تجلی توان محققان ایرانی در قله ۳۶۰۰ متری "گرگش"

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، از سال‌ها پیش، آرزوی دانشمندان پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و محققان پژوهشکده نجوم این بوده که رصدخانه‌ای حرفه‌ای، مجهز و کاملاً ایرانی در کشور وجود داشته باشد.

این مهم که هم‌اکنون در حال محقق شدن بر روی قله 3600 متری "گرگش" است، به لحاظ مکان‌یابی البته راه درازی را طی کرده به طوری که با توجه به حساس بودن کار مکان‌یابی رصدخانه، مطالعات دقیق دید نجومی، هواشناسی و ژئوفیزیک بر روی 40 قله در نواحی مختلف کشور انجام شد و در نهایت از میان چهار قله در ارتفاعات خراسان‌جنوبی، کرمان، قله‌ای در استان اصفهان به نام «گرگش» و قله "دینوا" در مرز میان کاشان و قم که واجد بیشترین ارزش نجومی در کشور هستند، در نهایت قله "گرگش" به عنوان میزبان نخستین تلسکوپ و رصدخانه ملی ایران انتخاب شد.

آینه اولیه تلسکوپ رصدخانه ملی ایران به قطر 3 متر و 40 سانتی‌متر با ضخامت حدود 18 سانتی‌متر است که از سرامیکی به نام Zerodur ساخته شده است. از آنجایی که ساخت چنین آینه‌ای نیاز به فناوری‌های پیچیده‌ای دارد، در ابتدا قطعه سرامیکی تشکیل‌دهنده آینه از یک شرکت اروپایی خریداری شد و در یک شرکت دانشگاهی اروپایی دیگر که در همین حوزه برای ساخت قطعات اپتیکی تلسکوپ‌های فضایی فعالیت می‌کند، صیقل داده شد. در این فرآیند، زبری سطح آن به حدود 2 نانومتر رسیده است. ضریب انبساط طولی این قطعه سرامیکی در مقابل تغییرات دمایی 200 برابر کمتر از مواد متعارف است.

در نهایت این قطعه در ایران با لایه‌نشانی به آینه تبدیل شد و سازه‌ای 11 متری، آن را با دقت یک‌دهم ثانیه قوسی و در حضور بادی تا 40 کیلومتر بر ثانیه هدایت و کنترل می‌کند. این اقدامات به نوعی یک قدرت‌نمایی صنعتی توسط محققان و پژوهشگران و مهندسان ایرانی است.

انتهای پیام/