اصلاح الگوی کشت؛ راهکاری اساسی برای برون‌رفت از بحران کم‌آبی ‌لرستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، با کاهش بارندگی‌های لرستان و در پی آن خشکسالی‌های پی در پی در یک دهه اخیر سبب شده تا منابع آب زیر زمینی و آب‌های سطحی این استان به شدت کاهش یابد به طوری که بسیاری از رودخانه‌های اصلی لرستان خشک شده و منابع آبهای زیرزمینی نیز به شدت رو به کاهش است و سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی تامین امنیت غذایی لازم است که در این خصوص آستین بالا زده و الگوی کشتی در استان ارائه دهد که ضمن تامین امنیت غذایی مردم با حفظ منابع آب های زیرزمینی نیزهمراه باشف ضمن اینکه الگوی مربوطه باید با چنان مشوق های دولتی همراه باشد که کشاورز را به اجرای دقیق آن ترغیب نماید.

در استان لرستان هرساله در فصل کاشت، الگوی کشت مربوطه به کشاورزان ارائه می شود اما هیچ گاه به صورت کامل در استان پیاده نشده چرا که هیچ گاه کشاورزان حمایت های لازمی که آنها را به اجرای الگوی کشت ترغیب کند را از سوی دولت شاهد نبوده و مجبور به در نظر گرفتن مصلحت های فردی خود در انتخاب کشت مربوطه بوده اند اما آنگونه که متولیان امر این بار وعده داده اند الگوی کشت ارائه شده برای کشاورزان با مشوق هایی همراه است که شاید بتواند کشاورزان را به رعایت و اجرای دقیق آن در استان تشویق و ترغیب نماید.

نگاهی به آمار ارائه شده از شرکت آب منطقه ای درخصوص وضعیت بارش ها، منابع آب زیرزمینی و رودخانه های استان در چندماه اخیر نشان می دهد که مسئولان استان باید تلاش خود را در سال زراعی پیش رو در اجرای دقیق الگوی کشت استان دوچندان کنند.

منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه‌های لرستان همچنان با کاهش روبه روست

مظفر زیودار مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه لرستان  با بیان اینکه متوسط بارش‌ها از مهرماه تا پایان آبان‌ماه امسال 75 میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته 23 میلیمتر و حدود 226 درصد افزایش نشان می دهد، اظهار داشت: این بارش ها در مدت یاد شده نسبت به متوسط دوره آماری بلند مدت 77 میلیمتر و حدود سه درصد کاهش داشته است. 

وی با بیان اینکه متوسط بارش در حوضه آبریز کارون بزرگ در این مدت 122 میلیمتر بوده است، افزود: نسبت به سال آبی گذشته حدود 75 میلیمتر و 64 درصد همچنین نسبت به مدت مشابه بلند مدت 83.5 میلیمتر و حدود 47 درصد افزایش داشته است. 

زیودار با اشاره به اینکه متوسط بارش در حوضه آبریز کرخه از مهرماه تا پایان آبان ماه سال جاری حدود 71 میلیمتر بوده است، عنوان کرد: نسبت به سال آبی گذشته 46.5 میلیمتر یعنی حدود 53 درصد و نسبت به مدت مشابه بلندمدت 69.5میلیمتر یعنی حدود 2 درصد افزایش داشته است. 

وی با بیان اینکه کاهش و شکل بارش در سال آبی جاری نسبت به دوره آماری بلندمدت باعث شده که منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه های استان همچنان با کاهش روبرو باشند، تصریح کرد: متوسط دبی رودخانه های استان در آبان ماه سال آبی جاری نسبت به سال گذشته حدود 9 درصد و نسبت به متوسط آبان ماه طول دوره آماری 63 درصد کاهش داشته است. 

افت 1.5 متری سطح آب‌های زیرزمینی

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای لرستان با بیان اینکه متوسط سطح آب زیرزمینی محدوده های بیلان استان در آبان ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 1.5 متر افت داشته که معادل حجمی حدود 109 میلیون متر مکعب می باشد که نسبت به سال گذشته حدود 32 درصد کاهش نشان می دهد، افزود: بیشترین تغییرات افت در حوضه آبریز کرخه بوده بطوریکه دشت رومشکان با حدود 2 متر افت و کسری مخزن حدود هفت میلیون متر مکعب بیشترین تغییرات سطح آب زیرزمینی را در آبان ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. 

وی با بیان اینکه سطح آب های زیرزمینی استان در بلندمدت منتهی به سال آبی 1401-1400 بطور متوسط حدود 6.8 متر افت و کسری مخزن حدود 523 میلیون مترمکعب داشته است، عنوان کرد: این میران معادل افت سالانه حدود 0.3 متر (30 سانتی متر) و کسری مخزن حدود 20 میلیون متر مکعب است که نشان دهنده روند کاهشی منابع آب زیرزمینی در استان است. 

زیودار گفت: در این مدت بیشترین افت سطح آب زیرزمینی مربوط به محدوده های مطالعاتی کوهدشت، ازنا و الیگودرز به ترتیب حدود 22 متر و هشت متر بوده که معادل حجم آب حدود 122 و 163 میلیون مترمکعب است.

اجرای الگوی کشت و رشد 11 درصدی تولیدات کشاورزی

سیدعماد شاهرخی رئیس سازمان جهاد کشاورزی با تاکید بر اجرای الگوی کشت به عنوان یکی از الزامات توسعه پایدار کشاورزی، اظهار داشت: الگوی کشت زیربنای توسعه کشاورزی است و خرید تضمینی محصولات تولیدی کشاورزی و پرداخت یارانه ها و مشوق ها، افزایش ضریب فنی بهره وری در کشاورزی را بالا خواهد برد. 

وی در خصوص مزیت های الگوی کشت، افزود: با اجرای الگوی کشت در کشور تولیدات بخش کشاورزی 11 درصد رشد خواهد داشت و فقط در سطح دیمزار ها چهار و نیم میلیون تن افزایش تولید و بهره وری 18 درصدی آب را خواهیم داشت و اجرای این طرح کاهش مصرف آب را تا 6 درصد در پی خواهد داشت. 

وی با بیان اینکه با اجرای الگوی کشت بنا داریم تا افق سال 1404 در کشور از 125 میلیون تن تولید به 150 میلیون تن تولید برسیم، عنوان کرد: ضریب دانش فنی را نیز باید از 6 به 12 برسانیم تا صد درصد رشد داشته باشد. 

بخشودگی 50 درصدی آب‌بها

شاهرخی از دیگر مزایای این طرح پرداخت یارانه کودها به محصولاتی که در قالب الگوی کشت قرار می گیرند خبر داد و افزود: پرداخت یارانه کود به چهار محصول گندم، جو، کلزا و چغندر پاییزه اختصاص یافته و همچنین بخشودگی 50 درصدی آب بها برای کشاورزانی که الگوی کشت را رعایت می نمایند در دستور کار قرار گرفته است. 

وی ادامه داد: همچنین تخفیف 20 درصدی بیمه و پرداخت 80 درصد مابقی هزینه بیمه توسط بانک و کسر آن در زمان تحویل محصول به سیلو ها، ‌پرداخت مبلغ 50 هزار تومان به ازای هر هکتار به کشاورزان توسط ستاد اجرایی فرمان امام برای طرح جهش تولید در دیمزارها و پرداخت مبلغ 100 تومان کمک کرایه حمل به ازای هر کیلوگرم محصول گندم تحویلی به سیلو ها از مزایای این طرح می باشد. 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان همچنین از توزیع رایگان 57 هزار لیتر کود بذرمال بین کشاورزان و به‌کارگیری 130 نفر از کارشناسان عضو نظام مهندسی در راستای اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها به واسطه نقطه زنی و یو تی ام به شرط حضور در مزرعه خبر داد و گفت: کودهای توزیعی نیز در مقایسه با سال قبل رشد قابل قبولی داشته و از سهمیه 9 هزار تنی استان 56 درصد آن جذب شده است. 

شاهرخی در خصوص سهمیه کشت پاییزه، تصریح کرد: تا کنون از سهمیه 45 هزار هکتار گندم آبی میزان 41 هزار هکتار، از سهمیه 7 هزار هکتار جو آبی میزان 6900 هزار هکتار، از سهمیه 139 هزار هکتار جو دیم 109 هزار هکتار اجرا شده است و میزان افزایش سطح زیر کشت ما نسبت به سال گذشته در گندم آبی 6 درصد، گندم دیم سه و نیم درصد، جو آبی دو  و جو دیم 45 درصد، کلزا 10  درصد کاملینا 379 درصد که در سال گذشته در سطح 570 هکتار کشت شده بود که امسال بالغ بر سه هزار هکتار کشت خواهیم داشت.

تامین مواد غذایی 5 میلیون نفر

فرهاد زیویار استاندار لرستان بر لزوم همکاری بین دستگاه های اجرایی و همراهی مردم استان جهت اجرای طرح تحول بنیادی در الگوی کشت استان تاکید کرد و اظهار داشت: طرح تحول بنیادی در الگوی کشت اجرایی می شود.

وی افزود: با توجه به تغییرات آب و هوایی در اقلیم لرستان و کاهش نزولات آسمانی و مشکلات به وجود آمده در زمینه تامین آب کشاورزی در استان، اجرای دقیق و برنامه ریزی شده طرح تحول بنیادی در الگوی کشت  امری ضروری است.

زیویار بیان کرد: اقدامات خوبی در رابطه با مقدمات اجرایی کردن طرح الگوی کشت در استان صورت گرفته که لازم است این اقدامات ادامه یابد.

وی تصریح کرد: اجرای طرح تحول بنیادی در الگوی کشت حوزه کشاورزی استان عزمی همگانی می طلبد وعلاوه بر همکاری بین دستگاه های اجرایی، بسیار مهم است که مردم نیز در این رابطه همراهی لازم را داشته باشند. 

ستاندار لرستان با مهم ارزیابی کردن اجرای طرح مذکور، یادآور شد: اجرای این طرح علاوه بر صرفه جویی اعتباری بالغ بر2/2 میلیارد دلار در سطح کشور، به صرفه جویی 3 میلیارد متر مکعب آب می انجامد و در ادامه موجبات افزایش تولیدات کشاورزی برای تامین مواد غذایی 5 میلیون نفر دیگر را فراهم می سازد. 

با توجه به نقش مهمی که اجرای الگوی کشت در حفاظت از منابع آبی و تامین امنیت غذایی مردم دارد ضروری است که از هم اکنون مسئولان استان لرستان به دنبال اجرای دقیق آن بوده و کشاورزان نیز همکاری و تعامل لازم را با مسئولان داشته باشند.

انتهای پیام/641/.