زوال قراردادهای اجتماعی در رژیم صهیونیستی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، قرارداد اجتماعی در ادبیات سیاسی، خاستگاه اجتماع و عمدتاً مشروعیت اعمال حاکمیت حکومت بر افراد است. این مفهوم در زندگی روزمره، منطق ارتباطات اجتماعی و توجیه‌گر اقدامات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. به یک معنا، قراردادهای اجتماعی، سازوکارها و چرخ‌دنده‌های جامعه را شکل می‌دهند.

از ابتدای ایجاد ایده‌ی تاسیس وطن یهودی، اختلاف‌نظرهای فراوان، رسیدن به گزینه‌ی واحد برای تشکیل حکومت را با مشکل مواجه می‌کرد. از همین منظر و با توجه به بحران جمعیت و لزوم جذب مهاجر حداکثری که مسئولان وقت رژیم صهیونیستی با آن مواجه بودند، سنگ بنای رژیم اسرائیل مبتنی بر نوعی قرارداد اجتماعی قرار گرفت. این قرارداد‌های اجتماعی در رژیم صهیونیستی به مثابه چرخ‌دنده‌های بنیادین و موتور محرک روندهای سیاسی-اجتماعی جاری در اسرائیل، ناشی از نیاز ابتدایی صهیونیسم به جذب حداکثری مهاجران و اعطای امتیازات به همه‌ی گروه‌ها (ولو آنان که در اقلیت‌اند) بوده است.

این مهم، فلسفه دیگری نیز دارد، بدین صورت که اندیشمندان یهودی تبار معاصر و بدنه‌ی نخبگانی رژیم صهیونیستی با دست‌آویز قراردادن دروغ هولوکاست، درباره‌ی خودداری از «ویژه‌سالاری» و «حذف گروه‌ها ولو اقلیت»، تفلسف کردند. این سیاست‌های اعلامی و پشتوانه سازی علمی، در حکومت صهیونیستی نیز تأثیر خود را می‌گذاشت به گونه‌ای که مسئولان وقت رژیم صهیونیستی می‌کوشیدند دست‌کم در میان گروه‌های مختلف یهودی اشکنازی (غربی) تبعیض قائل نشوند و همه‌ی این گروه‌ها (فارغ از تفاوت‌های ایدئولوژیک و مذهبی) «سهم‌بری از قدرت» داشته باشند. [البته رهبران صهیونیسم از ابتدا رویکرد به شدت آپارتایدگونه‌ای نسبت به سیاهان و یهودیان جنوب غربی آسیا (خاورمیانه) داشتند. (שטרית, 2006)] بنابراین رژیم صهیونیستی به لحاظ سنخ‌شناسی سیاست و حکومت، تا حد زیادی در دسته حکومت‌های کانسوشیشنالیسم (Consociationalism) -یا به ترجمه‌ی عربی، توافقیه- قرار می‌گیرد.

این نوع حکومت‌ها در دسته‌بندی دوگانه‌ی حکومت‌های اکثریت‌گرا (Majoritarian) یا اقلیت‌گرا (Minoritarian)، در گروه اقلیت‌گرایی قرار می‌گیرند. بدین معنا که ایده‌ی اکثریت مطلق (نصف به‌علاوه یک) را نمی‌پذیرد. از همین‌رو همه‌ی نحله‌های یهودی را در تشکیل حکومت دخیل کردند. البته این نکته‌ای بود که تنها شامل یهودیان (آن‌هم عمدتا غربی‌ها) می‌شد و سایر گروه‌های اجتماعی را در بر نمی‌گرفت. بنابراین اسرائیل به‌صورت سازمان‌یافته اقدام به حذف اعراب (عمدتا مسلمان) و در مرحله‌ی بعد به گسترش غیریت‌سازی در درون صفوف یهودیان می‌پردازد.

موضوعات حیاتی جامعه رژیم صهیونیستی که گفتمان و فلسفه روزمره‌ی مردم را تشکیل می‌دهد، عمیقاً ریشه در قرارداد‌های اجتماعی توافقیه (کانسوشیشنالیسم) دارند. این قراردادهای اجتماعی که مبنای شکل‌گیری اجتماع و مشروعیت‌دهی به حاکمیت است خصوصا در میانه‌ی سال‌های 2018-2022 با چالش جدی مواجه شده است و انواع شکاف‌های عرب-یهودی و یهودی مذهبی-یهودی سکولار در شدیدترین وضع قرار دارند. این قراردادهای اجتماعی که در سال 2021-2022 به شدت نقض شده و چرخ‌دنده‌های روندهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رژیم صهیونیستی را با چالش مواجه کرده‌اند به قرار زیر هستند:

قرارداد حفظ وضع موجود (הסטטוס קוו): این قرارداد اجتماعی در همان ابتدای تأسیس رژیم صهیونیستی به ابتکار خاخام سیاستمدار زِرَخ وَرهفتیگ[1] از حزب هاپوعل هامیزراخی مبتنی بر تجربه‌ی زیسته‌ی صهیونیست‌های سکونت‌گاه‌های یهودی موسوم به ییشوو، برای تنظیم روابط میان دین و دولت ارائه شد. این قرارداد، مسائل بنیادین جامعه‌ی صهیونیستی اعم از ازدواج و طلاق، خودمختاری سیستم آموزشی مذهبی و قوانین پیرامون کشروت (حلال ‌شرعی) و تحریم شنبه، را مشخص می‌کند.

بنابراین کلیه‌ی چرخ‌دنده‌های جامعه که چهره‌ی کنونی دموگرافیک، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی رژیم صهیونیستی را شکل می‌دهند، مبتنی بر این قرارداد اجتماعی است. چنانکه گفته می‌شود نقطه‌ی آغازین[2] زیست در رژیم صهیونیستی در تمامی جنبه‌های انسانی، همین «قرارداد حفظ وضع موجود» است. (כהן & זיסר, 2003) این قرارداد مبنای تمامی همکاری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها و ائتلاف‌های رژیم صهیونیستی از ابتدا تاکنون بوده است. اما در دولت 2022 نتانیاهو، این قرارداد به نفع هم‌پیمانان تندرواش تخریب شده است؛ چنانکه به عنوان مثال وزرای کابینه او، افرادی مثل حییم بیتون (وزیر در وزارت آموزش و پرورش)، اوریت استروک (وزیر مأموریت‌های داخلی)، عمیخای الیاهو (وزیر هویت یهودی)، آوی ماعوز (وزیر در دفتر نخست‌وزیری) و میخائیل ملکای (وزیر خدمات دینی) در حال تخریب شدید این موازنه به نفع جریان مذهبی هستند. با توجه به اینکه سنگ‌بنای تشکیل اسرائیل بر خلاف بسیاری از سایر کشورها، اقلیت‌گرایی بوده است، همین مقدار از تخریب موازنه که تا این لحظه صورت گرفته و حجم گسترده‌تر در برنامه‌ی کابینه‌ی نتانیاهو است، خود مؤید نابودی قرارداد اجتماعی «حفظ وضع موجود» است که نخستین و مهم‌ترین هسته‌ی همزیستی اجتماعی صهیونیستی بر آن بنا شده است.

خدمت سربازی (השירות הצבאי): این قرارداد نیز، حریدی‌های محصل در یشیواها (مدارس دینی) را از خدمت سربازی معاف کرده است. سربازی پسران و دختران، فراز و نشیب بالایی داشته است، که ذکر جزئیات آن خارج از حوصله این مجال است. اما در هر حال، ایده‌ی شکل‌گیری ارتش از جنگ 1948 و پس از تأسیس رسمی «ارتش اسرائیل»، ایجاد «یک نهاد  برای ملت‌سازی و همکاری مبتنی بر دفاع از وطن» فارغ از صف‌بندی‌های سیاسی-اجتماعی-مذهبی بوده است.

بنابراین ارتش جایگاهی پیدا کرد که اساسا «شهروندی» و رشد در هرم اجتماعی، منوط به خدمت سربازی است. همین مسئله سبب شده که تمایل برخی از جوانان حریدی به نادیده گرفتن قرارداد فوق و حضور حریدی‌ها در گردان‌هایی مثل «نتسخ یهودا»[3] و گردان «برادران گشت نظامی»[4] افزایش یابد. (צורי, 2021) این گرایش در کنار انتقادهای تند سکولارها به معافیت حریدی‌ها، همراه شده و قرارداد اجتماعی فوق را با چالش جدی مواجه کرده است. تندترین اقدامات علیه حریدی‌ها در حوزه‌هایی مثل خدمت سربازی و یارانه‌های پرداختی را در سال 2021 از آویگدور لیبرمن روس‌تبار (وزیر وقت اقتصاد) شاهد بودیم. به گونه‌ای که کابینه‌ی کنونی، بخشی از اقدامات خود را به نوعی انتقام از این سیاست‌های دولت پیشین می‌داند.

بنابراین میانه سال‌های 2021 و 2022، رادیکال‌ترین تقابل حریدی‌ها و سکولارها قابل مشاهده بود. در کابینه‌ی 2022 نتانیاهو، روی کار آمدن افرادی مثل ایتامار بن‌گویر به عنوان وزیر امنیت داخلی و بتصل‌ال اسموتریچ به‌عنوان وزیر بخش مدنی وزارت دفاع، روحیه‌ی «ملی‌گرای» ارتش و رویکرد این نهاد مبنی بر خودداری از تاثیر پذیرفتن از خرده هویت‌های غیریت‌ساز، با بحران مواجه شده است؛ به‌گونه‌ای که پس از ماجرای ضرب و شتم سرباز یهودی بازنشسته و چپ‌گرا در الخلیل توسط افسر تندرو تیپ گیوعتی که حامی بن‌گویر بود، افکار عمومی جامعه‌ی یهودی صهیونیستی به دوپاره تقسیم شد؛ جامعه‌ی صهیونیستی که اعتقاد به گزاره‌ی «ارتش اسرائیل به مثابه ارتشی ملی»[5] را به عنوان یک گزاره‌ی بنیادین ذهن اجتماعی خود می‌دید، این اعتقاد را از دست داد و با میزان حدود 47٪ مخالف و ٪47 موافق، دوپاره شد. (דבורי, 2022)

در حقیقت پس از ورود یهودیان بسیار تندرو موسوم به کاهانیست به پست‌های فرماندهی (بن‌گویر و اسموتریچ)، نظام ارزشی حاکم بر نیروهای مسلح اسرائیل تا حد بسیار بیشتری افراط‌گرایانه و وحشی شده است تا جایی که هشدار آویو کوخاوی (فرمانده کنونی ستادکل نیروهای مسلح رژیم صهیونیستی) را برانگیخته است. (אברהם, 2023)

این در حالی است که بر اساس افکارسنجی امنیتی صورت گرفته توسط مرکز مطالعات امنیت داخلی اسرائیل، در سال 2019، 70٪ جامعه معتقد بودند که نظام ارزشی حاکم بر فرماندهی ارکان ارتش نزدیک به نظام ارزشی اکثریت جامعه‌ی صهیونیستی است. (ישראלי, 2020) این درحالی است که فرماندهی ارتش فرقی نکرده بلکه سیاست‌مداران منتخب اکثریت جامعه متفاوت شده‌اند؛ بنابراین اسرائیلی که از ابتدای تأسیس از درغلطیدن در پیروی از اکثریت‌گرایی و حذف اقلیت، ابا داشت در حال حاضر، جامعه‌ی چپ‌گرا و معتدل خود را حذف کرده است و با سرعت به ورطه‌ی گسترش نفرت پراکنی و غیریت سازی سقوط می‌کند. این روند سقوط در میانه‌ی سال‌های 2021-2022 تشدید شده است.

تصویر 1 منبع: مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی (ישראלי, 2020)

به نظر می‌رسد آنچه افکار عمومی صهیونیستی نسبت بدان، احساس خطر می‌کرد، رخ داده و قرارداد اجتماعی «خدمت سربازی همه‌ی ساکنان [شهروندان صهیونیست] برای دفاع از مام وطن در قالب ارتشی ملی» با بحران مواجه شده است؛ همان‌طور که 60 از جامعه صهیونیستی نگران از نقش مخرب اختلافات ایدئولوژیک بر عملکرد ارتش بودند، این اختلافات و غیریت‌سازی‌ها، ارتش (به عنوان اصلی‌ترین نهاد محری فرایند ملت‌سازی (موسوم به کوره‌ی ذوب) در رژیم صهیونیستی) را تخریب کرده است.

تصویر 2 منبع: مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی (ישראלי, 2020)

این مهم خود را در تمایل جوانان و نوجوانان در آستانه‌ی خدمت سربازی نشان داده است؛ در حالی که هویت میلیتاریستی بخشی جدایی ناپذیری از شخصیت‌سازی ایده‌آل صهیونیستی موسوم به «صبرا»[6] بود، حال نه‌تنها 46٪ از واجدین شرایط در سال 2020 از خدمت سربازی سر باز زده‌اند بلکه این میزان به 52٪ در سال 2050 افزایش می‌یابد. این مهم «ملی بودن ارتش» و عمومی بودن وظیفه‌ی دفاع از کیان اجتماعی صهیونیستی را با آسیب جدی مواجه کرده است. (שובל, 2022) بنابراین گزاره ذهنی و ارزش بنیادین «لزوم خودیاری و اتفاق برای دفاع از خود» با چالش عملی مواجه شده است. این در حالی است که بر اساس افکارسنجی اطلاعاتی، همچنان گزاره‌های «ما تنها به خودمان می‌توانیم اعتماد کنیم»[7] با 80٪ و «ما باید همواره با شمشیرهای خود زندگی کنیم»[8] با ٪64، محل اجماع است. (ישראלי, 2020) اما راه عملی آن رو به سوی زوال و سرگشتگی دارد.

تصویر 3 منبع: مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی (ישראלי, 2020)

تصویر 4 منبع: مرکز مطالعات امنیت داخلی رژیم صهیونیستی (ישראלי, 2020)

خودداری از اکثریت‌گرایی: به دلایلی که پیشتر ذکر آن رفت، بنیان رژیم صهیونیستی از ابتدا، مبتنی بر اقلیت‌گرایی بنا شده است. چنانکه در میانه‌ی سال‌های 1948-1963 که حاکمیت بلامنازع احزاب چپ‌گرایی مثل مپای وجود داشت و احزاب مذهبی فرسخ‌ها تا کسب اکثریت فاصله داشتند (درست برخلاف وضعیت کنونی)، چنین نبود که قوانین و رویه‌های مدنظر حزب اکثریت تصویب شود و فضای تعاملی تاحدودی حاکم بوده است. (כהן & זיסר, 2003) اما آفاق سیاست و اجتماع رژیم صهیونیستی از سال 2018 به بعد با شتاب بسیار، به‌صورت اکثریت‌گرایی، آن هم مبتنی بر اکثریت پاتریمونیالیستیِ شکل‌گرفته با محوریت شخص نتانیاهو و چند شخصیت محدود، بازطراحی شد. حذف جریان اپوزیسیون در کابینه‌ی 2022 نتانیاهو به اوج خود رسید تاجایی که نخبگان علوم سیاسی صهیونیست (مثل دکتر اسف شاپیرا و اندیشکده دموکراسی اسرائیل) نسبت به بیمار بودن فرایند‌های حکومتی حاکم بر رژیم صهیونیستی و پارلمان این رژیم انتقاد می‌کنند. این افراد سیاست و قانون‌گذاری اسرائیل را عرصه‌ی منافع چند شخصیت می‌داند که خصوصا پس از 2018 شتاب فراوان گرفته است. (ליאל & שפירא, 2022)

وضعیت شنبه: وضعیت پیچیده‌ی تحریم شنبه و اختلال در جریان عادی زندگی، مسئله‌ای است که از دوران قیمومیت انگلیس بر فلسطین وجود داشته است. پس از تشکیل دولت منحوس صهیونیستی اگرچه قانون‌گذاری رسمی در این مورد و تصمیم‌گیری بر سر باز یا بسته بودن مراکز به شوراهای محلی سپرده شده است، اما به علت اکثریت‌گراییِ اعمالی، در بسیاری از شهرها، تعطیلی شنبه و جلوگیری از کسب و کارها که به معنای حذف گروه‌های غیرحریدی بود، وجود دارد. چنانکه درگیری‌های خون‌بار با ناقضان تحریم شنبه در خیابان‌های بارایلان و شهرک‌های صهیونیست‌نشین، رو به فزونی دارد.

تعطیلی شنبه، سبب شده که رژیم صهیونیستی عملا سه روز از هفته (جمعه، شنبه و یکشنبه) را در وضعیت نیمه تعطیل باشد. این مهم خود نقض منافع و حذف گروه‌های سکولار بوده که خط قرمز قرارداد اجتماعی بنیادین رژیم صهیونیستی بود. مادامی که اکثر کشورها اکثریت‌گرا هستند، اسرائیل به علت نیاز به حفظ همه‌ی یهودیان مهاجر، نمی‌توانست از ایجاد جذابیت از طریق اعطای امتیازات، چشم‌پوشی کند. بنابراین در تلاش برای تحقق منافعِ همه‌ی گروه‌ها، دچار تعارض منافع می‌شود.

تحریم شنبه نیز از مواردی بود که در عین نابودی منافع اکثریت سکولار رژیم صهیونیستی، برای حفظ اقلیت مذهبی حریدی (کمتر از 10٪ جامعه‌ی صهیونیستی در دهه‌ی 50)، می‌بایست به آنان اعطا می‌شد. این اختلال در جریان عادی زندگی، پس از وزارت آویگدور لیبرمن در سال 2021 به درگیری نفرت بار وزیر سکولار اقتصاد (لیبرمن) و جماعت مذهبی حریدی انجامید. کابینه‌ی 2022 نتانیاهو، وقت انتقام از اکثریت سکولار این رژیم بود که حزب حریدی یهودیت توراتی به عنوان متحد نتانیاهو، شرط ورودش به کابینه را موضوعاتی مثل تعطیلی نیروگاه‌های برق در روز شنبه برای حفظ حرمت این روز، عنوان کرده بود که اسرائیل را در خاموشی فرو می‌برد. (קר� י & � חשו� י, 2022)

چه‌کسی یهودی واقعی است؟: این پرسش ریشه در تفاوت‌های نحله‌های گوناگون یهودی و نیز آوارگی یهودیان در طول تاریخ و ایجاد پدیده‌ی یهودیان دیاسپورا (یا یهودیان دور از وطن (به تعبیر صهیونیستی)) دارد. اگرچه بر اساس «قرارداد حفظ وضع موجود»، جواز تغییر دین و گرویدن به یهودیت در انحصار نهادهای خاخامی بوده است ولی این انحصار پس از تصویب قانون بازگشت[9] پس از سال‌های 1950، محدود شد. اگرچه قانون اولیه مبنی بر اینکه «هر آنکس که از مادر یهودی زاده شده است»، اصلاح و دایره شمولیت یهودیانی که حق دریافت «شهروندی» و پاسپورت صهیونیستی را دارند، گسترش یافت، اما پرسش چه کسی یهودی است، همچنان بی‌پاسخ ماند.

عدم پاسخ به این قرارداد که به راستی چه کسی یهودی است؟[10]، به علت اختلاف آشتی ناپذیر گروه‌های مذهبی و سکولار یهودی است. این اختلاف با ورود مهاجران پرشمار و سکولار از شوروی سابق در دهه 90 میلادی، نه‌تنها کاهش نیافت، بلکه از اوایل سال 2021 و با شروع جنگ اوکراین، جانی تازه یافت؛ پس از شروع جنگ اوکراین در شرایطی که مقامات سکولار اسرائیلی دفاع شورانگیزی از حمایت این رژیم در قالب پذیرش پناهندگان اوکراینی یا حداقل یهودیان اوکراینی، می‌کرد، همین مذهبی‌ها با داشتن تجربه‌ی درگیری همیشگی با مهاجران روس‌زبانان پس از فروپاشی شوروی، با قاطعیت با این مسئله مقابله کردند و شکاف مذهبی-سکولار در سال 2021 و 2022، بیش از پیش تعمیق شد.

در این شرایط اگر نامه‌ی سرگشاده‌ی بنت به صهیونیست‌ها پس از پایان دوره‌ی نخست‌وزیری‌اش را با بدبینی، نوعی نمایش تبلیغاتی بدانیم و هشدارهایش مبنی بر نرسیدن اسرائیل به دهه‌ی هشتم حکومت را هزیان‌گویی یک سیاستمدار تلقی کنیم، نمی‌توانیم از هشدار بلندبالای یووال دیسکین چشم پوشی کنیم.

یووال دیسکین که به عنوان استراتژیست و بزرگترین تئوری‌پرداز جوامع اطلاعاتی صهیونیستی شناخته می‌شود، بینش عمیقی نسبت به روندهای سیاسی-اجتماعی رژیم صهیونیستی دارد. این رئیس اسبق شاباک، کسی است که به عنوان مشاور روش‌شناسی اطلاعاتی مئیر داگان (مشهورترین رئیس اخیر موساد)، شاکله‌ی روشی اطلاعات در موساد را بنیان نهاده است. او که از سوی نشریه معتبر فارن پالیسی به عنوان یکی از 100 متفکر بزرگ جهانی شناخته می‌شود، تنها کسی است که در زمان ریاستش بر شاباک، حاکم شدن حماس بر غزه را پیش‌بینی می‌کرد. این در حالی بود که نهادهای نظامی-امنیتی آن زمان اسرائیل، چنین پیش‌بینی نداشتند. او که نخستین کسی است که روش‌های پیچیده‌ی داده‌پردازی برای مقاصد اطلاعاتی را از اواخر دهه‌ی 90 میلادی وارد نهادهای اطلاعاتی کرده است، کسی است که بسیاری از بحران‌های امنیتی رژیم صهیونیستی را پیش‌بینی کرده است. مبتنی بر همین روش، او را معمار بسیاری از روندهای روشی-عملیاتی جوامع اطلاعاتی رژیم صهیونیستی می‌دانند.

این شخص همان کسی است که با بهره‌گیری از توان علمی-اطلاعاتی خود، معمار همکاری اطلاعاتی رژیم صهیونیستی با دستگاه اطلاعاتی تشکیلات خودگردان و مصر بوده است. میراث او برای جوامع اطلاعاتی اسرائیل، انکار ناپذیر است. این شخص در نامه‌ی طولانی بیان می‌کند که حکومت کنونی صهیونیستی درگیر سه تهدید حیاتی بوده است؛ نخست جنگ 1948 و آستانه‌ی تاسیس رژیم منحوس و دوم جنگ یوم کیپور در سال 1973 و سوم شرایط بحرانی پس از انتخابات 2022 اسرائیل. او بیان می‌کند که رژیم صهیونیستی دو پیچ تاریخی پیشین را با موفقیت پشت سر گذاشته است، اما این بحران به علت آنکه از درون رژیم صهیونیستی و ناشی از تعمیق شکاف‌های شدید سیاسی-اجتماعی و نظام ارزشی حاکم بر این رژیم، آب می‌خورد، وضعیت ویژه‌ای دارد.

این تخریب نظام ارزشی و تعمیق شکاف‌ها، آن‌چیزی است که در این مقال در قالب زوال قرارداد‌های اجتماعی به‌عنوان موتور محرک روندهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رژیم از آن یاد شد. در نهایت یووال دیسکین، در مقاله‌ای که پیش از شروع رأی‌گیری نوشته بود، هشدار می‌دهد که اگر ایتامار بن‌گویر و بتصل‌ال اسموتریچ رأی بیاورند و در کابینه‌ی اسرائیل حضور پیدا کنند و نیز در صورتی که کابینه با حضور مذهبی‌های حریدی یا کاهانیست و یا احزاب رادیکال عربی شکل گیرد، روندهای رژیم صهیونیستی به گونه‌ای پیش خواهد رفت که نمی‌توان این پیچ تاریخی را با سلامت طی کرد. (דיסקין, 2022) این استراتژیست پرنفوذ و فرمانده سازمان امنیت داخلی اسرائیل (شاباک) تصریح می‌کند که در این صورت، نتیجه‌ای جز جنگ داخی، انتظار رژیم صهیونیستی را نمی‌کشد از همین رو است که عنوان مقاله‌اش را «در باب سرانجام جنگ داخلی»[11] انتخاب کرده است.

تمامی این هشدارها به وقوع پیوست. این روندها، مسائلی هستند که در سال‌های 2020-2022 خود را به صورت گسترده علنی کرده‌اند. آنچه مقام معظم رهبری پس از پیروزی در جنگ 33 روزه خطاب به دبیرکل حزب الله لبنان مبنی بر پایان زودهنگام رژیم صهیونیستی فرمودند، پیش‌بینی است که امروز زبده‌ترین فرمانده اطلاعاتی اسرائیل (یووال دیسکین) در کنار جماعت بسیاری از فرماندهان نظامی (ایهود باراک، موشه یعلون، بنیامین گانتس و آویو کوخاوی)، ناباورانه بدان اذعان دارند. البته این روندی است که همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند نیاز به تلاش، تمرکز و همکاری جهان اسلام و همه‌ی آزادگان جهان دارد. و به راستی الیس الصبح بقریب

نویسنده: الهام لوائی – دانشجوی دکترای علوم سیاسی

منابع

כהן, א', & זיסר, ב'. (2003). מהשלמה להסלמה: השסע הדתי–החילו� י בפתח המאה העשרים ואחת. תל אביב: הוצאת שוקן .

צורי, מ'. (28 אפריל 2021). הצעירים החרדים ש� ערכים לגיבושי העילית: החלום להגיע לסיירת. אוחזר מתוך ידיעות אחרו� ות: https://m.ynet.co.il/articles/H1wItyLv00

שובל, ל'. (12 דצמבר 2022). צבא העם? דאגה בצמרת הביטחו� ית מהצ� יחה הצפויה באחוזי הגיוס. אוחזר מתוך ישראל היום: https://www.israelhayom.co.il/military-life/world-news-military-life/article/13429598

ליאל, ד', & שפירא, א'. (28 דצמבר 2022). אופוזיציה ישראלית. אחד ביום (הפודקסט היומי). (א' שמחה, מראיין)

קר� י, י., & � חשו� י, ק. (2022, דצמבר 12). לימודי תלמוד לחילו� ים, בלי ייצור חשמל בשבת: דרישות החרדים – ולמה מסכים הליכוד? Retrieved from ידיעות אחרו� ות: https://m.ynet.co.il/Articles/62369460

שטרית, ס' ש'. (2006). המאבק המזרחי בישראל 1948–2003. תל אביב: עם עובד.

דבורי, � '. (30 � ובמבר 2022). הרמטכ’’ל � גד בן גביר: לא � אפשר לאף פוליטיקאי להתערב בהחלטות פיקודיות ולקדם אג’� דה. אוחזר מתוך חדשות 12: https://mobile.mako.co.il/news-military/2022_q4/Article-3ada8295ea7c481027.htm

אברהם, י'. (5 י� ואר 2023). פרסום ראשון: האזהרה של הרמטכ’’ל כוכבי. אוחזר מתוך חדשות 12: https://mobile.mako.co.il/news-military/2023_q1/Article-5d5558fcd138581027.htm?dicbo=v2-ead3bcdfa5b5f86d96b8d63632db0953

ישראלי, צ'. (2020). מדד הביטחון הלאומי: מגמות בדעת הקהל בישראל. תל אביב: המכון למחקרי ביטחון לאומי.

דיסקין, י'. (22 אוקטובר 2022). על סף מלחמת אזרחים. אוחזר מתוך ידיעות אחרו� ות: https://m.ynet.co.il/articles/bk3szmwvj

[1] זרח ורהפטיג

[2] � קודת מוצא

[3] � צח יהודה

[4] אחים לסיירות

[5] צה”ל כצבא העם

[6] به زبان عبری به معنای کاکتوس است و نشان از شخصیت سخت و خشن دارد.

[7] א� ח� ו יכולים לסמוך רק על עצמ� ו

[8] ל� צח � חיה על חרב� ו (ترجمه‌ی دقیق این گزاره عبارت است از «تا پیروزی بر مخروبه‌هایمان زندگی می‌کنیم و می‌ایستیم»)

[9] این قانون که در 5 ژوئیه 1950 م (1329 ش) به تصویب رسیده است، بیان می‌دارد که هر یهودی حق مهاجرت به اسرائیل و دریافت شهروندی این رژیم را دارد. قانون بازگشت در سال 1970 م (1349 ش) فرایند عالیا (مهاجرت به فلسطین اشغالی) را تسهیل کرده و حق بازگشت را به گروه‌هایی که بر اساس هالاخا یهودی محسوب نمی‌شوند، تسری می‌دهد. به‌این‌ترتیب افرادی که یکی از اجداد آن‌ها یهودی باشد و یا آنکه با یک یهودی ازدواج کند ـ فارغ از آنکه خود فرد بر اساس شرع هالاخا یهودی محسوب بشود یا خیر ـ اجازه دریافت شهروندی اسرائیلی را کسب می‌کنند.

[10] מיהו יהודי?

[11] על סף מלחמת אזרחים

انتهای پیام/