انتصابات جدید دربار سعودی چه معنایی دارد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هفته گذشته ملک سلمان، پادشاه عربستان با صدور احکامی «عبدالرحمن بن عیاف آل مقرن»، «هشام بن عبدالله آل شیخ»، «خالد بن محمد عبدالعزیز» و «نزار بن سلیمان بن علی العلولا» را به مسئولیت های مهمی منصوب کرد.

عربستان سعودی پس از سال 2016 و رونمایی از سند چشم انداز 2030 عربستان سعودی دستخوش تغییرات گسترده ای شده است و این تحولات خود را در سیاست های اقتصادی، فرهنگی و امنیت ملی این کشور نشان می دهد.

تغییراتی که ملک سلمان برای ترمیم ساختار بروکراتیک عربستان اعمال کرده است نشان دهنده ی آن است که سعودی‌ها نه تنها‌ در بعد سیاست خارجی خود از یک سیاست متهورانه مانند حمله به یمن یا درگیری با کشورهای منطقه دست کشیده‌اند، بلکه در ابعاد داخلی نیز به گونه‌ای به ساختار اداری جامعه می پردازد که تفوق اقتصاد بر سیاست در آن مشهود است.

به عبارت دیگر هیئت حاکمه سعودی تصمیم گرفته‌اند توسعه ی اقتصادی را به جای توسعه ی سیاسی برای پیشبرد پادشاهی خود در نظر بگیرند.

برای فهم نحوه ی تغییرات در عربستان، شناخت دقیق افرادی که منصوب شده اند می تواند راهگشا باشد:

1. «عبدالرحمن بن عیاف آل مقرن» در این حکم  به سمت معاون وزیر دفاع منصوب شد. وی قبل از معاونت وزارت دفاع، دبیرکل شورای وزیران از 2017 تا 2022 بوده است. بن عیاف از چهره های کلیدی و نزدیک به پادشاهی سعودی است، چرا که معاونت وزارت دفاع همراه با مرتبه وزارت به وی اعطاء شده است.

 به صورت سنتی وزارت دفاع از مهم ترین وزارتخانه های کابینه ی سعودی است؛ این وزارتخانه به مدت 7 سال در اختیار محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و هم اکنون در دست «خالد بن سلمان»، برادر ولیعهد و فرزند پادشاه سعودی است . این جابجایی می تواند در آینده نشان از تغییرات وسیعی در جبهه های جنوبی یمن نیز باشد.

2. «هشام بن عبدالرحمن بن عبدالله آل الشیخ» نیز به عنوان معاون رئیس هیئت حقوق بشر عربستان منصوب شد. وی برخلاف تصور عمومی که باید در خصوص مسائل حقوقی یا پیگیری حقوق زنان و تحولات اجتماعی و قومی دغدغه داشته باشد، سابقه اقداماتی همچون مدیر شرکت سرمایه گذاری خارجی، مدیر سرمایه گذاری در صنعت بیمه و حوزه بانکداری را در کارنامه خود دارد.

این انتصاب نشانگر عدم تغییر رفتار عربستان سعودی در همسویی با نوع دیدگاه حقوق بشر غربی است و عملا بیانگر آن است که با تعامل هر چه بیشتر با رسانه ها و انجمن های حقوق بشری می توان فشار رسانه ای و بین المللی نسبت به پرونده های عربستان در این حوزه را کاهش داد.

3. «خالد بن محمد بن عبدالعزیز العبد الکریم» نیز از جمله نیروهای نزدیک دربار سعودی است که در طبقه بندی ها یک بروکرات نزدیک به خانواده ملک سلمان محسوب می شود. او که سابقه مدیراجرایی و مدیر سرمایه گذاری در شرکت های مختلف را دارد، به سمت مشاور دربار ارتقاء یافته است.
4. «نزار بن سلیمان بن علی العلولا»، یکی از افراد موثر در طراحی و نگارش سند 2030 بوده که پیش از این در خصوص پرونده لبنان تمرکز داشته است. به عبارت دیگر نزار بن سلیمان یکی از افراد نزدیک به دربار سعودی است که تجربه بهبود روابط و رایزنی های اقتصادی میان عربستان و لبنان خصوصا جریان های سیاسی را بر عهده داشته و از بدو نگارش سند 2030 نیز با دفتر ولیعهد سعودی ارتباط داشته است.

برآیند انتصاب دربار سعودی بیانگر آن است که نیروهای جوان و نوگرا که عمیقا معتقد به توسعه به شیوه ی غربی هستند در حال قدرت گرفتن هستند.گفتمان غالب این افراد توسعه ی سریع اقتصادی خصوصا سرمایه گذاری در صنایع پیشرفته و فناوری های نوین است.

در مقیاسی بزرگ تر  در منطقه غرب آسیا شاهد یک رقابت فوق العاده پرشتاب در خصوص توسعه ی اقتصادی و تکنولوژیک هستیم که هر یک از کشورها سعی می کنند در سرمایه گذاری، جذب سرمایه خارجی، ترک مناقشات، بهینه سازی منابع، خصوصی سازی از یکدیگر پیشی بگیرند.

در این رقابت میان قدرت‌های منطقه ای به وضوح شاهد تغییر نگاه امنیتی-سیاسی به نگاه اقتصادی هستیم. به عبارت دیگر دستگاه حاکمه سعودی منافع ملی خود را در بیش از پیش کردن توسعه ی اقتصادی خود درک می‌کند و برای محقق کردن ایده ی خود به ترک تنش با طرف‌های درگیر در یمن، مذاکرات با سازمان ملل و مسقط برای اعلام آتش بس در جنوب، به کارگیری واسطه‌های منطقه ای و بین المللی برای برقراری روابط با جمهوری اسلامی ایران، عقد قرارداد و تفاهم نامه های گسترده با طرف چینی و سفر به اروپا و آمریکا برای جذب سرمایه گذار خارجی اشاره کرد. این اقدامات همگی دلالت بر آن دارد که عربستان سعودی نسبت به گذشته «تغییر رویکرد» داده و باید تصمیم های ریاض را از این پس به گونه‌ای دیگر تفسیر کرد.

عربستان سعودی اگرچه همچنان پادشاهی است که در آن، دربار، ذی نفع نهایی اقدامات حکومت است اما ساکنان قصر پادشاهی «یمامه» تصمیم گرفته اند تا برای عقب نماندن از رقبای ‌منطقه ای خود و در عصر پسانفت یا درگیری قدرت های جهانی آمادگی پیش از طوفان را فراهم کنند و به گونه ای دیگر آمال و آرزوی های خود را به منصه ظهور بگذارند.

اقدامات اخیر عربستان در سیاست خارجی، سیاست داخلی، موازنه گرایانه عمل کردن میان چین و آمریکا ، همکاری با روسیه و سرمایه‌گذاری در اروپا همگی دلالت بر آن دارد که عربستان در کوتاه مدت سودای فشار امنیتی و سیاسی و آغاز درگیری و تنش با کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران را ندارد و برای پیشبرد اهداف خود از مسیری دیگر اقدام خواهد کرد.

انتهای پیام/