انتخابات در قره‌باغ و ۲ تصمیم دشوار پیش روی فرد منتخب
به گفته سورنیانتس رهبر حزب آلترناتیو دموکراتیک ارمنستان، هر کسی که رهبر جدید قره‌باغ باشد، باید دو تصمیم دشوار در مورد ارامنه بگیرد: ادامه زندگی در قره‌باغ وابسته به آذربایجان یا اخراج ارامنه از قره‌باغ.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، اینکه چه کسی جایگزین آرائیک هاروتونیان رئیس‌جمهور خودخوانده قره‌باغ کوهستانی که در اول سپتامبر استعفای خود را به پارلمان این منطقه ارائه کرد، یکی از موضوعاتی است که در باکو و ایروان مورد بحث قرار گرفته است.
چهار حزب از پنج حزب پارلمان جمهوری خودخوانده قره‌باغ کوهستانی، ساموئل شهرامانیان را به عنوان جایگزین آرائیک هاروتونیان که هفته گذشته استعفا داد، معرفی کردند. انتظار می‌رود انتخابات، امروز 9 سپتامبر و در بحبوحه افزایش لفاظی نظامی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان برگزار شود.
در ژانویه 2023، شهرامانیان که به عنوان دبیر شورای امنیت جمهوری قره‌باغ کوهستانی کار خود را آغاز کرد، در 31 اوت توسط آرائیک هاروتونیان به جای «گورگن نرسیسیان» به عنوان وزیر دولت منصوب شد.
شهرامانیان که به عنوان گزینه «باکو ساهاکیان» رئیس‌جمهور سابق جمهوری قره‌باغ کوهستانی توصیف می‌شود، فردی بود که در ماه مارس با نمایندگان باکو به عنوان نماینده خانکندی در مقر نیروهای حافظ صلح روسیه ملاقات کرد.
قرار بود انتخابات ریاست جدید دولت جدایی‌طلب قره‌باغ در سال 2025 برگزار شود. اما برگزاری چنین انتخاباتی پس از جنگ دوم قره‌باغ ممکن است باکو را مجبور به انجام اقدامات شدید کند. بنابراین کارشناسان سیاسی، هاروتونیان را آخرین رئیس‌جمهور منتخب جمهوری قره‌باغ کوهستانی می‌نامند.
«کارپیس پاشویان» روزنامه‌نگار ارمنستانی، آرائیک هاروتونیان را آخرین رئیس دولت جمهوری قره‌باغ کوهستانی نامید و گفت: انتخاب هاروتونیان به عنوان رئیس‌جمهور آرتساخ(قره باغ) باعث هیجان در آمریکا و روسیه شده بود. اما ارمنی‌های آرتساخ(قره باغ) دیگر فرصتی برای انتخاب رئیس‌جمهور نخواهند داشت. هر گزینه‌ای باید با باکو توافق شود. آلترناتیو، مبارزه مسلحانه است، اما در حال حاضر امکان آن وجود ندارد.
پاشویان افزود: این کشورها که رؤسای مشترک گروه مینسک هستند، در اواخر دهه 1980 تلاش کردند ابتکار عمل حذف استان خودمختار قره‌باغ کوهستانی از ترکیب جمهوری شوروی آذربایجان و انتقال آن به جمهوری شوروی ارمنستان را اجرا کنند. آن‌ها فکر می‌کردند که رسیدن به توافق با هاروتونیان که هیچ پیوند سیاسی با جنبش قره‌باغ که در آغاز جنگ اول قره‌باغ نقش داشت، ندارد آسان خواهد بود. اما در ماه مه 2020، آرائیک هاروتونیان که به عنوان چهارمین رئیس‌جمهور قره‌باغ کوهستانی انتخاب شد، اقداماتی را انجام داد که واکنش تند باکو را از همان هفته اول آغاز به کار برانگیخت.
هاروتونیان در 21 می 2020 با مراسم تحلیف که با حضور نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در شوشا برگزار شد، سمت خود را آغاز کرد. وی در هفته اول ریاست جمهوری خود به مناسبت سی‌امین سالگرد اشغال شوشا تصمیم گرفت، مجلس ملی قره‌باغ کوهستانی را از خانکندی به شوشا منتقل کند.
علیرغم استعفای آرائیک هاروتونیان، وی به عنوان رئیس مشترک حزب آزاد وطن، اکثریت را در پارلمان قره‌باغ در اختیار دارد. این بدان معناست که رئیس‌جمهور موقت نیز شخصی خواهد بود که هاروتونیان تأیید می‌کند.
صرف‌نظر از اینکه چه کسی انتخاب خواهد شد، مهم‌ترین و حیاتی‌ترین موضوع، لزوم توافق با باکو در جاده آغدام - خانکندی است. باکو اصرار بر افتتاح جاده آغدام - خانکندی دارد و به نظر می‌رسد از این تصمیم عقب‌نشینی نخواهد کرد.
در حال حاضر تنها ساموئل بابایان دبیر سابق شورای امنیت قره‌باغ کوهستانی به افتتاح جاده آغدام - خانکندی مثبت می‌نگرد.
بابائیان در گفتگو با خبرنگاران، گفت: در حال کار بر روی بسته راه‌حلی شامل حدود 20 نکته هستند و این بسته همچنین شامل توصیه‌هایی در مورد نحوه عملکرد جاده آغدام - خانکندی و لاچین - خانکندی خواهد بود.
بابائیان که اخیراً پیشنهادهای مختلفی ارائه کرده است، رهبر حزب وطن واحد، دومین حزب بزرگ پارلمان جمهوری خودخوانده قره‌باغ است.
وی در بیانیه خود به مطبوعات ارمنستان گفت که انتخابات روز شنبه را تحریم می‌کند.
«سورن سورنیانتس» رهبر حزب آلترناتیو دموکراتیک ارمنستان در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی نوشت: جمهوری آرتساخ(قره باغ) مدت‌ها پیش موجودیت خود را از دست داد و آن نتیجه سیاست اشتباه نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان است. آرتساخ(قره باغ) به عنوان سوژه نه با استعفای آرائیک، بلکه در نتیجه سیاست‌های ماجراجویانه قبل از جنگ و پس از جنگ شخصی که کابینه شماره یک ارمنستان را در اختیار داشت، از بین رفت. ذهنیت آرتساخ(قره باغ) مدت‌ها پیش از بین رفته است، استعفای آرائیک فقط یک پیامد است.
به گفته سورنیانتس، هر کسی که رهبر جدید قره‌باغ باشد، باید دو تصمیم دشوار در مورد ارامنه قره‌باغ بگیرد: ادامه زندگی در قره‌باغ وابسته به آذربایجان یا اخراج ارامنه از قره‌باغ.
به گفته «بنیامین پوغوسیان» یکی دیگر از مفسران سیاسی ایروان، بزرگترین اشتباه آرائیک هاروتونیان این بود که هیچ تصمیمی نگرفت که وضعیت را در 9 ماه گذشته تغییر دهد. پوغوسیان در مصاحبه با کانال یوتیوب «اخبار از قفقاز» همچنین می‌گوید که رئیس‌جمهوری که به جای هاروتونیان انتخاب می‌شود، وابسته به ارمنستان نخواهد بود، او فعالیت‌های خود را مستقل‌تر خواهد کرد.
«روسیف حسینوف» مدیر مرکز توپچوباشوف مستقر در باکو، گفت: استعفای آرائیک هاروتونیان را می‌توان یک نتیجه موفقیت‌آمیز برای باکو تلقی کرد. استعفای هاروتونیان را می‌توان از نظر سیاسی و روانی موفقیت‌آمیز دانست. زیرا همه این وقایع نشان می‌دهد که سیاست و فشار آذربایجان بر روندهای اجتماعی و سیاسی قره‌باغ تأثیر مستقیم دارد.
به گفته روسیف حسینوف، مذاکره با فردی که در آذربایجان جنایتکار اعلام شده بود، غیرممکن بود، زیرا او دستور بمباران شهرهای آذربایجان و ساکنان غیرنظامی را در جریان جنگ دوم قره‌باغ صادر کرد. به همین دلیل، باکو او را به عنوان نماینده مجاز ارامنه قره‌باغ نمی‌دید. با رفتن او، ظهور فردی که باکو می‌تواند با او مذاکره کند می‌تواند همه این مسائل ارتباطی را تسهیل کند.
در جریان جنگ دوم قره‌باغ، پس از حمله موشکی به گنجه که منجر به کشته شدن چندین غیرنظامی شد، دادستانی کل آذربایجان یک پرونده جنایی علیه آرائیک هاروتونیان و برخی از مقامات دولت خودخوانده قره‌باغ کوهستانی باز کرد.
فرهاد ممدوف، مدیر مرکز تحقیقات قفقاز جنوبی مستقر در باکو، گفت: مهم نیست که رئیس‌جمهور منتخب جدید در قره‌باغ چه کسی باشد، موضوع اصلی باکو بحث ادغام مجدد ارامنه قره‌باغ با او خواهد بود. مسئله اصلی آذربایجان این است که نماینده جمعیت قره‌باغ باید از جمعیت محلی باشد. اگر آن‌ها نمایندگان خود را به عنوان ارامنه قره‌باغ بفرستند، دولت مرکزی آذربایجان آماده است تا با آن‌ها گفت‌وگو کند.
فرهاد ممدوف تأکید می‌کند که مسائل واقعی برای باکو استفاده از جاده آغدام - خانکندی، آغاز روند ادغام مجدد و اجرای خلع سلاح است و برایش فرقی نمی‌کند که ساموئل شهرامانیان این کار را انجام دهد یا ساموئل بابائیان.
انتهای پیام/
