آیا طرح کریدور آمریکایی "هند-غرب آسیا-اروپا" موفق خواهد بود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در اجلاس سران 20 در هندوستان، کریدوری به دنیا معرفی شد که بازتابهای زیادی در سطح جهانی داشت؛ این کریدور عبارت بود از مسیر ترانزیتی هند-غرب آسیا- اروپا که با ابتکار آمریکا و همراهی کشورهای حاضر در این مسیر کلید خورده است.

پایگاه خبری تحلیلی اکسیوس آمریکا، روز هفتم ماه سپتامبر طی گزارشی اعلام کرد، چهار کشور آمریکا، هند، عربستان و امارات در حال هماهنگی برای اعلام یک طرح زیرساختی مشترک در مقیاس وسیع از جمله توسعه شبکه ریلی هستند. دولت بایدن در نظر دارد، غرب آسیا را از راه مسیرهای ریلی و دریایی به هند متصل کند.

.

 ایده این طرح که در سال 2021 مطرح شده، در چارچوب همکاری آمریکا، هند، رژیم اسراییل و امارات تعریف شده است. تل آویو سال گذشته، طرح استفاده از شبکه ریلی که هند را به غرب آسیا متصل می‌کند، پیشنهاد داد و در این میان دولت بایدن، عربستان را به مشارکت در این طرح ترغیب کرد.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز روز هفتم ماه سپتامبر در همین زمینه به خبرنگاران گفت: «ما به همراه متحدان خود درباره پروژه احداث زیرساخت‌ها سخت کار کردیم. اتصال هند به خاورمیانه از طریق شبکه ریلی و مسیر دریایی بسیار مهم است و منافع اقتصادی راهبردی برای کشورهای ذینفع به همراه خواهد داشت.» اما وی پاسخ روشنی به اینکه این طرح چه زمانی اجرا خواهد شد، نداد.

درباره این طرح 2 نکته قابل ذکر است:

- برخی تحلیلگران بر این باورند که این طرح به‌ عنوان بخشی از عادی‌سازی بزرگ بین عربستان و کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی به شمار می رود.

- این طرح همچنین در مقابل طرح ترانزیتی چین موسوم به "یک جاده- یک کمربند" است که حداقل یک دهه است زیرساختهای آن از سوی پکن در حال انجام است و کشورهای زیادی را شریک خود می کند. بر این اساس، کشورهای آمریکا و هند، اقدام به کنار گذاشتن چین از مسیر ترانزیتی عظیم شرق به غرب می کنند.

ترکیه از کشورهایی بود که واکنش منفی به این کریدور داشت.

مزیتهایی که در طرح کریدور آمریکایی نادیده گرفته شد

اردوغان روز دوشنبه در بازگشت از هند در گفتگو با خبرنگاران درباره این مسیر ترانزیتی گفت: کریدوری که ترکیه در آن نباشد قابل اجرا نیست. برای تردد از شرق به غرب مناسب‌ترین مسیر، ترکیه است.

نگاهی به نقشه مسیر ترانزیتی هند-غرب آسیا-اروپا نشان می دهد که این مسیر اگر از کشورهای ایران و ترکیه عبور کند، بدون اینکه ناچار به تغییر وضعیت از راه آهن به دریا باشد، می تواند بصورت زمینی بخش اعظم مسیر خود را طی کند که این موضوع از نظر صرفه اقتصادی نفع زیادی برای تجار فعال در این کریدور خواهد داشت.

کریدوری با نگاه سیاسی به جای اقتصادی

به نظر می رسد بیش از آنکه نگاه اقتصادی بر طرح ترانزیتی حاکم باشد، انگیزه های سیاسی ناشی از کنار گذاشتن رقیب جهانی آمریکا یعنی چین و نیز عادی سازی سریعتر و عمیق تر روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی مد نظر بوده است. این موارد می تواند تاثیر منفی بر عملکرد این مسیر ترانزیتی داشته باشد و بدلیل هزینه هایی که به تجار تحمیل می کند، چندان موفق نباشد.

اگرچه گلایه های اردوغان را می توان ناشی از عصبانیت او از کنار گذاشته شدن از یک طرح بین المللی با مدیریت آمریکا دانست، اما از منظر اقتصادی نیز نبود ترکیه در این طرح با زیرساختهای ریلی و جاده ای آن که بدون مانعی به نام دریا به اروپا می رسد، این طرح سیاسی را بیش از پیش غیراقتصادی می کند که موفقیت آن را با ابهام روبرو می کند؛ بخصوص در مقابل رقیبی مانند چین که بیش از یک دهه است بر روی طرح خود با نام "یک جاده- یک کمربند" از منظر اقتصادی نگاه کرده و آن را با کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه و حتی عربستان و امارات پیش می برد و تاکنون دهها میلیارد دلار برای آن سرمایه گذاری کرده که پیش بینی می شود چندین برابر آن، آورده برای این کشور و نیز سایر کشورهای دخیل در این طرح داشته باشد.

انتهای پیام/