سفر فیدان به ایران؛ خواسته‌های ترکیه و انتظارات ایران

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سفر هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه به تهران در شرایطی صورت گرفت که او برای اولین بار در این پست به ایران آمد. او قبلاً در مقام رئیس سرویس اطلاعاتی میت، بارها به کشورمان سفر کرده و اطلاعات گسترده ای در مورد مسیر روابط تهران- آنکارا دارد.

این بار، فیدان آمده بود تا در مقام یک دیپلمات رسمی، تلاش کند تا علاوه بر رایزنی درباره مسائل مهم منطقه ای با مقامات ایران، در مورد مقدمات دیدار آتی بین روسای جمهور دو کشور نیز گفتگو کند.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، از همبستگی دولت و ملت ایران در کمک به زلزله زدگان قهرمان مرعش تشکر کرد و گفت: «این حمایت ارزشمند، نشانه مهمی از همبستگی و دوستی قوی ماست».

وی همچنین با تاکید بر اینکه ارزیابی روند تحولات و بحران‌ ها در جغرافیایی که دو کشور در آن قرار دارند، اهمیت همکاری با ایران را نشان می‌دهد، گفت: ما می‌خواهیم با سازوکارهای گفتگوی نهادینه ‌شده مانند شورای عالی همکاری، روابط دوجانبه خود را بیش از پیش پیش جلو ببریم».

اهمیت آب ارس برای ایران

وزیر امور خارجه کشورمان نیز اعلام کرد: «در ارتباط با پیگیری توافقات صورت گرفته بین روسای جمهور دو کشور رایزنی و بر پیگیری این توافقات تاکید کردیم. همچنین در دیدار امروز بر اجرای برنامه جامع همکاری ‌های مشترک دو کشور تاکید کردیم. توافقات دو کشور در راستای گسترش روابط و اجرای برنامه جامع، رو به رشد است. در همین چهارچوب اتفاق ‌نظر داریم که ساز و کارهای موجود بین دو کشور برای گسترس روابط فعال شود و از ظرفیت ‌های موجود به نحو مناسب استفاده کنیم».

امیرعبداللهیان به‌ روز رسانی سند تجارت ترجیحی را مهم دانسته و درباره مسیر حمل و نقل گفت:«مسیرهای ترانزیتی عامل رقابت نیست بلکه مسیر گسترش همکاری بین تهران و آنکارا است. همچنین با توجه به حجم بالای تردد اتباع دو کشور بین ایران و ترکیه تاکید بر این کردیم که باید همکاری‌ کنسولی نیرومندتری داشته باشیم».

وزیر خارجه ایران به موضوع مهم آب نیز اشاره کرده و گفت:«ما بر موضوع استفاده منصفانه از آب رودخانه ارس با در نظر گرفته حق ‌آبه تاریخی، عرفی و زیست محیطی کشورهای پایین دست از جمله ایران تاکید کردیم. این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد و قرار شد که آقای فیدان دستورات لازم را در این ارتباط صادر کند».

وی افزود: «موضوع آب یکی از موضوعات مهم مورد توجه ماست و مقامات ترکیه تاکید کردند که هیچ برنامه‌ ای برای محدود کردن و کاهش حق استان ‌های واقع در شمال غربی ما برای دسترسی به آب‌ های بالادستی وجود نخواهد داشت».

هدف مهم 30 میلیارد دلاری

وزیر امور خارجه ترکیه، از این موضوع خبر داد که در دیدار با امیرعبداللهیان، موضوعات مهمی همچون امنیت مرزهای مشترک، مبارزه با تروریسم، افزایش حجم تجارت، حمل و نقل و آموزش عالی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و حساسیت در خصوص رفع تهدید پ.ک.ک در دستور کار قرار گرفت.

فیدان با اشاره به اینکه حجم مبادلات تجاری دو کشور افزایش یافته، خاطرنشان کرد:«درباره اقداماتی صحبت کردیم که باید با شتاب انجام شود. تا رسیدن حجم تجارت به هدف 30 میلیارد دلاری را میسر سازد».

فیدان با بیان این که در خصوص مواضع کشورها در زمینه تجارت مرزی، کشاورزی، دامپروری، انرژی و تدارکات و حمل و نقل تبادل نظر شده، اعلام کرد که طرفین، به زودی جلسه کمیسیون مشترک اقتصادی را برگزار می کنند تا برای رفع موانع، تصمیم گیری شود.

وی همچنین به این موضوع اشاره کرد که همکاری در حوزه انرژی و پروژه های توسعه منطقه ای نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

نشست 3 جانبه تهران، آنکارا و ریاض

یکی از موضوعات مهم در سخنان وزیر امور خارجه ایران، توجه به نقش منطقه ای عربستان سعودی بود. وزیر امور خارجه ایران درباره این موضوع گفت: «دو طرف اتفاق ‌نظر داریم که با توجه به ابراز تمایل عربستان، در آینده نسبت به تشکیل نشست سه‌ جانبه تهران، آنکارا و ریاض با هدف تمرکز بر همکاری ‌های هر چه بیشتر اقتصادی، تجاری و سرمایه‌ گذاری اقدام کنیم».

وزیر خارجه ترکیه نیز با بیان این که آنکارا از بازگشت روابط ایران و عربستان استقبال می ‌کند، اعلام کرد: «ایران، عربستان و ترکیه 3 کشور بزرگ و مسئولیت ‌پذیر منطقه هستند و روابط دوستانه بین 3 کشور، برای ثبات منطقه مهم است».

به جرات می توان گفت، مهمترین اشاره دیپلماتیک در سخنان امیرعبداللهیان، موضوع قفقاز بود.

او در حضور وزیر امور خارجه ترکیه، آشکارا و قاطعانه اعلام کرد: «در مسئله قفقاز، قویاً معتقد هستیم زمان عبور از دوره تنش و درگیری به دوره صلح و همکاری فرا رسیده است. در گفتگوهایی که با رئیس‌ جمهور آذربایجان در هفته‌ های گذشته داشتیم، توافقات خوبی در این چارچوب بین ما صورت گفت. ما از گفت وگوها و توافقات ایروان و باکو در این رابطه استقبال و بار دیگر تاکید می کنیم هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک در منطقه و هرگونه اقدام برای مسدود و یا محدود کردن مسیرهای تاریخی ترانزیتی و موجود در منطقه را هرگز برنمی ‌تابیم».

امیرعبداللهیان به این اشاره کرد که «قرار شد نشست‌های سه جانبه ایران، آذربایجان و ترکیه با هدف همکاری‌های نیرومند در برقراری صلح و ثبات در منطقه از جمله منطقه قفقاز مورد پیگیری قرار بگیرد».

اهمیت موضوع کرکوک در سخنان فیدان

روزنامه آکشام از مهمترین روزنامه های وابسته به حزب حاکم ترکیه، از میان مهمترین فرازهای دیدار هاکان فیدان و همتای ایرانی او امیرعبداللهیان، موضوع کرکوک را برای برجسته سازی و تیتر انتخاب کرد.

آکشام از قول هاکان فیدان نوشت: «کرکوک از نظر ترکیب قومی و فرقه ای الگوی کوچکی از عراق است. صلح و ثبات کرکوک به طور مستقیم بر صلح و ثبات کل عراق تأثیر می گذارد و ما کرکوک را نماد فرهنگ صلح طلبی و همزیستی می دانیم. ما ضمن تقدیر از تلاش های ارزنده السودانی نخست وزیر عراق، از بروز تنش‌ هایی که منجر به تلفات جانی در کرکوک شده، متأثر و نگران هستیم».

هاکان فیدان همچنین از مقامات عراقی درخواست کرد که فوراً به حضور برخی عناصر پ.ک.ک در این شهر که اخیراً افزایش یافته، پایان داده شود.

او کرکوک را یک شهر باستانی دانست که رنج و کشتارهای بزرگی را تجربه کرده و موازنات اجتماعی ظریف در این شهر باید حفظ شود و همه اقشار مردم این شهر، در مشارکت سیاسی و بیان خواسته هایشان همسان باشند.

او تاکید کرد: «همان طور که می دانید حفظ حقوق و منافع هم تباران ترکمن یکی از ارکان اصلی سیاست ما در قبال عراق است. از دید ما حقوق ترکمن ها، موضوعی نیست که قابل مذاکره باشد و به ایستادگی و حمایت از ترکمن ها در هر زمینه ادامه خواهیم داد».

درخواست مهم ترکیه از ایران

یکی دیگر از دیدارهای مهم هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در تهران، دیدار او با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران بود. فیدان در این دیدار اعلام کرد که گسترش سطح تعاملات دو کشور نیازمند توجه و حمایت خاص سران ایران و ترکیه است.

وی همچنین خواستار حمایت جمهوری اسلامی ایران از عضویت ترکیه در گروه بریکس و همکاری دو کشور در زمینه حل و فصل مسائل منطقه ‌ای شد.

رئیس جمهور ایران نیز  با اشاره به نگرانی ‌های امنیتی ترکیه در منطقه، موثرترین راهکار برای مقابله با تروریسم را احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه دانست. وی اعمال موثر حاکمیت ملی هر دولت بر تمام اراضی سرزمینی را، بهترین راه جلوگیری از فعالیت ‌های تروریستی و ضد امنیتی است.

رئیسی همچنین مقابله با حضور کشورهای بیگانه در مناطق مختلف از جمله قفقاز را ضروری دانست و بر حل و فصل مسائل از طریق گفتگو و همکاری میان کشورهای منطقه تاکید کرد.

هاکان فیدان همچنین در دیدار با علی ‌اکبر احمدیان، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، انتصاب او را تبریک گفته و ابراز امیدواری کرد که در این دور، فصل جدیدی از همکاری‌ های دوجانبه و چندجانبه آغاز شود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز اعلام کرد: «توسعه‌ روابط دوستانه میان دو همسایه، تامین‌ کننده منافع پایدار ایران و ترکیه است».

وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در دیدار سال گذشته با رئیس جمهور ترکیه که فرمودند، «امنیت ترکیه امنیت ایران است»، به این اشاره کرد که  ایران و ترکیه سرنشینان یک کشتی ‌اند و دشمنان با آگاهی از این ظرفیت تلاش می ‌کنند ضمن اخلال در روند همکاری دوجانبه، مانع هم افزایی شوند.

سفر هاکان فیدان به تهران و دیدارهای متعدد او با مقامات جمهوری اسلامی ایران، نشان دهنده این واقعیت است که توسعه همه جانبه روابط بین تهران و آنکارا، یکی از مهمترین محورهای توسعه روابط دیپلماتیک است و دو کشور، نقش مهمی در حفظ امنیت و ثبات منطقه دارند.

انتهای پیام/