افزایش موج فرار مغزها در ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، یکی از پدیده های نگران کننده در ترکیه و در 5 سال اخیر، فرار مغزها بوده است.

تیتر امروز روزنامه مشهور جمهوریت  در ترکیه، توجه بسیاری از محافل سیاسی و رسانه ای را به سوی خود جلب کرد. گزارش ویژه این روزنامه حاکی از این است که اقدام به مهاجرت در ترکیه، حالا از سطح فارغ التحصیلان دانشگاهی و دانشجویان پایین تر آمده و به سطح دبیرستان رسیده است.

فیگن آتالای گزارشگر جمهوریت نوشته است: «فرار مغزها در ترکیه به سطح بحرانی رسیده است. پیش از آغاز سال تحصیلی جدید، والدین هزاران دانش آموز ترکیه، برای ثبت نام فرزندان خود در مدارس خصوصی خارجی اقدام کرده اند. خانواده هایی که تمکن مالی بالایی دارند، فرزندان خود را از همان سال اول دبیرستان به خارج می فرستند، اما آنان که دارای درآمد متوسط به بالا هستند، فرزندان خود را به شعب دبیرستان های خارجی در ترکیه می فرستند و با وجود شهریه های سنگین، شرایط را قبول می کنند. در شرایطی که کیفیت در مدارس دولتی ترکیه به شدت پایین آمده، استقبال زیادی از مدارس خارجی صورت می گیرد تا پس از اتمام مقطع دبیرستان، فارغ التحصیلان این مدارس برای دریافت آموزش عالی در اروپا و ایالات متحده آمریکا فرصت و امتیاز ویژه در اختیار داشته باشند».

در عکس و تیتر صفحه نخست شماره امروز جمهوریت، به موضوع مهاجرت دانش آموزان پرداخته شده و با حالتی کنایی، بروی پلکان هواپیما، عبارت خطوط هوایی حزب عدالت و توسعه نوشته شده است.

اصلی خان اوزنچ، یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن بین المللی مشاوران آموزش در مورد افزایش تقاضا برای دبیرستان های خارجی در ترکیه، به این اشاره کرده که خانواده ها، جویای چنین چیزهایی هستند:

1.کیفیت اعلای آموزش زبان خارجی (انگلیسی، آلمانی و فرانسوی).

2.محیط امن و بهداشتی مدارس.

3.آماده سازی دانش آموزان برای تحصیل در دانشگاه های برجسته غرب.

اوزنچ به این اشاره کرده که از دید خانواده ها، پرداخت شهریه های سنگین این مدارس، نوعی سرمایه گذاری مطمئن برای آینده فرزندانشان است و می توانند در آینده، هم با خیال راحت درس بخوانند و صاحب شغل شوند و هم این که حق تابعیت یک کشور اروپایی یا آمریکا را به دست آورند. واضح است که این تیپ دانش آموزان، برای همیشه از ترکیه می روند و احتمال بازگشت آنان ناچیز است.

بدبینی خانواده ها به مدارس دولتی در ترکیه

قدیم اوزبای رئیس اتحادیه آموزش و تجارت، درباره وضعیت فعلی و آسیب های روی داده در نظام آموزشی ترکیه می گوید:«افزایش درخواست‌ها برای ثبت نام فرزندان در مدارس خارجی، حاکی از رشد نوعی بدبینی به مدارس دولتی است. خانواده های ما به این جمع بندی رسیده اند که مدارس دولتی، روز به روز ضعیف تر شده و فاقد صلاحیت هستند و نمی توانند به نیازهای اجتماعی و فردی دانش آموزان پاسخ دهند. والدین، حالا بیش از هر چیزی به این یک کلمه می اندیشند: آینده. آنان تصور می کنند، تنها راه رشد و پیشرفت فرزندانشان در این است که حتماً سر از یک کشور دیگر دربیاورند».

ارقام و گزارش های سازمان ملی آمار ترکیه نشان می دهد که 73 درصد از جوانان این کشور، مایل به زندگی در خارج از کشور هستند. با بررسی گروه‌های سنی جمعیت مهاجر از ترکیه، مشاهده می‌شود که بیشترین مهاجران در گروه سنی 25 تا 29 سال با فراوانی 14.4 درصد است، در حالی که این میزان کل در گروه سنی 20 تا 29 سال 26 درصد است.

طبق نظرسنجی موسسه کُنراد (Konrad-Adenauer-Stiftung KAS) 82.9 درصد از جوانان بین 18 تا 25 سال می گویند که توزیع درآمد در ترکیه نامتعادل و نابرابر است. جوانانی که می گویند بیکاری در ترکیه بسیار بالاست، بیش از هر چیزی از سوءمدیریت مقامات دولتی گلایه دارند و فقدان «شایستگی» را اولین دلیل مشکلات کشور می دانند. هنگامی که در مورد میزان رضایت و شادی در این تحقیق میدانی سؤال شد، 55.2 درصد از شرکت کنندگان پاسخ دادند که از زندگی فعلی خود نه کاملاً خوشحال هستند و نه ناراضی. اما 25.8 درصد از آنان اعلام کردند که به طور قطع، از زندگی فعلی خود ناراضی هستند.

جمیل بُزباش از تحلیلگران سیاسی ترکیه درباره مهاجرت و فرار مغزها می گوید: «در حال حاضر در کشور ما، پدیده فرار مغزها به یک معضل جدی تبدیل شده است. این به معنای از دست دادن افراد تحصیلکرده و متخصص و تضعیف منابع انسانی کشورمان است. آثار زیانبار این پدیده بر روی نسل های بعدی، به شدت مشهود خواهد بود. اصلی ترین دلایل فرار مغزها از کشور ما، مشکلات ناشی از بیکاری و دستمزد ناکافی است. تا زمانی که مشکلات و انتظاراتی که جوانان در کشور ما با آن مواجه هستند حل نشود، فرار مغزها ادامه خواهد داشت. جوانان کشورمان عمدتاً برای مقاصد آموزشی، برای گذراندن دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد، تحصیل موقت در دانشگاه های کشورهای پیشرفته به خارج می روند، اما متاسفانه اکثر آنها برنمی گردند».

کدام مشاغل در صف نخست مهاجرت هستند

به طور کلی، گلایه ها و انتقادات تحصیلکرده ها و متخصصین برای مهاجرت از ترکیه به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: دسته اول، از میزان دستمزد و وضعیت اقتصادی خود ناراضی هستند و دسته دوم، بیش از هر عاملی، از مسائل سیاسی و اجرایی گله مند هستند.

بررسی ها نشان داده که پزشکان، پرستاران و مشاغل پیراپزشکی و بخشی از مهندسین حوزه های صنعتی و عمرانی، با انگیزه دریافت دستمزد بالاتر، از ترکیه می روند. اما در حوزه های شغلی و علمی دیگر، افراد زیادی هستند که از برخوردهای تمامیت خواهانه و تبعیض گرایانه حزب عدالت و توسعه در امور استخدامی و دانشگاهی مغبون شده اند و به این جمع بندی رسیده اند که در ساختار دولتی مبتنی بر اراده و نگرش این حزب، نشانه های آشکاری از تفکر دوقطبی و خودی و بیگانه مشاهده می شود.

چند روز پیش در بسیاری از شبکه های اجتماعی فضای مجازی ترکیه، تصاویری از مهاجرت 6 روحانی ترکیه ای منتشر شد که تصمیم گرفته اند برای کار، به اردن بروند. آنان به طور دسته جمعی، تصویر ویزا و بلیط خود را منتشر کرده و نوشتند: ترکیه 6 خطیب و روحانی را از دست داد، اردن، 6 خطیب و روحانی به دست آورد!

در پایان باید گفت، برخی از ناکارآمدی های سیاسی و اقتصادی در چند سال اخیر در ترکیه، موجب شده که حوزه هایی همچون اقتصاد، آموزش عالی، شرایط استخدامی و مسائلی از این دست، با مشکلات بزرگی روبرو شوند. در نتیجه مهاجرت از ترکیه به کشورهای اروپایی بیشتر شده و تداوم این وضعیت می تواند  باعث بروز بحران در برخی بخش های تخصصی، علمی و فنی شود.

انتهای پیام/