نگرش غرب به انتخابات ترکیه؛ چرایی تمایل اروپا و آمریکا به شکست انتخاباتی اردوغان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در شرایطی که تنها 10روز به انتخابات ترکیه باقی مانده، برخی رسانه ها و مطبوعات غربی، آشکارا اردوغان را هدف گرفته اند و آرزومند شکست او هستند. مجله انگلیسی اکونویسمت، طرح جلد خود را به انتخابات ترکیه اختصاص داد و آشکارا و بی محابا نوشت: «اردوغان باید برود، با رای خود، برای نجات دموکراسی، اقدام کنید».

در مقاله اکونومیست آمده است: «اردوغان در بسیاری از نظرسنجی‌ها با اندکی فاصله، پشت سر کمال کلیچداراوغلو، نامزد ائتلاف ملت، قرار دارد. شکست رئیس جمهور فعلی ترکیه، پیامدها و  نتایجی برای جهان خواهد داشت. در صورت شکست اردوغان، مردم ترکیه آزادتر، بی باک تر و مرفه تر خواهند شد. در صورت ظهور قدرتی جدید در ترکیه، روابط با غرب نیز احیا خواهد شد. از همه مهمتر، در عصری که تعداد رهبران اقتدارگرا از مجارستان تا هند در حال افزایش هستند، برکناری مسالمت آمیز اردوغان به همه دموکرات های جهان نشان می دهد که ممکن است رهبران اقتدارگرا نیز شکست بخورند. در صورت پیروزی کلیچدار اوغلو در انتخابات، قول داده استقلال بانک مرکزی را به رسمیت بشناسد و تورم را تک رقمی کند».

واشنگتن پست نیز در یک بیان اغراق آمیز، انتخابات ترکیه را به عنوان مهمترین انتخابات قرن ارزیابی کرده و معتقد است که پس از به قدرت رسیدن کلیچدار اوغلو، دوران جدید در ترکیه و منطقه آغاز خواهد شد.

واکنش تند چاووش اوغلو: مقاله ام را پس می گیرم

مضامین جنجالی اکونومیست، مقامات ترکیه را به واکنش وادار کرد. مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در پاسخ به این مجله انگلیسی گفت: «باید بدانید، اگر جناب اردوغان نبود، جهان دچار بحران غذایی می شد. چرا اردوغان باید برود؟ ماندن او  چه ضرری به شما می رساند؟ اگر اردوغان نبود دنیا نمی توانست غلات مورد نیاز خود را تامین کند. بدون اردوغان و ترکیه، امنیت اروپا در خطر است. چرا شما در سیاست داخلی یک کشور دخالت می کنید؟»

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در ادامه گفته است: «این فقط انگلیس نیست که چنین موضعی اتخاذ کرده است. آلمان هم به ما اجازه نداد صندوق های رای را در نقاطی که می خواستیم قرار دهیم. آنها همیشه می خواهند مداخله کنند. ولی در مورد این مجله باید بگویم؛ مقاله ای داشتم که قرار بود در شماره بعدی اکونومیست چاپ شود. ولی حالا مقاله ام را پس می گیرم. ما با کسانی که بدون محدودیت در امور داخلی ترکیه دخالت می کنند کاری نداریم. ملت ما در 24 اردیبهشت پاسخ لازم را خواهد داد».

ابراهیم کالن، سخنگوی اردوغان  رئیس تیم مشاورین سیاست خارجی و امنیت ملی در نهاد ریاست جمهوری ترکیه نیز، در توییتی به اکونومیست واکنش نشان داده و نوشته است: «آنان دوباره هیجان زده شدند و نوشتند:  دولت جدید روابط آسیب دیده با غرب را ترمیم خواهد کرد...من این زبان، گفتمان شما را خوب می شناسم. آرام باشید. آن روزگاری که به کشور من دستور می دادید، گذشته است. مردم در پای صندوق های رای حرف آخر را خواهند زد».

قهر و گلایه بین ترکیه و غرب

در یک بررسی اجمالی تاریخی، می توان به این واقعیت پی برد که نقطه آغازین اختلافات دهه اخیر بین ترکیه و غرب، به اختلاف نظر جدی در دوران اوباما باز می گردد. اردوغان خواستار آن بود که در جریان بحران سوریه، نقش مهمی بر عهده ترکیه گذاشته شود. اما اوباما، نه تنها حاضر نشد به ترکیه اعتماد کند، بلکه با حمایت از کردهای هوادار پ.ک.ک و تسلیح آنان، ترکیه را در شرایط سخت قرار داد. اما نقطه اوج اختلاف و بی اعتمادی، کودتای 2016 میلادی بود. همان کودتای نافرجامی که به باور آنکارا، با حمایت سازمان جاسوسی آمریکا صورت گرفته است. اوباما حتی پس از کودتا نیز همدلی چندانی نشان نداد و معاون خود جو بایدن را خیلی دیر به آنکارا فرستاد. با وجود اصرار مکرر اردوغان، واشنگتن حاضر نشد فتح الله گولن را به اتهام دست داشتن در کودتا از پنسیلوانیا اخراج کند.

در مقاطع بعدی، دیوار بی اعتنایی بین ترکیه و غرب بالا و بالاتر رفت و خرید سامانه موشکی اس 400 از روسیه، آمریکا، اروپا و ناتو را در جبهه مقابل ترکیه قرار داد.

جو بایدن در رقابت با دونالد ترامپ و در جریان کمپین انتخاباتی خود، به نیویورک تایمز گفته بود: «ما پس از پیروزی، تلاش می کنیم با حمایت از مخالفین اردوغان در ترکیه، زمینه قدرت گرفتن یک دولت دموکراتیک را فراهم کنیم».

اردوغان در جریان حمله روسیه به اوکراین، تلاش کرد با اتخاذ موضعی میانه، از هر دو سو امتیاز بگیرد. اما نهایتا وزارت خزانه داری آمریکا، با هشدارهای تند خود، ترکیه را وادار کرد تا در جریان تحریم های بین المللی علیه روسیه، به صف غرب بپیوندد.

ترکیه و شرق مدیترانه

طی سه سال گذشته، دولت اردوغان با تبعیت از یک استراتژی دفاعی – دیپلماسی به نام «وطن آبی»، در حوزه شرق مدیترانه به دنبال قدرت نمایی دریایی و اطلاعاتی رفته است. ترکیه تلاش کرده تا در هر دو حوزه آفریقایی و اروپایی سواحل مدیترانه، به گونه ای رفتار کند که گویی پس از مدت ها دوری و وقفه، یک بار دیگر با قدرت تمام، به دریا بازگشته است. در این راستا، روابط ترکیه با لیبی، مصر و تونس و همچنین نگرش ترکیه به موضوعاتی نظیر تنش با یونان و قبرس و قدم نهادن در مسیر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی اسرائیل، توجه همه را به سوی خود جلب کرد. اما ترکیه در این پروژه، با آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا زاویه پیدا کرد و قدرت نمایی دریایی، ترکیه را تا یک قدمی مصاف با یونان و فرانسه پیش برد و تبعات قابل توجهی داشت که یکی از آنها، توقف روند فروش جنگنده های اف 16 به ترکیه بود.

شواهد نشان می دهد که غربی ها، امیدی به ترمیم روابط با دولت اردوغان ندارند و به این جمع‌بندی رسیده اند که اگر یک بار دیگر حزب عدالت و توسعه و اردوغان به قدرت برسند، امکان توسعه روابط با ترکیه وجود ندارد و لذا ترجیح آمریکا و اروپا، این است که کلیچدار اوغلو در آنکارا به قدرت برسد. با این حال، نظر به برخی حساسیت ها و واکنش های تند اردوغان، حمایت از مخالفین، به شکل ضمنی و چراغ خاموش است.

در پایان باید گفت؛ کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا، تمایل دارند که دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه و اردوغان در ترکیه به پایان برسد و دولتی بر سر کار بیاید که در سیاست خارجی و اقتصاد، با آمریکا و اروپا تعامل کند. حال باید دید در صورت پیروزی مخالفین اردوغان، اتحادیه اروپا و آمریکا، برای توسعه روابط با ترکیه چه برنامه ای خواهند داشت.

انتهای پیام/