کارشناس مسائل غرب آسیا: لازمه توسعه منطقه‌ای، امنیت درون‌زا است

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، در جریان سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان به عربستان سعودی شاهد دیدار و رایزنی با مقامات عالی این کشور از جمله محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و فیصل بن فرحانف وزیر امور خارجه عربستان بودیم که بر گسترش روابط بین دو کشور و همچنین امنیت منطقه‌ای در این دیدارها تاکید شد.

در همین راستا داریوش درویشی، تحلیلگر مسائل منطقه در گفتگو با تسنیم در خصوص اهمیت سفر وزیر امور خارجه ایران به عربستان سعودی و تاثیرش بر روابط دو کشور گفت: این موضوع به دلیل اولین سفر یکی از بلندپایه ترین مقام سیاسی ایران به عربستان سعودی بعد از هشت سال بسیار اهمیت دارد. سفر آقای امیرعبداللهیان به عربستان بعد از چندین سال قطعی روابط یک مرحله جدیدی را در روابط ایران و عربستان گشوده است. ضمن اینکه در این سفر سفارت‌خانه ایران با حضور سفیر کار خود را آغاز کرده است.

وی افزود: این سفر و گفتگوهایی که صورت گرفته نشان می‌دهد که وزارت خارجه مواضعش را منسجم‌تر از قبل بیان کرده و ما صراحت بیشتری در آنچه که از سعودی انتظار داریم را در این گفتگوها شاهد بودیم. هم در نشست مطبوعاتی با وزیر خارجه این کشور و هم در دیدار با ولیعهد سعودی، ایران مواضعی خیلی روشن و صریح تری را بیان کرد و مطالبات ایران از سعودی در اینجا بیشتر تاکید شده بود. بحث‌های مربوط به توسعه، همکاری دوجانبه، زمینه سازی برای همکاری بخش خصوصی و موضوع امنیت درون زا و بومی که مطرح شد، نقطه کانونی این دیدارها و سفر بود. این امر از این جهت که نشان می‌دهد اولویت و انتظارات ایران از روابط با عربستان چه چیزهایی بوده، مهم است. همچنین تبیین برخی از حد و حدود برای روابط را هم در دل خودش داشته است.

درویشی درباره اراده سعودی برای همکاری‌های منطقه‌ای اظهار کرد: موضوع بر‌می‌گردد به اراده دولت سعودی و در وضعیت فعلی که به دلیل مشکلاتی که بن سلمان با بایدن در مسائل حقوق بشری و سیاسی دارد، یک فضای تیره و تاری بین دو مقام ایجاد شده است. این روابط تیره و تار منجر شده که دولت سعودی از آمریکا فاصله بگیرد و بیان کند که به دنبال استقلال سیاسی هستیم. اما مشخص نیست که با تغییر دولت در آمریکا و آمدن فردی مانند ترامپ، آیا این موضوع و استقلال ادامه خواهد یافت و بر آن پافشاری صورت خواهد گرفت یا خیر.

وی ادامه داد: این مسئله مهمی است که نشان می‌دهد آیا سعودی اراده واقعی برای امنیت درون زا و همکاری منطقه‌ای برای مدیریت امنیت و ثبات در منطقه خواهد داشت و یا مانند گذشته می‌خواهد متکی بر قدرت‌های فرامنطقه‌ای پیش رود و حضور آن‌ها را تقویت کند.

این کارشناس منطقه همچنین در خصوص تحرکات آمریکا و کشورهای غربی علیه روابط ایران و عربستان سعودی گفت: همزمان با سفر آقای امیرعبداللهیان تماس‌هایی از سوی وزیر خارجه آمریکا با وزیر خارجه سعودی صورت می‌گیرد و گفتگوهایی انجام می‌شود. همچنین آقای بن سلمان گفتگویی را با نخست وزیر انگلیس داشته و مطالبی بین آن‌ها رد و بدل شد که احتمالا یک بخشی از آن به گفتگوها و مواضعی که در سفر آقای امیرعبداللهیان مطرح شده است، برمی‌گردد.

وی افزود: باید در نظر گرفته شود که آیا دیدگاه سعودی‌ها به صورت راهبردی تغییر کرده و یا تاکتیکی. از جانب ایران یک خواسته و مطالبه صریح که به سمت امنیت درون زا و بومی پیش رویم وجود دارد و عبارتی که آقای امیرعبداللهیان با عنوان «جدایی ناپذیری و غیرقابل تفکیک بودن امنیت و توسعه» استفاده کرده بودند، بسیار بحث مهمی است. من برای نخستین بار شاهد بودم که اینقدر صریح در روابط با سعودی مطرح می‌شود و توجه طرف مقابل را به این جلب کنیم که این امکان وجود ندارد امنیت و توسعه را یکجانبه دید و از هم جدا کرد.

درویشی تصریح کرد: اگر توسعه می‌خواهد اتفاق بیافتند، لازمه آن حفظ امنیت درون زا و بومی است و اگر امنیت در واقع ایجاد شود زمینه توسعه هر دو طرف نیز ایجاد خواهد شد.

وی همچنین گفت: آمریکایی‌ها نمی‌خواهند این منطقه از تحت کنترل و مدیرت خودشان خارج شود، خصوصا با توجه به اتفاقاتی که تحت عنوان خروج آمریکا از منطقه و تضعیف قدرت آمریکا در منطقه رخ داده است. فلذا گفتگوها و مراوداتی در حال انجام است تا این موضوع کنترل شود، از جمله همین تماس‌ها. در کنار آن برای تحریک افکار عمومی در جهان عرب علیه این توافق و روابط ایران و عربستان ما شاهد این هستیم که برخی رسانه‌های عرب زبان آمریکایی مانند "سی‌ان‌ان" از ابتدای برقراری روابط شروع به نوشتن گزارشات منفی در این خصوص کردند. بلافاصله بعد از نشست مطبوعاتی آقای امیرعبدالهیان و بن فرحان گزارشی را سی‌ان‌ان عربی منتشر کرد و در آنجا تاکید شد که از کلمه خلیج فارس استفاده شده و مترجم هم دقیقا آن را خلیج فارس ترجمه کرده و این رسانه تلاش داشت افکار عمومی جهان عرب را تحریک کند. این نشان دهنده این است که رسانه‌های آمریکایی به دنبال ایجاد تفرقه بوده و نگران روابط ایران و عربستان هستند.

این کارشناس منطقه‌ همچنین نسبت به آینده روابط دو کشور گفت: در این سفر سعودی‌ها خواسته‌ای را از ایران مطرح کردند که بسیار مهم است و بحث حمایت ایران از نمایشگاه اکسپو 2030 در ریاض است که وزیر خارجه ایران هم در نشست مطبوعاتی بیان کرد که ایران حمایت می‌کند. این برای سعودی‌ها خیلی اهمیت دارد و در ماه‌های اخیر با بسیاری از کشورها رایزنی کردند و حمایت آنان را جلب کردند. این درخواست روشن و صریح از ایران بوده و با موافقت ایران هم همراه شده است.

وی ادامه داد: ما از این جنس خواسته‌ها و مطالبات صریح را باید بیشتر شاهدش باشیم که از جانب ایران هم به عنوان همکاری مطرح شود. این توافق حتما زمینه همکاری و گفتگوها را فراهم خواهد کرد و باید خواسته‌ها روشن شود و طرفین گام به گام پیش روند.

درویشی علاوه بر این نسبت به همکاری‌های اقتصادی دو کشور و توسعه آن گفت: اینکه از جانب دولت‌ها چقدر تسهیل برای بخش خصوصی صورت گیرد یک مسئله است، اینکه خود دولت‌ها چقدر برنامه داشته باشند یک مسئله دیگر است. آنچه که فعلا می‌توان روی آن حساب کرد، زمینه سازی برای همکاری بخش خصوصی است. بخش خصوصی از جانب ایران با توجه به نیازهای توسعه‌ای در سعودی در حوزه ساخت و ساز و صنایع و کشاورزی می‌تواند سرمایه گذاری و همکاری‌هایی ترتیب دهد و از جانب دو دولت زمینه‌هایی برای همکاری بخش‌های خصوصی دو کشور ایجاد تا هر دو بخش بتوانند در کشورهای یکدیگر ورود بکنند.  

انتهای پیام/