توافق ایران و عربستان از دید کارشناسان اندیشکده کارنگی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی، ایران و چین روز جمعه نوزدهم اسفند 1401 برابر با دهم مارس 2023 میلادی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام‌شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.

به دنبال توافق عربستان سعودی و ایران به منظور احیای روابط قطع شده و تبادل سفرا و دیدار وزیران خارجه در روزهای آینده، منطقه غرب آسیا شاهد تحولات سریع بعد از این رویداد مهم است؛ رویدادی که خیلی‌ها را غافلگیر کرد و استقبال خیلی از کشورهای عربی، اسلامی و جهان را در پی داشت.

برخی کارشناسان اندیشکده « کارنگی» دیدگاه خود را درباره این توافق و تاثیر آن بر منطقه و حوزه بین‌الملل اعلام کردند.

در همین راستا «عمرو حمزاوی» مدیر برنامه خاورمیانه در  اندیشکده کارنگی اعلام کرد که اکثر کشورهای منطقه روابط نزدیکی از لحاظ اقتصادی و تجاری  با چین دارند و از مشارکت فزاینده چین باهدف دستیابی به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز  مناقشات و ایجاد ترتیبات امنیتی دائمی استقبال می کنند. این موضوع اهمیت ویژه ای پیدا می‌کند، زیرا پس از یک دهه کامل  درگیری‌ها در منطقه در کنار شکست  آمریکا و اروپا  رخ می‌دهد.

وی در ادامه افزود که اگر این توافق که با میانجیگری چین انجام شد، ادامه یابد می توان انتظار داشت که منطقه ما دستاوردهای مستقیم و سریع داشته باشد و شانس دستیابی به نتایج استراتژیک مثبت بلندمدت افزایش می یابد.

«آرون دیوید میلر» تحلیلگر ارشد کارنگی در حوزه سیاست خارجی نوشت که عربستان سعودی به دنبال برقراری ارتباط با کشورهای دیگر است و توافق ایران و عربستان سه پیامد برای سیاست خارجی آمریکا دارد. نخست ،  این توافق نتیجه تصمیم دولت‌های متوالی آمریکا برای کاهش اهمیت خاورمیانه و اولویت دهی به اقیانوس آرام است که فرصت‌های جدیدی را برای چین و روسیه ایجاد کرد. دوم، ایالات متحده  در حال حاضر با این واقعیت مواجه است که چین به طرز ماهرانه ای در خاورمیانه نقش ایفا می کند . چین به دنبال همگرایی بیشتر با کشورهای منطقه است که شکست آمریکا در منطقه را نشان می دهد. سوم کاهش تنش‌ها در یمن است که نقشه‌های  آمریکا برای منزوی کردن ایران در منطقه را شکت  داد. بدین ترتیب این توافق منجر به نگرانی و تشویش مسئولان آمریکایی شده است.

«پل هانل» مدیر  اندیشکده کارنگی و کارشناس حوزه شرق آسیا معتقد است که نقش میانجی چین در از سرگیری روابط دیپلماتیک عربستان و ایران احتمالاً نمونه ای از اثربخشی ابتکار جدید امنیتی جهانی  چین است.پکن تلاش می کند تا خود را به عنوان یک مشارکت کننده در ثبات جهانی معرفی کند.

وی در ادامه افزود: رویکرد دیپلماتیک چین در  قبال منطقه با رویکرد خصمانه  آمریکا  در منطقه متفاوت است. خاورمیانه نقش مهمی در ابتکار کمربند و جاده چین دارد و پکن با اینکار می تواند روابط انرژی و تجاری را در سراسر منطقه تقویت کند.

«کریم سجادپور» عضو ارشد اندیشکده کارنگی و کارشناس حوزه ایران و سیاست خارجی ایالات متحده اعلام کرد که  توافق ایران و عربستان سعودی با میانجی گری چین اولین نمونه تلاش دیپلماتیک بزرگ در خاورمیانه پس از آمریکا است. همانطور که یکی از وزیران کابینه عربی  اعلام کرد که مساله مهم ، اقدامی نیست که عربستان و ایران انجام دادند، بلکه این مهم است که چگونه چین  از این سطح از استقبال در منطقه  برخوردار است.

«عبدالله بابود»کارشناس اندیشکده کارنگی در دفتر بیروت  نیز اعلام کرد که توافق ایرن و عربستان  یکی از چشمگیرترین تغییرات در دیپلماسی خاورمیانه در سال‌های اخیر به شمار می رود و به کاهش تنش در منطقه کمک می کند.

وی در ادامه افزود که  هنوز مشخص نیست  که این توافق تا کجا پیش خواهد رفت؛اما بازگشایی سفارتخانه‌ها اولین گام مثبتی است که ضمن ایجاد خوش‌بینی محتاطانه برای اجرای فرآیندهای تنش‌زدایی، به سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس در تعمیق روابط مستقل با ایران کمک می کند.

«یاسمین فاروق»  پژوهشگر در برنامه خاورمیانه در اندیشکده کارنگی نیز تاکید کرد که توافق عربستان سعودی و ایران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک یک اتفاق خوشایند است.

«مهند حاج علی»از مدیران و کارشناس ارشد مرکز کارنگی در بیروت معتقد است که  توافق عربستان و ایران موجب پایان یافتن بن بست در انتخابات ریاست جمهوری لبنان می‌شود و بر پرونده‌های مختلف در لبنان تاثیر می‌گذارد.

«حارث حسن» کارشناس اندیشکده کارنگی در بیروتنیز تاکید کرد که عراق یکی از میانجیگران توافق ایران و عربستان است که این توافق برای این کشور تاثیرات مثبتی خواهد داشت.

«خدر خدور» یکی دیگر از کارشناسان  اندیشکده کارنگی بر این باور است که توافق ایران و عربستان بر سوریه تاثیرات مثبتی دارد و این توافق باعث می‌شود تا این کشور روابط منطقه‌ای خود را تقویت کند. بدین ترتیب هرارتباطی که « بشار اسد» رئیس جمهور سوریه با کشورهای منطقه برقرار کند نتیجه این توافق خواهد بود.

انتهای پیام/