سرنوشت توافق مرزبندی با لبنان بعد از بازگشت راست‌افراطی‌های اسرائیل به قدرت

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بعد از اینکه راست‌افراطی‌های رژیم صهیونیستی در دور پنجم انتخابات متوالی این رژیم موفق به بازگشت به عرصه قدرت شدند، علامت سوال‌هایی درباره وضعیت کلی فلسطین اشغالی و نیز پرونده‌های مهم داخلی و خارجی این رژیم در مرحله جدید مطرح می‌شود. اوضاع داخلی فلسطین، نوار غزه و گروه‌های مقاومت در این منطقه، مناسبات اسرائیل و آمریکا، تنش‌های به وجود آمده میان تل آویو با روسیه در جنگ اوکراین و ... از جمله پرونده‌های مهم یا به نوعی چالش‌های کابینه نتانیاهو است که سناریوهایی درباره نحوه تعامل راست‌گراهای اسرائیلی با آنها ترسیم می‌گردد.

بازگشت راست افراطی‌های اسرائیل و سرنوشت توافق مرزی با لبنان

در سایه مواضع افراطی حزب راست اسرائیل و شخص بنیامین نتانیاهو و نیز با توجه به روی کار آمدن افرادی چون «ایتمار بن غفیر» عضو افراطی کنست که از بازمانده‌های جنبش تروریستی «کاخ» است، ممکن است این گونه به نظر برسد که کابینه جدید رژیم صهیونیستی سیاستی کاملا متفاوت از کابینه ائتلافی قبلی پیش بگیرد که قطعا با پیامدهایی برای اسرائیلی‌ها همراه خواهد بود. بیشترین نگرانی کارشناسان و محافل اسرائیلی و حتی لابی یهودی در آمریکا مربوط به سیاست راست‌افراطی‌های اسرائیل در داخل فلسطین و انجام اقداماتی چون گسترش شهرک‌سازی‌ها و تشدید سرکوب فلسطینیان و افزایش درگیری‌ها در کرانه باختری و قدس و ... است که اوضاع ملتهب فلسطین را عملا در آستانه انفجار قرار می‌دهد و شاید مقدمه‌ای برای انتفاضه سوم فلسطین باشد.

اما شواهد نشان می‌دهد طبق صحبت‌هایی که بنیامین نتانیاهو در جریان کمپین انتخاباتی خود انجام داده بود، توافق مرزبندی دریایی با لبنان و همچنین بحث تنش‌های اخیر مسکو و تل‌آویو در بحران اوکراین، از جمله پرونده‌های مهم خارجی رژیم صهیونیستی است که کابینه راست اسرائیل باید سیاست خود را در قبال آنها مشخص کند.

از دو ماه قبل و زمانی که «آموس هوکشتاین» فرستاده آمریکایی در پرونده مرزهای دریایی لبنان و فلسطین اشغالی به شکل جدی در مسیر انعقاد توافق مرزبندی میان دو طرف گام برداشته و «یائیر لاپید» نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی و اعضای کابینه وی نیز با انجام این توافق موافقت کردند، نتانیاهو لاپید و کابینه او را به شدت مورد انتقاد قرار داده و آنها را متهم به خیانت به اسرائیل کرد.

در شرایطی که صحبت درباره توافق مرزی لبنان و فلسطین اشغالی در آستانه انتخابات اسرائیل در حال انجام بود، نتانیاهو به خوبی از این فرصت برای ضربه زدن به لاپید و حزب او استفاده کرده و خطاب به شهرک‌نشینان صهیونیست گفت که لاپید با تایید توافق مرزبندی با لبنان، اسرائیل را تسلیم حزب‌الله کرده است. این درحالی است که یائیر لاپید تلاش داشت انجام توافق مرزبندی با لبنان را یک دستاورد برای اسرائیل جلوه داده و بگوید که با این کار امنیت را برای اسرائیلی‌ها خریده و عملا گزینه جنگ با حزب‌الله را دور کرده است.

بعد از اینکه توافق غیرمستقیم درباره تعیین مرزها هفته گذشته توسط «میشل عون» رئیس جمهور سابق لبنان و یائیر لاپید به امضا رسید، نتانیاهو  یک روز قبل از برگزاری انتخابات کنست طی گفتگویی رادیویی اعلام کرد: این توافقی مشکوک و تسلیم شدن محض در برابر حزب الله است. یائیر لاپید  و «بنی گانتس» (وزیر جنگ) هیچ گاه به دنبال استخراج گاز از زیر دریا نبودند و به همین دلیل است که اکنون توافقی مشکوک را که «تسلیم محض در برابر حزب الله» است، امضا کرده‌اند.

نخست‌وزیر مکلف به تشکیل کابینه رژیم صهیونیستی با اشاره تلویحی به اینکه در صورت تصدی سمت نخست وزیری، این توافق را لغو می‌کند، گفت: «با این توافق همان کاری را خواهم کرد که با توافق اوسلو کردم؛ چرا که توافق اوسلو هم یک توافق تسلیم از جانب دولت چپگرا بود».

آیا نتانیاهو توان لغو توافق مرزبندی را دارد؟

بر این اساس سوال مهمی که در رابطه با پرونده توافق مرزی لبنان و فلسطین اشغالی در مرحله آینده به وجود می‌آید این است که آیا این توافق با روی کار آمدن کابینه نتانیاهو پایدار خواهد ماند و صهیونیست‌ها به همه مفاد آن عمل می‌کنند؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید سیاست‌های کلی جناح راست رژیم صهیونیستی را مورد بررسی قرار دهیم. نتانیاهو و متحدان او در دوره‌های مختلف حضور در کابینه‌های اسرائیل ثابت کرده‌اند که استراتژی آنها بیشتر مبتنی بر تهدید است تا عمل. به ویژه شخص بنیامین نتانیاهو با وجود رویکرد و سیاست‌های افراطی در سطح داخلی و خارجی اما همواره از ورود مستقیم به درگیری با گروه‌های مقاومت اجتناب می‌کند. از آن گذشته جنگ مه سال 2021 که طی آن گروه‌های فلسطینی، ارتش رژیم اشغالگر را غافلگیر کردند تجربه‌ای تلخ برای نتانیاهو و متحدانش در حزب راست‌گراها بود؛ به طوری که تاثیر زیادی بر موقعیت آنها در دور چهارم انتخابات داشت و منجر به پیروزی حزب رقیب شد.

از طرف دیگر بررسی عواملی که منجر به انعقاد توافق مرزبندی لبنان و فلسطین اشغالی شد نیز می‌تواند در یافتن پاسخ سوالات مربوط به آینده این توافق، کمک‌کننده باشد. گذشته از مراحل مختلف و البته بی‌نتیجه‌ای که طی یک دهه گذشته برای حل مناقشه مرزی دو طرف طی شده بود، در مرحله کنونی همانطور که از شواهد و قرائن پیداست و همچنین خود محافل و مقامات اسرائیلی به شکل مستقیم یا تلویحی اعتراف می‌کنند، بارزترین دلیلی که تل‌آویو و واشنگتن را مجبور کرد به توافق مرزبندی طبق خواسته‌های لبنان تن بدهند، ورود مستقیم مقاومت به این پرونده بود.

بعد از تهدیدات و موضع‌گیری قاطع حزب‌الله و معادلاتی که سید حسن نصرالله درباره پرونده مرزبندی تعیین کرده و درباره هرگونه تجاوز به حقوق دریایی لبنان، به صهیونیست‌ها هشدار داد، در نهایت طرف آمریکایی و صهیونیستی مجبور شدند در انجام توافق مرزبندی به منظور جلوگیری از ورود به تقابل نظامی با حزب‌الله، عجله کنند. قابل توجه است که سیاستمداران اسرائیلی و کابینه این رژیم تحت فشار شدید ارتش و نهادهای نظامی توافق مذکور را تایید کردند؛ فشارهایی که در مرحله فعلی و آینده متوجه کابینه جدید اسرائیل نیز هست.

علاوه بر همه این‌ها شاخص‌ها بیانگر آن است که نتانیاهو با توجه به تجربه تلخ جنگ سال گذشته با نوار غزه، دست کم به طور مستقیم حاضر به ورود به هیچ تنش نظامی تازه‌ای به ویژه در برابر حزب‌الله نیست؛ چرا که می‌داند نتیجه هر جنگی با لبنان عاقبت خوشی برای اسرائیل نخواهد داشت.

از سویی، روشن است که توافقی که درباره مرزهای دریایی لبنان و فلسطین اشغالی انجام شده یک توافق مستقیم میان دو طرف نبوده و در این بین آمریکا که ظاهرا نقش میانجی داشت درباره پایبندی دو طرف به توافق تضمین داده است. دولت ایالات متحده به ریاست «جو بایدن» با اصرار بر انجام توافق مذکور از یک طرف به دنبال حل بخشی از بحران انرژی اروپا و آمریکا بوده و می‌خواهد از گاز مدفون در دریای مدیترانه بهره‌برداری کند و از طرف دیگر در بحبوحه بحران اوکراین، توان ورود به هیچ تنش نظامی جدیدی را ندارد.

بنابراین نتانیاهو و اعضای کابینه آینده او می‌دانند که هر اقدامی برای نقض توافق مرزبندی با لبنان به معنای قرار گرفتن مقابل دولت آمریکاست و با توجه به مواضعی که دولت بایدن از ابتدا درباره جناح راست اسرائیل و شخص نتانیاهو داشت، این مسئله می‌تواند موجب تنش‌زایی در مناسبات دو طرف شود.

به همین دلیل است که لبنانی‌ها با اطمینان خاطر درباره پایداری توافق مرزبندی صحبت می‌کنند و معتقدند که روی کار آمدن نتانیاهو تاثیری در ادامه روند اجرای توافق مذکور ندارد. «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر مکلف به تشکیل دولت لبنان در این زمینه اعلام کرد، تضمین‌های آمریکا به این معناست که لبنان درباره احتمال لغو توافق‌نامه مرزی جدید با اسرائیل در صورت پیروزی بنیامین نتانیاهو در انتخابات اسرائیل ترسی ندارد.

«الیاس بوصعب» معاون رئیس پارلمان لبنان که مسئول پرونده مذاکرات غیرمستقیم برای ترسیم مرزهای دریایی لبنان و فلسطین اشغالی بود نیز در همین زمینه لبنان اعلام کرد: مسئله تضمین اجرای توافق مرزبندی را در جریان مذاکرات و بعد از پایان آنها مورد بحث قرار داده و ما تضمین‌های کافی را از طرف آمریکایی گرفتیم مبنی بر اینکه توافق مرزبندی به راحتی لغو نمی‌شود و خروج هر یک از طرفین از توافق مذکور، برای هر دو طرف پیامد خواهد داشت. اگر نتانیاهو بخواهد از توافق مرزبندی با لبنان خارج شود در واقع از توافق با آمریکا خارج شده؛ زیرا توافق مذکور یک توافق میان آمریکا و اسرائیل از یک سو و یک توافق میان آمریکا و لبنان از سوی دیگر بوده است.

با این تفاسیر به نظر نمی‌رسد که تغییرات سیاسی رژیم صهیونیستی دست کم در مرحله کنونی تاثیری بر رویه اجرای توافق مرزبندی دریایی با لبنان داشته باشد؛ در غیر این صورت اسرائیلی‌ها در برابر پیامدهای منفی و غیر قابل کنترل آن قرار خواهند گرفت.

انتهای پیام/