ترکیه، مبدا و مقصد جهانی مهاجرت

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، موقعیت جغرافیایی ترکیه در حد فاصل بین آسیا و اروپا و مسیرهای دریایی آن، باعث شده که این کشور به یک قطب مهاجرتی بین المللی تبدیل شود.

البته یک قطب میانجی که از سوی بسیاری از آوارگان و پناهجویان، همچون یک اتراق گاه و ایستگاه موقت قلمداد می شود و همین مساله نیز باعث شده که ترکیه در معرض آسیب ها و خطرات امنیتی و اجتماعی قرار بگیرد.

اگر چه ترکیه یک مسیر بین المللی مهم برای رسیدن مهاجران شرقی به جهان غرب است، اما خود شهروندان ترکیه هم پس از عمیق تر شدن بحران اقتصادی و افزایش مشکلات سیاسی در این کشور، اشتیاق فراوانی برای ترک کشور دارند.

آمار و ارقام چه می گوید؟

بر اساس آمار مهاجرت بین المللی 2022 و همچنین اطلاعات منتشر شده از سوی موسسه آمار ترکیه، تعداد افرادی که از ترکیه به خارج از کشور مهاجرت کرده اند، نسبت به سال قبل از آن به میزان 62.3 درصد افزایش داشته، در حالی که تعداد افرادی که از خارج به ترکیه مهاجرت کرده اند 33.2 درصد کاهش یافته است.

چنین چیزی به چه معنی است؟ معنای اولیه و ساده این آمار، این است که ترکیه، رفته رفته دروازه های مرزی رسمی و مسیرهای پنهانی زمینی و دریایی را به صورت سفت و سخت کنترل می کند و تمایل ندارد بیش از این به اتراق گاه موقت پناهجویان تبدیل شود.

بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از سوابق اداری بخش اتباع ترکیه و اتباع خارجی، تعداد افرادی که از ترکیه به خارج از کشور مهاجرت کرده اند در سال 2022 به 466 هزار و 914 نفر رسیده است. از این تعداد 139 هزار و 531 نفر شهروند ترکیه بوده و 327 هزار و 383 نفر اتباع خارجی بودند. گفته می شود 55.7 درصد از جمعیت مهاجر به خارج از کشور مرد و 44.3 درصد زن بودند.

از سوی دیگر، تعداد مهاجرانی که در سال 2022 به ترکیه وارد شده اند، 494 هزار و 52 نفر بود. بیشترین تحرک و بالاترین میزان تمایل برای مهاجرت، در میان جوانان است.

بررسی الگوهای مهاجرت خروجی و ورودی به ترکیه نشان می دهد، بیشترین تحرک در گروه سنی 25 تا 29 سال تشخیص داده می شود. در حالی که 12.2 درصد از مهاجران به ترکیه در این گروه سنی بودند، این میزان در گروه مهاجران به خارج از کشور 15.8 درصد ثبت شد و چنین چیزی نشان دهنده این است که جوانان ترکیه، به شکل جدی، سودای مهاجرت دارند.

ورود مهاجرین به ترکیه، بازندگان و برندگانی دارد. بیشترین برندگان در این تجارت عجیب و غالباً غیرقانونی، شبکه های قدرتمند قاچاق انسان هستند. آنان زیرمجموعه های فراوانی از جاعلین، صاحبان آپارتمان، خودرو، قایق و امکانات دیگر در اختیار دارند که برای انتقال مهاجرین، علاوه بر ابزارهای پنهانی و حرکت مخفیانه در شب، از رشوه و پرداخت هزینه های کلان غیرقانونی هم استفاده می کنند و طبیعتاً در این راه درآمد هنگفتی نصیبشان می شود.

اما در این میان، بازنده نخست، مردم ترکیه هستند که به خاطر حضور مهاجرین غیرقانونی و قاچاقی، برای دریافت ویزای سفر به کشورهای اروپایی، با مشکل مواجه می شوند و بخش های کنسولی کشورهای اروپایی، می گویند که کار تشخیص هویت، برایشان دشوار می شود. چرا که ده ها هزار شهروند خارجی، با خرید ملک در ترکیه و دریافت تابعیت این کشور، خواهان ورود به اتحادیه اروپا هستند و خواه ناخواه نوعی از احتیاط و بدبینی نسبت به مهاجرین دارای مبدا ترکیه به وجود آمده است.

یکی دیگر از پیامدها، این است که به خاطر حضور مهاجرین غیرقانونی، نرخ اجاره مسکن در کلانشهرهای ترکیه به شدت بالا رفته و شهروندان برای یافتن خانه با نرخ مناسب، دچار مشکل می شوند.

استانبول، شهر مهاجرین و پناهجویان

ناظران اقتصادی میگویند که در 5 سال گذشته، استانبول بارها رکورد تورم را شکسته و اوضاع و احوال اقتصادی این کلانشهر دریایی اصلاً خوب نیست. افزایش مخارج زندگی، بالا رفتن نرخ مواد غذایی و هزینه های حمل و نقل و اجاره مسکن در استانبول، با هیچکدام از دیگر شهرهای بزرگ ترکیه قابل مقایسه نیست. بدون شک، یکی از دلایل مهم افزایش هزینه های زندگی و تورم در استانبول، ارتباط مستقیمی با ورود مهاجرین قانونی و غیرقانونی دارد.

با تجزیه و تحلیل توزیع استانی مهاجران به ترکیه در سال 2022 به تفکیک استان ها، مشاهده می شود که استانبول با 35.4 درصد بیشترین تعداد مهاجر را به خود اختصاص داده است. پس از استانبول آنتالیا، آنکارا، بورسا، ازمیر و مرسین قرار دارند که آنها نیز شهرهایی هستند که همگی مسیر ساحلی داشته و به دریا راه دارند.

تبعات حمله روسیه به اوکراین برای ترکیه

بدون تردید، حمله روسیه به اوکراین، منافع اقتصادی ویژه ای برای ترکیه به دنبال آورد. چرا که بسیاری از ثروتمندان روسی، کشور خود را ترک کرده و در ترکیه با خرید ملک و انتقال سرمایه، به بازار این کشور رونق دادند.

اما به موازات آن، پیامدهای منفی نیز داشته و آمارها نشان داده که بیشترین میزان ورود مهاجرین به ترکیه، از مبدا روسیه بوده است. به نحوی که در طول سال 2022 میلادی و به ویژه ماه های آخر سال، 25 درصد از کل مهاجرینی که وارد ترکیه شده اند، ملیت روسی داشته اند. اوکراینی ها، افغانستانی ها و عراقی ها نیز از ملیت هایی هستند که بیشترین ورود آنها به عنوان مهاجر به ترکیه در سال 2022 ثبت شده است.

بررسی آمار مهاجرینی که به طور موقت و بین 3 تا 9 ماه در ترکیه اقامت کرده و سپس از این کشور به اروپا و آمریکا مهاجر کرده اند، نشان دهنده این است که عراقی ها، ازبکستانی ها، افغانستانی ها و ترکمنستانی ها، در رده های نخست بوده اند.  

مهاجر قانونی یا غیرقانونی؟ مساله این است

چنین به نظر می رسد که یکی از مشکلات جدی در بحث مهاجرت، اختلاف نظر کشورهای اروپایی در مورد نوع ورود مهاجرین است. جورجیا ملونی، نخست وزیر راست افراطی ایتالیا اخیراً اعلام کرده که اغلب کشورهای اروپایی، برای کار و خدمات، به نیروی مهاجر نیاز دارند. اما مساله اینجاست که ورود مهاجرین، باید بر اساس ضوابط و کنترل و نظارت خود کشورهای اروپایی باشد و آنها بدانند که چه کسی با چه مهارت و توانمندی خاصی وارد کشورشان می شود.

اینجاست که ترکیه می تواند نقش متفاوتی ایفا کند و نقش یک فیلتر حرفه ای را بر عهده بگیرد. اما مساله اینجاست که اظهارات تند و تهدیدآمیز اردوغان در سالیان اخیر در مورد مهاجرین، موجب بی اعتمادی اروپایی ها شده است. چرا که او عملاً نشان داده که می تواند از میلیون ها مهاجر و پناهجو، به عنوان اهرم فشار در برابر اتحادیه اروپا استفاده کند.

هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس بین المللی توسعه و مهاجرت در ایتالیا و در حضور نخست وزیر این کشور گفته است: «از همه کشورها می خواهیم که از بیگانه هراسی و جنایات نفرت پرهیز کنند و فرهنگ مدارا را برای حفاظت از کرامت انسانی توسعه دهند».

کنفرانس بین المللی توسعه و مهاجرت به منظور بررسی پیشگیری از مهاجرت های غیرقانونی و توسعه در دریای مدیترانه و آفریقا، در رم برگزار شد و وزیر امور خارجه ترکیه در این کنفرانس اعلام کرده که جلوگیری از مهاجرت، در مبدأ مهم است و در صورتی که درگیری ها و مشکلات اقتصادی باید حل شوند، آمار مهاجرت نیز کاهش پیدا می کند.

او از اتحادیه اروپا خواسته که تمرکز خود را بر روی این موضوع بگذارد که برای حل مشکلات اقتصادی کشورهای مبدا مهاجرت و تثبیت صلح کمک کند و اجازه ندهد که سخنرانی تند درباره مهاجرین، تبدیل به یک کارت سیاسی در دست سیاستمداران افراطی شود.

در پایان باید گفت، موقعیت جغرافیایی ترکیه، این کشور را به یکی از مهمترین مسیرهای جهانی مهاجرت تبدیل کرده و این ویژگی، پیامدها و تبعات منفی فراوانی برای دولت آنکارا دارد. لذا انتظار می رود در سالیان آتی، ترکیه برای مدیریت این موضوع، هزینه های سنگینی پرداخت کند.

انتهای پیام/