زوایای مثبت و منفی تأثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی دیدار سران روسیه، کره‌شمالی و بلاروس

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، رهبر کره شمالی پس از چهار سال از آخرین دیدار خود با رئیس جمهور روسیه مورد استقبال گرم پوتین قرار گرفت. پوتین با استناد به روابط تاریخی بین اتحاد جماهیر شوروی و کره شمالی، از همتای خود با ضرب المثل روسی استقبال کرد که "یک دوست قدیمی بهتر از دو دوست جدید است". رهبر کره شمالی نیز روابط با کشور روسیه را به عنوان"اولویت اول" ذکر و حمایت خود را از اقدامات روسیه در اوکراین اعلام کرد.

پس از دیدار دو رهبر در تاسیسات فضایی در شرق دور روسیه، پوتین علت اصلی و مهم ترین دلیل دیدار خود با رهبر کره شمالی را «بحث و فکر کردن» راه‌هایی برای گسترش همکاری نظامی و فنی با کره شمالی به‌ رغم محدودیت‌های جهانی است که در سال‌های اخیر به دلیل توسعه فعالیت های هسته‌ای و آزمایش موشک این کشور اعمال شده بیان کرده است.

از نظر مقامات آمریکایی این دیدار در مورد یک قرارداد تسلیحاتی بالقوه برای ذخیره مجدد زرادخانه ارتش روسیه است که بسیاری از مهمات خود را در جنگ اوکراین مصرف کرده است. اما با توجه به صحبت های صورت گرفته میان دو رهبر روسیه به دنبال راه هایی برای تعمیق همکاری نظامی با کره شمالی «در چارچوب قوانین فعلی» است. طی صحبت های پوتین، در خصوص دلایل این ملاقات اینطور آمده است که،«محدودیت‌های خاصی وجود دارد و روسیه به آنها پایبند است، اما چیزهایی وجود دارد که می‌توانیم درباره آن صحبت کنیم».

ملاقات کیم و پوتین واکنش های بین المللی فراوانی را دربرداشته است که از جمله آنها می توان به تهدید غرب در خصوص اعمال تحریم های شدیدتر در خصوص روسیه و کره شمالی اشاره کرد. اما آنچه حائز اهمیت است بیان نشدن کلیه موارد مطروحه در این ملاقات و خصوصی دانستن مطالب بیان شده از جانب پوتین است.

هیچ یک از رهبران پس از اجلاس سران خود قرارداد تسلیحاتی را اعلام نکردند و ممکن است هرگز این کار را به صورت علنی انجام ندهند. کرملین گفت که همکاری دو کشور در زمینه‌های خاص «حساس» نباید علنی شود و هیچ بیانیه یا کنفرانس خبری مشترکی وجود نداشته است.

شایان ذکر است که پوتین پس از اتمام بازدیدها و ملاقات خود با رهبر کره شمالی برای گفتگو با الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، از گوشه‌های شرقی کشورش - جایی که با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی دیدار کرد - به مناطق غربی دور سفر کرده است. پوتین گفت که همتای بلاروسی خود را در مورد گفتگوهای خود با کیم و همچنین بحث در مورد "بحران اوکراین" که او آن را "فوری ترین مسئله روسیه" توصیف کرد، توضیح خواهد داد.

پوتین گفته است که کشورش در حال توسعه «روابط حسن همجواری» با کره شمالی است و افزود: «ما هیچ‌کس را تهدید نمی‌کنیم». سفر لوکاشنکو به سوچی تنها چند روز پس از آن انجام شده است که پارلمان اروپا او را "همدست" جنایات جنگی روسیه در اوکراین خواند و بلاروس را "کشور اقماری روسیه" نامیده است.

ملاقات پوتین با رهبر کره شمالی و لوکاشنکو دربردارنده این موضوع است که این سه کشور علاوه بر گسترش و تقویت روابط با یکدیگر هیچگونه ترسی از تهدیدها و تحریم های غرب ندارند. از نظر این متحدان هر چه کشورهای تحت تحریم شدید بیشتر کنار هم قرار گیرند، آمریکا کمتر می تواند از تحریم ها به عنوان اهرمی برای حل و فصل مناقشات اساسی استفاده کند.

همزمان با سفر رهبر کره شمالی و لوکاشنکو به روسیه، زلنسکی از سفر خود به واشنگتن و دیدار با بایدن رئیس جمهور آمریکا خبر داده است. سفر زلنسکی به واشنگتن در زمانی بسیار مهم انجام می شود، زیرا برخی از جمهوری خواهان مجلس نمایندگان نارضایتی خود را از کمک مالی بیشتر به اوکراین نشان داده اند. این دیدار می تواند با توجه به دیدارهایی که در روسیه انجام شده است مسیر بحران اوکراین را با تغییرات قابل توجهی روبرو سازد. بایدن مشتاق شنیدن دیدگاه رئیس جمهور زلنسکی در مورد همه این موارد است و برای جهان و ایالات متحده و مردم آمریکا تعهد خود را به ادامه رهبری جهان در حمایت از اوکراین در حالی که این کشور از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع می کند، تاکید می کند.

آنچه از دیدارهای رهبران کشورهای روسیه و کره شمالی و بلاروس می توان استدلال کرد، ایجاد اتحادی علیه تحریم های غرب و به نوعی به نمایش گذاشتن قدرت نظامی آنها در نظام بین الملل است. البته این اتحاد دربردارنده تاثیرات چشمگیری در نظم بین الملل خواهد بود که می‌توان به موارد چون:

• تغییر تعادل قدرت: این اتحاد می‌تواند تعادل قدرت در منطقه و جهان را تحت تأثیر قرار دهد و به نظم بین‌المللی اجتماعی و سیاسی تأثیر گذارد.
• تأثیر بر مناطق همسایه: این اتحاد ممکن است تأثیراتی بر مناطق همسایه داشته باشد و بتواند روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای اطراف را تغییر دهد.
• تأثیر بر جامعه بین‌المللی: عضویت کره شمالی در این اتحاد می‌تواند تأثیرات منفی یا مثبتی بر جامعه بین‌المللی داشته باشد و تحولات جدیدی را به وجود آورد.
• تأثیر بر اقتصاد و بازارهای جهانی: تأثیرات اقتصادی این اتحاد می‌تواند در بازارهای جهانی، تجارت بین‌المللی و قیمت‌های اقتصادی اثرگذار باشد.
• تأثیر بر روابط بین‌المللی: روند تشکیل اتحاد و هماهنگی بین کشورها می‌تواند روابط بین‌المللی را به نحوی تغییر دهد که بتواند تأثیرات مهمی بر نظم جهانی ایجاد کند.
• تأثیر بر تسلیحات و امنیت جهانی: این اتحاد می‌تواند تأثیری بر تسلحات، امنیت منطقه‌ای و جهانی داشته باشد و روند اجرای توافق‌نامه‌ها و کنترل تسلحات را تحت تأثیر قرار دهد.
• تأثیرات اجتماعی و فرهنگی: این اتحاد ممکن است تأثیراتی بر فرهنگ و اجتماعات مختلف در داخل و خارج کشورها داشته باشد و به تبادلات فرهنگی و اقتصادی نقش آفرینی کند.
• تأثیر بر محیط زیست: عملکرد این اتحاد در زمینه‌های محیط زیستی و تغییرات آب و هوا می‌تواند تأثیرات بزرگی بر دنیا و آینده سیاسی و اقتصادی داشته باشد.
• تأثیر بر حقوق بشر و آزادی‌های شهروندی: سیاست‌های این اتحاد می‌توانند به حقوق بشر و آزادی‌های شهروندی در کشورهای زیر نظر آنها تأثیر بگذارند.
• تأثیر بر جهانی شدن و تجارت بین‌المللی: این اتحاد ممکن است تجارت بین‌المللی، جهانی شدن و مسائل مهاجرتی را به شکلی تازه و برجسته‌تری تحت تأثیر قرار دهد.

هر یک از این تأثیرات ممکن است به طور مثبت یا منفی باشد و وابسته به سیاست‌ها، اهداف و اجرای این اتحاد تغییر کند. شایان ذکر است که نمایش قدرت تسلیحاتی توسط روسیه و کره شمالی می‌تواند اثرگذار بر تصمیم‌گیری اوکراین در خصوص پذیرش صلح باشد، که به عواملی چون:

• توانایی تهدیدی: قدرت نظامی قابل توجه روسیه و کره شمالی می‌تواند به اوکراین یک احساس تهدید و فشار نماید که به افزایش احتمال تمایل به صلح می‌انجامد.
• تأثیر بر توافقات: این نمایش قدرت می‌تواند شرایط توافق طرفین را تحت تأثیر قرار دهد. اوکراین ممکن است تصمیم‌های تاکتیکی یا استراتژیک خود را در توافقات با توجه به این وضعیت تغییر دهد.
• تأثیر بر اعتماد: اگر اوکراین احساس کند که قدرت نظامی روسیه و کره شمالی زیاد است، ممکن است اعتماد به توانایی‌های خود و قابلیت‌های دفاعی‌اش کاهش یابد و این موجب افزایش پذیرش صلح است.
• احتمال واکنش بین‌المللی: تأثیر این نمایش بر نقش جامعه بین‌المللی و نقش ائتلاف‌ها و سازمان‌های بین‌المللی نیز باید در نظر گرفته شود. واکنش‌های بین‌المللی می‌تواند در تصمیم‌گیری اوکراین تأثیرگذار باشد. که از جمله آنها تمایل رئیس جمهور اوکراین برای حضور در نشست قریب الوقوع مجمع عمومی سازمان ملل و سخنرانی در این مجمع است.

به طور کلی، نمایش قدرت تسلیحاتی می‌تواند موثر باشد اما باید مدنظر قرار داد که تأثیرات آن در موقعیت‌های ژئوپلیتیکی و فرهنگی خاص  قابلیت تغییر را دارد. اما این نکته را نباید فراموش کنیم که حضور کشورهای غربی و اروپایی در بحران اوکراین می‌تواند منجر به تشدید و طولانی‌تر شدن بحران گردد. این حضور ممکن است تنش‌ها را افزایش داده و دامنه تأثیرات بحران را گسترش دهد. از جمله مواردی که می تواند بر تشدید این بحران با گسترش دامنه نفوذ غرب و اروپا مورد بررسی قرار بگیرد در عواملی چون:

• تشدید تنش‌ها و افزایش تعارضات: حضور کشورهای خارجی ممکن است با اعلام حمایت‌ها یا تدابیری نظیر تحریم‌ها، تنش‌ها را تشدید کرده و اوضاع را پیچیده‌تر کند.
• انتقال نقاط تنش به مرحله‌های بالاتر: مداخله‌های بین‌المللی ممکن است نقاط تنش در بحران را از محلی که در آن قرار دارند به مرحله‌های بالاتر، مانند سطح بین‌المللی یا منطقه‌ای، منتقل کند.
• تأثیرات جانبی بر سایر مناطق و کشورها: افزایش مداخله‌ها و توسعه تنش‌ها ممکن است منجر به تأثیرات جانبی بر سایر مناطق و کشورها شود، که این وضعیت ممکن است بحران را در طولانی مدت تداوم بخشد.
• برهم‌خورد منافع بین کشورها: هرچه بیشتر کشورها در بحران دخیل شوند، تفاوت‌های منافع و سیاست‌های متفاوت آن‌ها می‌تواند باعث برهم‌خورد و افزایش پیچیدگی بحران شود.

ترکیب این عوامل می توانند منجر به تشدید و طولانی‌تر شدن بحران اوکراین گردد. بنابراین اینطور به نظر می رسد که با ایجاد و فراهم آوردن شرایط صلح از جانب طرفین درگیر بحران به شکل ساده تر و بهتری می توان بر سر میز مذاکرات با حاصل جمع برد- برد حضور یافت. البته نباید این نکته را نادیده گرفت که گاهی رهبران کشورهای قدرتمند با ارائه راهبردهایی شرایط صلح را مهیا و پیشنهاد مذاکرات را به شکلی غیر مستقیم اعلام می کنند که در این صورت برای دریافت پاسخ  باید به تمامی نکات و موارد با ظرافتی خاص توجه داشت.

نویسنده: معصومه محمدی کارشناس مسائل اوراسیا

انتهای پیام/