صحیفه سجادیه| مسیر سعادت انسان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ صحیفه سجادیه از جمله دعاهای معتبر است که از جانب امام سجاد علیه‌السلام برای شیعیان به یادگار مانده است. امام (ع) در این کتاب شریف، در قالب دعا و در مقام معلمی آسمانی، ما را با روش صحبت کردن با خداوند در مسائل مختلف فردی و اجتماعی و روش ابراز خطاها و گناهان به پیشگاه خداوند و نیز شیوه توبه به سوی بارگاه الهی آشنا می‌کند. فردی که با متن صحیفه انس داشته باشد، می‌داند که سراسر فرازهای صحیفه سجادیه به انسان امید می‌دهد و او را لحظاتی از عمق عالم جدا کرده و به آسمان پیوند می‌دهد. آن امام بزرگوار در قالب ادعیه و مناجات‌ها، رابطه بندگان با خداوند را بهبود می‌بخشد و پیوندی دوباره و عاطفی بین بنده و معبود برقرار می‌کند. 

از جمله ادعیه‌ای که در صحیفه سجادیه (ع) می‌بینیم، دعای عاقبت به‌خیری است. در ادامه، فرازهایی از این دعا را از نظر می‌گذرانیم. 

1. یا مَنْ ذِکرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاکرِینَ
وَ یا مَنْ شُکرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاکرِینَ
وَ یا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِیعِینَ
^{ذکر او برای اهل ذکر شرف است
شکر او برای اهل شکر رستگاری است
طاعت او برای اهل طاعت نجات است}

2. صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
وَ اشْغَلْ قُلُوبَنَا بِذِکرِک عَنْ کلِّ ذِکرٍ
وَ أَلْسِنَتَنَا بِشُکرِک عَنْ کلِّ شُکرٍ
وَ جَوَارِحَنَا بِطَاعَتِک عَنْ کلِّ طَاعَةٍ.

^{درود بفرست بر‌ محمد ‌و‌ خاندانش ‌
و‌ دل‌هاى ما‌ را‌ از‌ یاد هر‌ چیز دیگر به‌ یاد خود ‌‌
و‌ زبان‌هاى ما‌ را‌ از‌ شکر هر‌ کس دیگر به‌ شکر خود ‌
و‌ اعضاى ما‌ را‌ از‌ فرمانبردارى از‌ هر‌ کس دیگر به‌ فرمانبردارى خود مشغول دار.}

امام سجاد علیه‌السلام در فراز اول این دعای شریف، به اهمیت ذکر،‌ شکر و طاعت خداوند پرداخته‌اند؛ ذکر به عنوان عامل شرافت؛ شکر، راه رستگاری و نیز اطاعت، مسیر نجات معرفی شده است.
در  فراز دوم، ذکر را نه ذکر لسانی بلکه ذکر قلبی معرفی می‌کنند؛ لذا این درجه از ذکر، یادی همراه با محضریت به پیشگاه خداوند است.

در یک نگاه کلی، از آنجایی که ترتیب این فرازها از سوی امام معصوم علیه‌السلام صادر شده، دارای حکمت یعنی پیوستگی منطقی و منطبق بر سنت خداوند است. به این ترتیب، می‌توان نتیجه گرفت مقدمه‌ی شکر نعمت و طاعت خالصانه برای خدا،‌ حس محضریت قلبی است. با این نگاه،‌ هر اندازه این حس در انسان تقویت شود، شکر و طاعت او خالصانه‌تر خواهد بود. به زبان ساده‌تر، قلب در نگاه قرآن، همان روح و پایگاه ایمان است و اعمال و رفتار و کردار افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به این جهت، اگر نور ایمان و ذکر خدا در آن جای گیرد،‌ مسیر انسان را ناخوداگاه به سمت طاعت خدا و سعادت سوق می‌دهد، اما اگر امیال منفی در آن جای گیرد، به همان اندازه انسان را از رستگاری دور می‌کند. به عنوان نمونه فردی که میل به شهوت را در روح و جان خود تقویت کند، چشم و نیز سایر اعضاء و جوارح فرد را به سمت حرام سوق می‌دهد و به این ترتیب عاقبت او را به مخاطره می‌اندازد.

در نگاهی دیگر می‌توان گفت رابطه‌ای دو سویه بین اعضاء و جوارح با قلب و روح انسان وجود دارد؛ مثلاً اگر انسان چشم خود را به نامحرم عادت دهد، به مرور زمان صفحه‌ی قلب او را آلودگی گناه فرا می‌گیرد و لذت مناجات و عبادت خداوند را از وی سلب می‌کند. این امر کم‌کم سبب می‌شود فرد به فکر ارتباط با نامحرم بیفتد. بنابراین از یک سو باید همواره قلب را با ذکر و استغفار پاک نگه داشت و از دیگر سو مراقب مدخل‌های قلب مثل چشم بود تا هر میل باطلی در آن جای نگیرد.

ادامه دارد ...

انتهای‌پیام/