازمان فضای مجازی سراج استان، «یاسر بیاتی» مسئول مرکز فضای مجازی بسیج استان، «محسن رفیعی»، مدرس و کارشناس فضای مجازی و «حسین نژادحسینی» معاون فرهنگی، مطبوعات و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به بیان نظرات کارشناسی خود پرداختند.
در استفاده فضای مجازی والدین باید الگوی فرزندان باشند
شهناز حبیبیان روانشناس بالینی، کودک و نوجوان در این میزگرد اظهار داشت: استفاده از فضای مجازی نه تنها آسیب‌های جسمی نظیر مشکلات چشمی، درد مچ و... را به همراه دارد که موجب برانگیختگی هورمونی و ترشح کورتیزول و بالا رفتن استرس، اختلالات خواب و اشتها هم می‌شود.
وی با بیان اینکه می‌توان استفاده از فضای مجازی را برای کودکان و نوجوانان محدود به فعالیت‌های خاص یا زمان‌های خاصی کرد، افزود: والدین با استفاده صحیح و به اندازه از گوشی، تبلت و فضای مجازی می‌توانند الگوهای مناسبی برای فرزندان باشند.
لزوم جایگزینی فعالیت‌های ارزشمند و سازنده
سمیه ویسی مسئول مرکز فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، بیان داشت: پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در حوزه فضای مجازی را باید از خانواده شروع کرد چراکه اولین جایی که یک نوجوان در آن رشد پیدا می‌کند خانواده است.
ویسی ادامه داد: آموزش‌های نهادهای فرهنگی اثرات موقت بر روی آنان داشته اما والدین الگوهایی هستند که مداوم با فرزندان در ارتباط قرار می‌گیرند.
وی با بیان اینکه نمی‌توان استفاده از فضای مجازی را حذف یا محدود کرد، عنوان داشت: می‌توان استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی را کنترل و فعالیت‌های ارزشمند را جایگزین فعالیت‌های بی‌ارزش کرد و در راستای فعالیت‌های سازنده از جمله آموزش در زمینه‌های مختلف استفاده کرد کما اینکه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آموزش عکاسی، ساخت انیمیشن، طراحی، نقاشی و... از طریق فضای مجازی انجام می‌شود.
حمایت از تولیدات ارزشمند و تقویت تشکل‌های محتواساز ضروری است
احمد طاهری‌فرد رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش استان نیز در این باره گفت: حضور در فضای مجازی به این معنی است که توجه شخص جلب شده است و شبکه‌های مجازی به نحوی طراحی شده‌اند که توجه مخاطب را جلب کنند.
وی ادامه داد: حمایت از تولیدات ارزشمند و تقویت تشکل‌های محتواساز ضروری به نظر می‌رسد و نمی‌توان در آسیب‌های ناشی از فضای مجازی، والدین یا فرزندان را مقصر دانست چراکه فرزندان در بستری که فضای مجازی وجود دارد رشد کرده‌اند.
طاهری‌فرد بیان کرد: والدین نیز در زمانی که فضای مجازی نبوده بزرگ شده‌اند و هیچ‌کدام از والدین و نوجوانان یا حتی مربیان و... آگاهی خاصی نسبت به آن نداشته‌اند، اما طراحان فضای مجازی با هدف جلب توجه افراد آن را طراحی کرده و اهدافی برای آن داشته‌اند که به درآمدهای هنگفت برای آنان منجر می‌شود.
کاستن شکاف بین نسلی ضرورت دارد
عباس درگاهی کارشناس مرکز پیشگیری از آسیب‌های فضای مجازی پلیس فتا استان تصریح کرد: نگرانی‌ها و مشکلات فضای مجازی فقط مربوط به شبکه‌های اجتماعی خارجی نبوده و نگرانی‌هایی نیز از شبکه‌های داخلی وجود دارد که کودکان و نوجوانان در معرض آن قرار می‌گیرند.
وی اضافه کرد: برخورد سلبی با کودکان و نوجوانان امکان‌پذیر نیست و باید این فضا کنترل شود و سواد رسانه‌ای والدین افزایش و شکاف بین نسلی کاسته شود.
تنها راهکار موجود ارتقاء سواد فضای مجازی
یزدان یگانگی مسئول سازمان فضای مجازی سراج چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: رده‌بندی سنی برای استفاده از فضای مجازی سخت‌تر شده و نباید فراموش کنیم که وارد یک زندگی دوم شده‌ایم و باید زندگی خود را با آن تطبیق دهیم.
وی با اشاره به اینکه تنها راهکار موجود جهت کاهش آسیب‌های فضای مجازی و افزایش فرصت‌های آن، ارتقاء سواد فضای مجازی است، عنوان داشت: ارتقای سواد رسانه‌ای به شدت برای هم فرزندان و هم والدین توصیه می‌شود که باید این مسئله جدی گرفته شود.
مسئول سازمان فضای مجازی سراج چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: در حال حاضر باید به سمتی رفت که استفاده از فضای مجازی درآمدزا باشد، چرا که این فضا یک فرصتی بسیار مناسب جهت درآمدزایی فراهم کرده است، خواه ناخواه نیز با درآمدزایی، آسیب‌ها کاهش پیدا می‌کند.
دلیل عمده آسیب‌زا بودن فضای مجازی، وقت نگذاشتن والدین برای فرزندان
یاسر بیاتی مسئول مرکز فضای مجازی بسیج چهارمحال و بختیاری تشریح کرد: والدین باید برای فرزندان وقت کافی اختصاص دهند و آنان را در فضای حقیقی مشغول فعالیت‌های مفید کرده تا آسیب کمتری از این فضا به آنان وارد شود.
وی افزود: دنیای امروز فراتر از زمان و مکان و سه بعدی است و باید خود را برای زندگی متاورسی آماده کنیم.
محسن رفیعی، مدرس و کارشناس فضای مجازی توضیح داد: دیدگاه به فضای مجازی و استفادکنندگان آن باید آسیب‌محور باشد و آنچه که به عنوان آسیب بازخورد پیدا می‌کند در واقع آسیب‌هایی است که ناشی از دیدگاه والدین است چراکه به دلیل مشغله زیاد، شکاف نسلی ایجاد شده و علاوه بر فرزندان، والدین نیز درگیر فضای مجازی شده‌اند و وقت کافی برای فرزندان اختصاص داده نمی‌شود.
وی اضافه کرد: باید سلسله اتفاقاتی در بین مجامع تربیتی و آموزشی ایجاد شود تا بتوان آگاه‌سازی کرده و والدین قدرت آموزش دادن به فرزندان در زمینه استفاده صحیح از فضای مجازی را داشته باشند.
دستگاه‌های اجرایی برنامه خاصی برای استفاده صحیح از فضای مجازی ندارند
حسین نژادحسینی معاون فرهنگی، مطبوعات و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مطرح کرد: باید بپذیریم عرصه فضای مجازی عرصه قدرت است زیرا اگر فقط تهدیدها را بپذیریم دچار عقب‌ماندگی می‌شویم و البته به نظر می‌رسد دستگاه‌های دولتی، والدین، مدارس و... برنامه خاصی برای استفاده صحیح از فضای مجازی ندارند و بی‌برنامه پیش می‌رویم.
وی با اشاره به اینکه والدین با فرزندان رفاقت ندارند عنوان داشت: گفتگو بین اعضای خانواده بسیار کم شده و وقت گذاشتن برای فرزندان دغدغه جدی نیست؛ خانواده‌ها باید دغدغه‌مندانه به این موضع بپردازند و هر دستگاه و صنفی باید برنامه‌ای برای استفاده مناسب از فضای مجازی داشته باشد.
انتهای پیام/7540/؛
